Lesbók Morgunblaðsins - 24.04.1960, Blaðsíða 8
220
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Hjónin og búið á Aulestad
Hjónin á Aulestad.!
BJÖRNSON var í Ítalíu er hann
þær fréttir frá vinum sínum
• xSoregi, að stórbýlið Aulestad í
Guðbrandsdölum væri til sölu.
Hann varð þegar gripinn af ómót-
stæðilegri þrá, að eignast þennan
stað. Honum hafði lengi verið ljóst,
að í Kristianíu gæti hann ekki átt
heima lengur, því að þar fekk hann
engan vinnufrið. Hann gat ekki á
sér setið að taka þátt í því reip-
togi sem þar var háð, og hann
þekkti sjalfan sig svo vel, að hann
gat ekki neitað að ganga fram fyr-
ir skjöldu, þegar þess var krafist.
En þarna, langt inni í landi, taldi
hann sig öruggan. Þar gæti hann
gefið sig óskiftan að því er hann
þráði mest, skáldskapnum og bú-
skap.
En Karólina var á öðru máli. Þau
höfðu einu sinni komið að Aule-
stad að haustlagi nokkrum árum
áður. Honum þótti það ákaflega fag
urt, en henni þótti staðurinn leiðin-
legur fram úr hófi. Þó lét hún und-
an, er hún fann hvað honum var
þetta mikið áhugamál. Og svo
var það einn fagran júnídag 1875,
að fjöldi folks hafði safnast saman
á bryggjunni í Lillehammer til
þess að taka á móti þeim hjónun-
um. Þangað var og kominn Karl
Seip ráðsmaður hans, með hesta og
vagn.
Það var skemmtilegt að aka frá
Lillehammer til Aulestad, því að
nú stóð landið í sínum fegursta
skrúða. Hjá brúnni á Næfraánni
stöðvaði Seip hestana og sagði: „nú
ertu kominn á eignarjörð þína,
Bjömson“.
Björnson varð klökkur. Hann
þreif af sér hattinn, greip hönd
konu sinnar og mælti: „í Jesú
nafni“.
Daginn eftir sagði hann í bréfi
til eins vinar síns: „Um leið og eg
gekk yfir þröskuldinn í þessu húsi
mínu, sannfærðist eg um að hér er
framtíð mín“.
Hann hugði á stórbúskap þarna.
Hann ætlaði að reisa nýtt íbúðar-
hús, hann ætlaði að gera stórkost-
legar jarðabætur. Hann var stór-
huga þar sem annars staðar. „Ef eg
á í dag 40 kýr og 7 hesta, þá verð
eg að eiga 60 kýr og 8 hesta eftir
þrjú ár, og 80 kýr eftir sex ár“,
skrifaði hann. En það var í mörg
horn að líta, viðhald húsa, kaup
búpenings og jarðyrkjuverkfæra,
menntun barnanna. Nýa húsið
komst aldrei lengra en á pappírinn,
og gluggar og hurðir, sem keypt
hafði verið í það, fóru í annað. Út-
gjöldin voru að vaxa honum yfir
höfuð. Konan hafði fjármáhn með
höndum. Hún sagði að annaðhvort
yrði þau að draga úr útgjöldum,
eða auka tekjumar. Ekki var hægt
að draga úr útgjöldum nema með
því að draga úr framkvæmdum,
og það vildi Björnson ekki. Þá var