Lesbók Morgunblaðsins - 19.09.1965, Blaðsíða 11

m!
Baltazar leikur á kirkjuorgelið í Flatey. Myndskreyting eftir hann í baksýn.
SVIPMYND
Framhald af bls. 2.
leyti hugmyndir de Gaulles um voldugt
Frakkaveldi í miðju heimsins. Um þetta
er örðugt að segja neitt með fullri vissu,
en de Gaulle virðist a.m.k. treysta hon-
um fullkomlega. Aðeins er kunnugt um
eina undantekningu frá þeirri reglu, að
Pompidou sé ávallt sammála de Gaulle.
Það var, þegar forsetinn vildi láta skjóta
Jouhaud hershöfðingja. Pompidou lagð-
ist eindregið gegn því, og de Gaulle lét
að lokum undan.
Þótt sagt sé hér að framan, að Pompi-
dou kunni að vera ekki alveg eins ein-
strengingslegur í skoðunum og de
Gaulle, er það samt víst, að hann er ein-
lægur aðdáandi hinna frumlegu hug-
mynda forsetans og má ekki heyra það
nefnt, að þær séu óraunsæjar. Því skyldu
þeir, sem ímynda sér, að Pompidou vilji
síður skera á bönd Evrópu við Ameríku
(og England raunar líka) en de Gaulle,
ekki gera sér of miklar vonir. Sannleik-
urinn er sá, að enginn getur neinu um
það spáð, hvort hann sveigir stefnu for-
setans að nokkru. Allt tal um slíkt er
getgátur einar og e.t.v. óskhyggja.
ari svo, að Pompidou verði í
framboði í forsetakosningunum í haust,
má telja víst, að hann verði kosinn. Nú
hefur Gaston Deferre gefið forsetavonir
sínar upp á bátinn, og enginn er sjáan-
legur, sem gæti sigrað de Gaulle eða
frambjóðanda hans. Ekki er ólíklegt, að
nokkrir bjóði sig fram í þeirri trú að
hafa sigurvonir í hugsanlegri endurkosn-
ingu (,,ballotage“). Fái enginn fram-
bjóðandi 51% atkvæða eða meira, verð-
ur að kjósa aftur hálfum mánuði síðar.
A þeim tíma reyna frambjóðendur að
bræða með sér og komast að samkomu-
lagi um, hverjir eigi að draga sig í hlé
til að auka sigurvonir hinna.
M
iTl. eðal þeirra, sem gefa munu
kost á sér, er gamli stjórnmálamaðurinn
André Cornu (72ja ára). Hann er hægri
sinnaður og mikill aðdáandi lýðræðis,
sem hann telur de Gaulle hafa fótum
traðkað. Hann er andstæður de Gaulle
í flestum efnum, vill hætta við kjarn-
orkuher Frakka, draga úr aðstoð við
vanþróaðar þjóðir, sem sólundi sparifé
franskra borgara, efla lýðræðið að nýju
og taka upp nánari samvinnu við Breta
og Bandaríkjamenn.
A nnar frambjóðandi er erkiaftur-
haldsmaðurinn Jean-Louis Tixier Vign-
ancour, 57 ára að aldri. Hann er lengst
til hægri í frönskum stjórnmálum, Baski
að ætt, skarpgáfaður og mikill mælsku-
maður. Tixier Vignancour er einn þekkt-
asti málaflutningsmaður í Frakklandi,
harður af sér og dugnaðarforkur. Hann
varði Salan hershöfðingja og Argoud
eftir uppreisnina í Alsír og bjargaði
báðum frá því að vera teknir af lífi.
Fortíð hans þykir svona og svona. Eitt
sinn var hann konungssinni, en þótti
spilla fyrir með öfgum sínum. Þá var
hann um skeið hálfgerður fasisti, og
hann gegndi embætti fyrir Vichy-stjórn-
ina. Einnig var hann í tengslum við
Poujadista á sinum tíma og síðar OAS-
hreyfinguna. Hann er þekktur að fjand-
skap sínum við kommúnista og hefur oft
komið illa við kaun þeirra með þekk-
ingu sinni á því, sem gerist bak við
tjöldin í herbúðum þeirra. Þegar komm-
únistar eiga í hlut, er hann óragur við
eð beita hvassri tungu sinni og skæðum
penna, enda hafa þeir gert að honum
aðsúg og lagt á hann hendur hvað eftir
annað á málfundum, en hann tekið ó-
deigur á móti. Þykir hinum hófsamari
Frökkum undir niðri gaman að skít-
kasti hans og kommúnista, enda birtast
öfgar beggja í skýru ljósi í viðureign
þeirra. Vald hans á franskri tungu er
BALTAZAR
Framhald af bls 8
og vann ég að verkinu í rúmar þrjár
vikur, frá 9. ágúst til 31. sama mánaðar.
