Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1987, Blaðsíða 12

gerir maður ekki, segir fólk. En Hrefna er
víst ekki hin dæmigerða kona.
ÁSkólaTil
Kaupmannahafnar
„Ég, dæmigerð? Mér er ekki nokkur leið
að vera þannig. Ég verð að fá að fara mínar
leiðir. Annars veslast ég bara upp. Það þótti
víst ekkert venjulegt þegar ég rauk til Kaup-
mannahafnar með mann og þrjú böm og
settist á skólabekk. Það var nefnilega þann-
ig, að mörgum árum áður hafði ég lært
nudd og hafði alltaf geysilega mikinn áhuga
á öllu sem þvi viðkom. Ég hafði lesið feikn-
in öll um fomar aðferðir Kínverja og mér
fannst mikil sannindi felast í þessum fræð-
um öllum. Og mig langaði að læra meira.
Þess vegna fór ég á Iþróttakennaraháskól-
ann í Kaupmannahöfn. Þetta var ellefu
mánaða nám sem lauk með prófí. Ég tók
að auki öll þau námskeið sem ég gat fund-
ið, þannig að alls var ég ijörutíu og sjö
stundir á viku í skólanum.
Manninum mínum tókst ekki að fá starf
við sitt hæfí, en hann er rafvirki, og honum
féll sjálfsagt ekki að vera heimavinnandi
karlmaður. Og það var svo ótrúlegt hvemig
þessi annars duglegi maður varð áhuga-
laus. Það er víst ýmislegt sem ég hef á
samviskunni, drottinn minn. Ég var fantur.
En ég verð að segja það, að ég naut
veru minnar í Kaupmannahöfn í fyllsta
máta. Öll söfnin, byggingamar, listaverkin
og tónlistin, manneskja. Stórkostlegt. Ég
blátt áfram gleypti í mig Kaupmannahöfn,
Því miður ga.t maðurinn minn ekki tekið
þátt í þessu með mér og þama held ég að
hjónaband okkar hafi endanlega gufað upp.“
ÁSTIN BLÓMSTRAÐI
í SexMánuði
„Ég hef ekki alltaf búið hér ein. Ég eign-
aðist dýrgrip og ég hafði ekki hugmynd um
að neitt þvflíkt væri til fýrr en .. . Ég má
til með að segja þér frá þessu. Þannig var,
að ég var svo lánsöm kona að upplifa og
vita hvað það er að elska og vera elskuð.
Það stóð bara alitof stutt eða aðeins sex
mánuði. Tómas flutti hingað í þessa íbúð
um mánaðamótin júní/júlí 1985 og sameig-
inlega útbjuggum við þetta heimili. Þá
höfðum við þekkst í sex mánuði. Bæði höfð-
um við ákveðið með sjálfum okkur að búa
alltaf ein. En þessi ákvörðun breyttist og
við áttum saman yndislegar stundir héma
heima hjá okkur. Ahugamál okkar vom þau
sömu, tónlist, leikhús, blóm, gönguferðir og
ýmislegt annað. En svo var það, að Tómas
hvarf skyndilega úr þessu lífí.
Ég vildi ekki trúa þessu, þetta gat ekki
verið satt. Óstjómlega getur lífið verið
ósanngjamt, hann mátti ekki fara svona og
skilja mig eina eftir. Svona hugsaði ég, en
það var alveg sama hversu mikið ég hróp-
aði, hann var farinn að eilífu.
Þrátt fyrir allt er ég óumræðilega þakk-
lát forsjóninni fyrir að ég fékk að kynnast
Tómasi og njóta alls þess góða sem við átt-
um sameiginlega. En vissulega var lífið
óbærilega fyrst á eftir og lengi á eftir.
Skarðið sem hann skildi eftir verður ekki
fyllt.
Vinnan og fólkið sem ég stundaði hjálp-
aði mér yfír verstu erfiðleikana og ég er
því afskaplega þakklát."
Eftir þessa síðustu raunasögu beinum við
athyglinni að starfí Hrefnu undanfarin rúm
tvö ár, en það er jafnframt hennar aðal
hugðarefni, sem sagt nuddinu. Það er haft
fyrir satt, að hún hjálpi fólki sem á við hina
ýmsu kvilla að stríða á mjög áhrifaríkan
hátt.
5000 ÁRA GAMLAR AÐFERÐIR
„Til að fyrirbyggja allan misskilning, þá
er ekkert yfímáttúrlegt við mínar aðferðir.
Sannleikurinn er bara sá, að ég tel mig
kunna að nudda, ég þekki starfsemi líkam-
ans og uppbyggingu hans og hef aflað mér
þekkingar á þessum sviðum hvar og hvenær
sem ég hef getað. Að auki hef ég lesið allt
sem ég hef komið höndum yfír viðvíkjandi
orkusvæðum líkamans, en það er einmitt
tilheyrandi þessum fomu aðferðum Kínveija
sem ég minntist á áðan. Þær em álitnar
vera um 5000 ára gamlar. Svo má vel vera,
að ég hafí einhveija hæfileika til að miðla
fólki af mínum innra krafti og það þarf
ekkert að vera yfímáttúrlegt við það. Þau
sannindi em ævagömul að orku er hægt
að miðla þó hún sé ósýnileg. Hugsum okkur
bara alla tækni nútímans sem sum hver
byggist á hinum ýmsu straumum og öldum
í ljósvakanum. Sú orka er ósýnileg okkar
augum. En hvað viðkemur lækningu vil ég
sjálf ekkert segja þér frá þvi máli. Þú ættir
heldur að koma suður á Þinghólsbraut og
ræða við nokkra af mínum skjólstæðingum
sem heimsækja mig reglubundið."
Og það varð úr, að ég gerði það. Við
völdum föstudagskvöld klukkan átta. Mér
lék forvitni á að sjá vinnustað Hrefnu, þar
sem hún dvelur meirihluta sólarhringsins.
Staðurinn er fremur lítill en vinalegur. Blóm-
in skipa þar háan sess ekki síður en á heimili
hennar.
Þegar í Heilsuræktina kom voru þar fyr-
ir fímm eða sex karlmenn og ein kona. Allir
voru sammála um endumæringuna og vel-
líðanina sem væri samfara nuddinu hjá
Hrefnu. Öm trésmiður sagðist verða ómögu-
legur maður ef hann kæmi ekki í nuddið á
föstudögum. „Ég er bakveikur en vinn mik-
ið. Svo á ég þijá krakka á aldrinum eins
til sjö ára, þannig að raunverulega er aldrei
friður. En að koma hingað er á við langt
frí. Ég gleymi stað og stund, það er allt svo
afslappað hér og notalegt. Það tók nú kon-
una mína hálft ár held ég að skilja hvað í
ósköpunum ég væri að gera allan þennan
tíma héma á föstudögum. Stundum er
klukkan orðin níu eða meira þegar ég held
heim á leið og ég mæti þetta fjögur eða
fímm á daginn. Já, það em sko alveg hrein-
ar lfnur með það, að þessum heimsóknum
sleppi ég ekki nema líf liggi við.“
Ragna Freyja Karlsdóttir tekur undir
þetta hjá Emi. Hún segist vera skólastjóri
í skóla sem Bamageðdeild Hringsins rekur
við Dalbraut. Hún var ein þeirra sem endi-
lega vildi segja frá reynslu sinni.
HÖFUÐVERKURINN HVARF
„Ég verð nú að segja alveg eins og mér
fínnst, að það væri þjóðþrifamál að sem
flestir gætu veitt sér svona meðferð eins
og hér er að fá. Kvillamir yrðu þá brátt
margir úr sögunni hjá fólki. Hvað sjálfri
mér viðkemur hef ég þjáðst af ólæknandi
höfuðverk í tólf ár og að sjálfsögðu allt
mögulegt og ómögulegt verið reynt, en án
árangurs. Jafnframt hafði ég of háan blóð-
þrýsting og notaði lyf við honum. En til
þess að gera langa sögu stutta, þá er blóð-
þrýstingurinn orðinn eðlilegur, höfuðverkn-
um fínn ég ekki fyrir á meðan ég er í
nuddinu hjá Hrefnu, og hann hefur dvínað
svo mikið þess utan, að stundum gleymi ég
honum. Og ég hef þá trú að hann eigi eftir
að hverfa og heyra fortíðinni til. Allt þetta
þakka ég Hrefnu og hennar aðgerðum. Hún
hefír komið mér inná réttar brautir hvað
mataræði varðar og lagt hart að mér að
hreyfa mig eins mikið og frekast er unnt,
fara í gönguferðir og sund og því um lfld.
Líðan mín er svo miklu betri heldur en áð-
ur, að því er ekki saman að jafna. Svo er
alveg sérstakt hvemig hún talar við mann
hér í nuddinu, hún vekur hjá okkur afslapp-
aða vellíðunarkennd sem erfítt er að skil-
greina. Sko, maður svífur pínulítið, skilurðu,
verður svo léttur í andanum. Hrefna hefur
einnig lag á að velja rétta tónlist hveiju
sinni og mér fínnst það hafa geysimikið að
segja.“
Éinn var sá maður sem lítið hafði sagt
til að byija með. Þetta var Haraldur. Hann
var spurður hvers vegna hann kæmi til
Hrefnu.
