Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.2000, Blaðsíða 7

Tvö af hinum frábæru tjöldum Hrafnkels Sigurðssonar.
Hugues Reip vinnur að samsetningu höggmyndar sinnar.
Aliegoría Hallgríms um ástina. Fyrsta verkið á sýningunni í Séte.
urðar Árna Sigurðssonar. Speglanir prent-
myndanna í málmskífunum, sem aftur endur-
kasta birtunni um salinn bregða upp sýn sem
einungis verður jafnað við útsýnið úr þotu sem
klýfur loftin skýjum ofar. Reyndar ýta málm-
súlurnar undir þotutilfínninguna því þær
minna sterklega á flugvélavængi. En vegna
þess að skífurnar smækka eftir því sem ofar
dregur bera þær með sér stigskipan sem óhjá-
kvæmilega tengir verkið andlegum hugmynd-
um. Það er spurning hvort þessi áleitnu og ein-
stæðu verk Sigurðar Árna sé ekki guðlausar
helgimyndir? Hið guðdómlega gleðilega guð-
leysi virðist einnig leika hlutverk í sérkennilegu
timburverki þeiiTa Jacques Julien og Paul
Sztulman.
Ekki verður betur séð en andi Marcels gamla
Duchamps hvíli inni þessu sérkennilega byrgi
sem jafnframt er svið - opið móti áhorfendum -
líkt og skemma úr fresku Giotto, þar sem Maríu
bíður boðunin. Innvolsið hjá þeim Julien og
Sztulman er hins vegar mun líkara Stóra gleri
Duchamps.
Bakvið timburverkið mátti sjá aðra og ógn-
vænlegri útgáfu af Litla og Stóra - körfubolta-
körfunum hjá Listasafni Kópavogs - að þessu
sinni á ljósmynd.
Andspænis Julien og Sztulman má sjá aðra,
sérkennilega sviðsræna skipan; gálga og svalir,
úr viði og köðlum, eftir Philippe Ramette, lista-
mann sem er þekktur fyrir tvíbent tæki sín,
sem gjarnan virka sem stoðtæki eða gervilimir.
Annars vegar nýtast þau til eílingar virðingar
og heiðurs, eða þau eru gerð til að smána menn
með kvalafullum hætti.
Aftökustaðir og heiðursstúkur virðast í hug-
arheimi Ramettes vera sinn flöturinn hvor á
sama peningi; í heimi sem er óhugnanlega vél-
rænn, ástlaus og kaldrifjaður.
Akvegir Katrínar Sigurðardóttur hljóta
einnig að falla undir sviðsræna skipan. Þegar
hún sýndi sama verk í Listasafni ASÍ hafði það
aðra vídd og virtist ekki eins skerandi þótt það
orkaði þegar mjög sterkt á áhorfendur, svo fág-
að og margrætt sem það var. Með hráu og
dökku gólfinu í Listamiðstöðinni í Séte öðlast
þessir grænleitu þjóðvegir aukna og magnaðri
nærveru. Eitthvað skuggalegt, næsta ógnvæn-
legt virðist fylgja þeim þar sem þeir enda sumir
uppi á miðjum veggjum. Táknræn tengsl þeirra
við hugann, taugakerfið og blóðrásarkerfið,
virðast um leið svo nærtæk að áhorfandinn
finnur líkamlega fyrir óræðu og óreglulegu
lagningarkerfi þeirra.
Gjömingaklúbburinn virtist í essinu sínu á
opnuninni. Þar var að finna enn eina sviðs-
myndina - sjúkrakojur með sjúkrakassa - sem
hinum megin við þilið var orðin að barborði.
Klúbbsysturnar - Jóní Jóns, Sigrún Hrólfs,
Dóra Isleifs og Eyrún Sigurðar - voru klæddar
eins og nunnur frá norðurpólnum, í þykka,
hvíta vattbúninga og vatthúfur. Hvítar ermarn-
ar náðu fram fyrir fingur. Dreift var bæklingi
með texta á frönsku, ensku og íslensku, hvar
farið er á kostum í klúrasta kvenhatri undir
heitinu Vnn. Síðan hófst athöfn sem líktist engu
frekar en altarisgöngu þar sem á annan tug
drykkja var blessað, einn drykkur af öðrum.
Ekki varð betur séð en athöfnin væri hið
græðandi og skírandi svar systranna - í fljót-
andi formi - við hinu svellandi kvennaníði í text-
anum.
Á annars konar, en ekki ómerkari postmód-
ernískum nótum, var Hallgrímur Helgason.
Teikningar hans á annarri hæð safnsins og mál-
verk í anddyri Listamiðstöðvarinnar voru hin
sömu og finna mátti í Listasafni Kópavogs síð-
asta sumar. Málverkið af parinu ástfangna - í
líki draugsins Kaspers, sælum og sauðslegum á
svip, og tvífara hans - gat ekki farið framhjá
neinum sem inn í safnið kom. Af öðrum ólöstuð-
um er þetta ein allra neyðarlegasta úttekt Hall-
gríms á smáborgaralegri draumsýn eins og hún
birtist okkur daglega í framhaldssápum sjón-
varpsins. Reynar er stelling parsins ekki ósvip-
uð stellingu Jeffs Koons og Ilonu Staller í Made
in Heaven, en áherslan er nær gagnrýni banda-
ríska málarans Johns Currins á amerískri al-
þýðuvæmni.
Endapunktinn á þessa eftiiTninnilegu sýn-
ingu settu þeir Paul Pouvreau og Hugues Reip.
Pouvreau staðsetti himinháan stafla af pappa-
kössum á burðarvagni nokkurn veginn fyrir
miðjum salnum sem honum var úthlutað. Bak-
við þetta háhýsi úr 340 pappakössum mátti sjá
ljósmynd límda beint á vegginn af litlum dreng
skjóta af leikfangabyssu í skjóli pappakassa.
Eitthvert grípandi og leikandi augnabliks-
ástand einkenndi þessa samsetningu
Pouvreaus, sem átti sér um leið samsvönm í
hrífandi minni Hugues Reips til módernism-
ans. Pappírshöggmynd hans, sett saman úr
fjölmörgum mjúkforma og litfögrum einingum
minnir óneitanlega á leikandi léttar svimyndir
Calders og sérkennilega skornar lágmyndir
Légers, um leið og þær búa yfir sama barn-
væna svipmótinu og höggmyndir Öyvinds heit-
ins Fahlströms.
Það verður ekki sagt um sýninguna „Út úr
kortinu", í Listamiðstöð Languedoc-Roussil-
lon-héraðs í Séte að í henni sé dauður punktur.
Hún er í alla staði afar vel heppnuð, og sem slík
einhver allra besti vitnisburður sem ég hef séð
um frjóa samvinnu Frakka og Islendinga á
sviði menningar og lista.
Halldór Björn Runólfsson
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 19. FEBRÚAR 2000 7