— Trú og list hafa löngum haft góða
samfylgd. Þessar skreytingar mínar eru
ekki eingöngu trúarlegs eðlis; ég mála
hvorki engla né dýrlinga, heldur lang-
aði mig til þess að sýna sögu eyjar-
skeggja og andlegt líf annars vegar og
atvinnulíf þeirra hins vegar, — hvoru
tveggja blandað trúartilfinningu. Ég
hafði kynnzt sögu Flateyinga, þegar við
Jökull Jakobsson unnum að bókinni
sagnakennd. Honum þótti Goldwater of
linur, eiginlega vinstrisinnaður. Samt
vill hann fleygja frönsku atómsprengj-
unni út á haug, efla NATO og Efnahags-
bandalagið, með hugsanlegri aðild Breta
að því. Að þessu leyti fylgir hann frem-
ur frjálslyndri stefnu, og þykir frönskum
NATO-vinum og Bretavinum lítið til
stuðnings hans koma. Þá vill hann
treysta samstarfið við Bandaríkin, þótt
þau séu allt of langt til vinstri að hans
áliti, flytja lík Pétains marskálks til
,.Síðasta skip suður“. Með myndunum
vii ég jafnvel sýna, að þótt margir óttist
nú, að eyjan leggist í eyði, geti endur-
reisn átt sér stað, meðan fólkið þar
hefur enn von og vilja.
— Þetta var nokkuð erfitt verk. Það
er hægt að leika sér á lérefti, en ekki
í kirkjuhvelfingu. Ég þurfti líka að
glíma við sjónfræðileg (,,optísk“) vanda
mál. Ég reyndi að vera trúverðugur, þeg
ar ég málaði andlit, þ.e.a.s. ég notaði
ekki beinar fyrirmyndir, heldur reyndi
ég að sýna andlitsdrætti, sem eru ein-
kennandi fyrir fólkið í eynni.
— Kirkjuna málaði ég í okkurgulum
lit, e.k. rauðgulum jarðarlit, en yfir
altarinu er djúpgrænn litur. Þetta eru
Verdun í heiðursgrafreit og minnka að-
stoð við vanþróuð ríki, en Frakkar gefa
nú hlutfallslega mest allra þjóða til
slíkrar aðstoðar. Hann er talinn vonlaus
um kosningu. Líklega mun hann hljóta
hið stöðuga og jafna fylgi franskra erki-
afturhaldsmanna (alltaf um 15%), en
síðan ekki söguna meir.
Að lokum hefur heyrzt, að átrún-
aðargoð franskra smáborgara og spari-
fjáreigenda, Antoine Pinay, hafi verið
beðinn um að gefa kost á sér. Þessi gamli
þekktir kirkjulitir; tveir helztu „litúrg-
ísku“ litirnir. Fyrst málaði ég með plast
málningu, en yfir er olíumálning. Þetta
á að hindra raka bæði að innan og utan,
og ég hef trú á því, að málningin muni
endast vel.
Á heimili Baltazar eru mörg málverk
eftir hann af íslenzkum hestum. Hann
segist hafa mikið dálæti á hestunum hér;
íslenzki hesturinn sé á einhvern hátt
tákn íslands í sínum augum.
Aðspurður kvaðst Baltazar ætla að
halda sýningu í Bogasalnum í nóvem-
ber.
Myndimar, sem þessiun líniun fylgja,
tók Leifur Þorsteinsson, ljósmyndari, af
skreytimgum Baltazars í Flateyjarkirkju.
forsætisráðherra, sem treysti frankann á
sínum tíma, þegar fjármálaöngþveitið
keyrði úr hófi, er vinsæll af hægfara
mönnum í hægri flokkum og miðflokk-
um, og hann er talinn mundu geta
höggvið langt inn í raðir vinstri manna,
sem vilja hann heldur en de Gaulle.
Hann er einlægur stuðningsmaður Atl-
antshafsbandalagsins og Efnahagsbanda-
lagsins. Talið er, að hann vilji aðild
Breta að Efnahagsbandalaginu og nánari
tengsl við Bandaríkin í varnar- og efna-
hagsmálum.
Firkjan í Flatey.
frabært. Stefna hans er að ýmsu mót-
29. thl. 1965
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS H