Lesbók Morgunblaðsins - 18.11.1951, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
logandi vindil eða pípu inn í húsið
þar sem skotæfingar fóru fram, eða
kveikja þar í vindli eða pípu. Við
þessum yfirsjónum lágu 16 sk.
sektir. Ef einhver gerði það af
ásettu ráði að skjóta utan við mark
eða út í bláinn, skyldi hann sekur
32 sk. En fyrir aðrar yfirsjónir
ákvað stjórn fjelagsins sektir í
hvert skifti.
----o----
Árið 1868 fluttist hingað danskur
lögfræðingur, Preben Hoskjær að
nafni. Hann var náfrændi stift-
amtmanns og mun hafa ætlað að
ná sjer í eitthvert embætti hjer,
því að árið eftir gekk hann undir
íslenskupróf og stóðst það. Þessi
maður varð undir eins lífið og sálin
í Skotfjelaginu.* Var hann úrræða-
góður og sýnt um að halda uppi
áhuga fjelagsmanna. Það mun hafa
verið fyrir hans tilstilli að fjelagið
rjeðist í það 1870 að stækka Skot-
húsið. Var sendur út listi meðal
fjelagsmanna og þeir beðnir að
skrifa sig þar fyrir hlutabrjefum
í þessu fyrirtæki. Viðbyggingin
átti að vera 12 alna löng og 8 alna
breið, en hvert hlutabrjef í henni
5 rdl. Á fáum dögum höfðu 27 fje-
lagsmenn skrifað sig fyrir 43 hluta-
brjefum (240 rdl. framlagí). Þeir
Trampe greifi, Oddur V. Gí lcson
síðar prestur og H. Th. A. Thomsen
kaupmaður lofuðu að kaupa 4
hlutabrjef hver, en margir lofuðu
að kaupa 2 hlutabrjef.
Um þessar mundir eru 40 menn
í Skotfjelaginu, þar af um helm-
ingur aukafjelagar. Þá voru íbúar
Reykjavíkur ekki nema um 1800,
og ætti Reykjavík nú að eiga hlut-
fallslega jafn mannmargt skotfje-
lag, þá væri í því 1200, eða her
manns. Annars voru fjelagar að
* Hann stofnaði einnig Lestrarfjelag
Reykjavíkur, mcð þeim HelgaE. Helge-
sen barnaskólastjóra og Jónasi Jónas-
sen lækni árið 18(19. Það fjelag liíði og
starfaði fram til ársins 1915.
koma og fara eins og gerist og
gengur. Við áramótin 1871 sögðu
sig t. d. 8 menn úr fjelaginu í ein-
um hóp og virðist það bera vott um
að einhver óánægja hafi þá átt sjer
stað innan fjelagsins. Þessir menn
voru: Skúli Magnússon bæargjald-
keri, Jón O. V. Jónsson verslunar-
stjóri, Sigfús Eymundsson ljós-
myndari, Eggert M. Waage kaup-
maður, P. V. Biering verslunarmað-
ur, Símon Johnsen kaupmaður,
Jónas nokkur Hallgrímsson og
M. Smith konsúll.
-----o----
Eins og áður er sagt var nokkur
glæsibragur á þessum fjelagsskap
vegna þess hve margt virðingar-
manna var þar. Samkvæmt hsta,
sem sendur var meðal fjelags-
manna 1. des. 1871, er svo að sjá
að aðalfjelagar hafi þá verið 27.
Þar á meðal eru þeir Hilmar Fin-
sen stiftamtmaður, Árni Thor-
steinsson kansellíráð, Jón Hjalta-
lín justitsráð, Jónas Jónasson hjer-
aðslæknir, H. Clausen sýslumaður,
Helgi E. Helgesen skólastjóri, Hall-
dór Guðmundsson adjunkt, Snorri
Jónsson dýralæknir, Jón Pjeturs-
son jdirrjettarassessor og Magnús
Stephensen yfirrjettarassessor. —
Hinir eru aðallega kaupmenn og
verslunarstjórar, sem sagt allir þeir
er „settu svip á bæinn“.
Fjelagið hugsaði um fleira en
skotæfíngar. Það hafði herbergi
hjá „Handelsforeningen“ á leigu
fyrir 5 rdl. á ári í Skandinavia og
hafði þar knattborð til afnota. Á
öndverðu árinu 1870 sagði kaup-
mannafjelagið upp húsnæðinu,
nema því aðeins að Skotfjelagið
greiddi 20 rdl. á ári. Þetta þótti of
mikið, en Skotfjelagið bauðst til
að semja um lægra gjald til 5 ára
og greiða 10% af „umsetningu“
spilaborðanna. Varð það svo úr, að
leigan var færð niður í 12 rdl. á
ári og þessi 10%. Á þessum stað
helt Skotfjelagið fundi sína cg
1 535
skemtanir, svo sem dansleika og
átveislur. Skal hjer birt boðsbrjef
að einni átveislu og einum dans-
leik, því að þau sýna hvernig mann
fagnaður meðal heldra fólksins var
þá undirbúinn, og hvernig fyrir-
komulag var nokkuð frábrugðið
því sem nú er.
Hinn 1. desember 1871 tilkynnir
stjórnin að mataryeísLa (Festmaal-
tid) verði í samkomusal fjelagsins
íimtudaginn 7. des. og hefjist kl.
4 síðdegis. Eiga þar að verða 4 heit-
ir rjettir á borðum og kökur. Auk
þess fær hver maður % flösku af
sherry eða portvíni, 1/7 flösku
af kampavíni, kaffi, vindla og enn-
fremur hæfilega mikið af toddý.
„Drykkjarföng (svo sem rauðvín)
er veislugestir vilja fá auk þessa,
verða þeir annaðhvort að koma
með, eða kaupa á staðnum. Af því,
sem menn hafa með sjer af áfengi,
verður að greiða hin venjulegu
tappagjöld (Proppepenge)“. Það
hefur sjálfsagt verið nokkurs konar
þjórfje til framreiðslufólks, en ó-
víst hve mikið. Gert var ráð fyrir
því að aðgöngumiðar mundu ekki
kosta meira en 3—4 rdL (6—8 kr.).
Hinn 11. des. 1871 auglýsir fje-
lagið að það haldi dansleik í hús-
næði spítalans, sem góðfúslega hafi
verið ljeð fjelaginu. Hver fjelags-
maður má bjóða konum með sjer.
En „þá búasfmá við að ekki fáist
nógir dansmenn innan fjelagsins,
verða þeir, sem ætla að taka þátt í
dansleiknum, að koma saman á
fund og ákveða hvernig leyfa skuli
ungum dansmönnum utan fjelags-
ins aðgang þar. Stjórnin sjer um
mat og drykkjarföng og verður
öllum kostnaði,; húsaleigu, músík,
ljósi o. s. frv. jafnað niður á menn,
máske líka á dansmenn utan fje-
lagsins.“ Síðan er skorað á menn að
skrifa nöfn sín á listann og hve
mörgum stúlkum þeir ætli að
bjóða. Ekki eru nema 11 nöfn á
listanum, sex segjast koma einir