„Það var nú þannig, að sl. vor kom í ljós
að ég var haldinn einni tegund krabbameins
sem var í eitlakerfi líkamans. Ég fékk viðeig-
andi lyf við þessum sjúkdómi sem m.a. gerðu
það að verkum, að ég fékk miklar kvalir í
hnén. Þegar ég ætlaði að fara að sofa á
kvöldin varð ég að „hjóla" mig í svefn, ég
gat ekki haft fætuma kyrra. Við þessu átti
að fara að gefa mér annað lyf, en þá fannst
mér nóg komið og ég leysti aldrei út lyfseðl-
ilinn. Hinsvegar hafði ég heyrt einhvem
ávæning af þrekvirkjum sem tengudst
Hrefnu og þess vegna leitaði ég til hennar.
Til að byija með sagði ég henni ekkert um
mína hagi, en eftir tvö skipti í nuddinu
hurfu kvalimar í hnjánum. Eftir það rædd-
um við mín mál og hún féllst á að reyna
að hjálpa mér. Útkoman er sú, að nú í dag
tek ég engin lyf við fyrmefndum sjúkdómi.
Líðan mín er svo sannarlega allt önnur en
hún var og það þakka ég Hrefnu eingöngu.
Ég trúi á það sem hún er að gera og
vissulega getur trúin haft mikið að segja.
Nuddið sem ég fæ hjá henni er sko ekkert
venjulegt nudd.“
Úm eitt atriði voru allir sammála, hvort
sem þá angraði einhver kvilli eða ekki: Að
það væri ómetanlegt að fá að koma inn í
þægilegt andrúmsloftið hjá Hrefnu Markan
og gleyma áhyggjum og erli dagsins dálitla
stund. Gufubaðið, nuddið og ljósin væm svo
að sjálfsögðu til að auka á lystisemdimar.
„Mig langar til að segja frá minni lífsspeki
í lokin, ef ég má,“ segir Hrefna að síðustu.
„Maður á að leggja rækt við sjálfan sig,
bæði andlega og líkamlega, og reyna að fá
allt hið jákvæða fram í eðlisþáttunum sem
okkur em gefnir í upphafí. Með því móti
einu er maðurinn aflögufær og getur miðlað
öðmm, veitt öðmm styrk. Því hvað ætlum
við að gefa ef við eigum ekkert sjálf?"
Þetta er góð spurning og íhugunarverð
í öllum hraðanum og kapphlaupinu nú á
tímum. En það er staðreynd, að Hrefna
hlýtur að hafa verið dugleg við ræktunina,
því svo mikið hefur hún gefíð samferðafólki
sínu.
Höfundurinn er landskunn dægurlagasöng-
kona og hefur stundum skrifað samtöl í
Lesbók.
Hrefna við vinnu sína í nuddstofunni. Lesbók/Einar Falur.
E R L Ui i i N D < ■ i R
B Æ i 1 * U R
ÍkingpenguinI
ANDREW MOTION
DANGEROUS PLAY
P0EMS 1974-1984
ANDREW MOTION:
DANGEROUS PLAY
Poems 1974-1984.
P.B. 1985.
U.A. FANTHORPE:
SELECTED POEMS.
Penguin Books 1986.
Andrew Motion er ein skærasta skáldspír-
an á Bretlandi um þessar mundir. Hann
yrkir einföld kvæði sem ólga af lífi. Stríð
og glötuð ást em helstu viðfangsefni hans
og tekst honum vel upp í hveiju því kvæði
sem í þessu hefti er birt. Skáldið hefur feng-
ið lof fyrir yrkingar sínar úr öllum áttum
og hér er enn eitt lofíð.
U.A. Fanthorpe er annarslags skáld. Hún
yrkir auðskilin kvæði úr daglegu lífí sínu
og fær þau til að glotta við sjálfum þeim,
lesandanum eða lífinu sjálfu. Fanthorpe
hefur verið prísuð eins og Motion sem er
rúmum tuttugu ámm yngri en þessi kona
sem hefur skapað skemmtilegt persónugall-
erí í kvæðakvemm sínum. Það ætti að teljast
óhætt að mæla með þessum tveimur ljóða-
bókum.
RACHEL BILLINGTON:
THE GARISH DAY.
Penguin Books 1986.
Þessi bók er ansi gloppótt en með þijósk-
unni kemst maður í gegnum hana. Það er
hálf grátlegt þar sem hún er alls ekki vond
hvað varðar þá kúnst sem gerir það að verk-
um að bækur era læsilegar. Víst er einhver
heildarmynd á verkinu en yfírborðið er allt
sem sést og langt í frá að svo notalegt sé
að maður fái ráðið í það sem undir býr.
Máski á maður að geta í eyðumar en til
þess að það sé mögulegt þarf tækni höfund-
ar að vera betri en sýnd er á síðum þessaraR
skáldsögu. Hún fjallar um Henry, æsku
hans, samband hans við foreldrana, eigin-
konu og sambandsleySi hans við þessar
persónur og sjálfan sig.
Rachel Billington hefur skrifað allmargar
skáldsögur sem hafa verið skárri en þessi.