Alþýðublaðið - 05.11.1987, Blaðsíða 8

MMBIIRIMIHI
Fimmtudagur 5. nóvember 1987
ALÞYÐUBANDALAG Á KROSSGÖTUM
Það er engu likara en
mesti vígamóðurinn sé
runninn af mönnum í
dag þegar á hólminn er
komið. Alþýðubanda-
lagsmenn sem bitu í
skjaldarrendur og hróp-
uðu vígorð háum rómi
fyrir fáeinum vikum,
hafa haft hœgar um sig
upp á síðkastið og spá-
dómar um óhjákvœmi-
legan klofning Alþýðu-
bandalagsins í kjölfar
landsfundarins hafa
hljóðnað. Æ fleiri virð-
ast hafa komist á þá
skoðun dagana fyrir
landsfund, að réttast sé
að hlíta niðurstöðum
landsfundarins, hverjar
sem þær kunna að
verða.
Hverjar niðurstöðurnar
verða er langt frá því að vera
augljóst mál, daginn sem
landsfundur er settur. Mann-
töl hafa verið framkvæmd í
báðum herbúðum og þeir
sem gerst kunna að telja,
virðast samdóma um að
mjótt verði á munum í for-
mannskjöri á laugardaginn.
Flestir manntalssérfræðingar
virðast þó álíta að annar
frambjóðandinn hafi örlítið
betur. Það fer svo eftir því
hvar f fylkingu þessir sér-
fræðingar standa sjálfir,
hvorn frambjóðandann þeir
eiga við.
Viðbrögð Svavars of
harkaleg?
Viðbrögð Svavars Gests-
sonar og fleiri flokksmanna í
þeim armi sem varð að lúta í
lægra haldi, þegar Reykjavík-
urfulltrúar á landsfund voru
kosnir fyrir nokkrum vikum,
voru mjög hörö og virtust
geta bent til þess að Svavar
nygðist kljúfa flokkinn ef
Ölafur Ragnar yrói kosinn
formaður. í fréttaskýringu hér
í blaðinu var þvi haldið fram
að þessi viöbrögð kynnu að
hafa átt aö koma þeim
flokksmönnum sem væru á
báðum áttum til að hugsa sig
a.m.k. tvisvar um áður en þeir
kysu Ólaf Ragnar.
Viðbrögð sem þessi eru
reyndar oftast nokkuð tví-
eggjuð. Annars geta þau vak-
ið samúð þeirra sem álíta að-
ferðir Ólafsmanna fyrir kosn-
inguna, hafa verið í grófara
lagi; hins vegar er líklegt að
margir flokksmenn hafi litiö á
viðbrögð Svavars sem beinar
hótanir og færst nær Ólafi
Ragnari af þeim sökum.
Alþýöublaðiö hefur heim-
ildir fyrir því innan Alþýðu-
bandalagsins að jafnvel sum-
um þeim sem fyrirfram voru
ákveðnir í að kjósa Sigríði til
formanns, hafi þótt viðbrögð-
in of harkaleg. A þeim vikum
sem nú eru liðnar hefur ekki
orðið framhald á þessum
klofningsumræðum innan
fiokksins, þannig að trúleg-
ast virðist, að hin harkalegu
viðbrögð Svavars og fleiri
muni tiltölulega lítil áhrif
hafa á kosninguna á laugar-
daginn, ef nokkur.
Flestir hyggjast hlíta
úrslitunum
Þótt formannsslagurinn
hafi óneitanlega verið harður
síðustu vikurog forystumenn
beggja fylkinga flokksins
lagt á sig mikla vinnu við að
reyna að sannfæra lands-
fundarfulltrúa, virðast æ
minni líkur til þess að úrslitin
í formannskjöri muni leiða til
klofnings. Jafnvel þótt vissir
einstaklingar innan flokksins
kunni að hafa þá skoðun að
ekki sé lengur verandi I
flokknum eftir ósigur síns
formannsefnis, eru þó lang-
flestir tiltölulega ákveðnir í
því að þrátt fyrir allt beri Al-
þýðubandalagsmönnum að
halda saman. Þessi meiri-
hluti hyggst því ekki láta úr-
slit formannskjörsins breyta
einu eða neinu um veru sína
í flokknum, heldur hlíta úr-
slitunum.
Slœm reynsla af
klofningi
Einn viðmælenda Alþýðu-
blaðsins orðaði þá skoðun
sína að flokksmenn myndu
halda saman eftir landsfund,
efnislega á þá leið að menn
hefðu orðiö áratuga reynslu
af því á vinstri kantinum að
flokksbrotum vegnaði ekki
vel. Þetta sjónarmið er út-
breitt I Alþýðubandalaginu,
sem raunar er ásamt Alþýðu-
flokknum, sá íslenskra
stjórnmálaflokka sem mesta
reynslu hefuraf klofningi. Þá
sögu þekkja menn vel innan
Alþýðubandalagsins og þeir
sem verða undir, þegar at-
kvæðin hafa verið talin á
laugardaginn, munu þvi
væntanlega hugsa sig tvisvar
um, áður en þeir grípa til svo
róttækra aðgerða.
Einhverjir fara í fýlu
Fleiri en einn sem Alþýðu-
blaðið hefur haft tal af und-
anfarna daga og vikur, hafa
látið þau orð falla að þeir
muni ekki eiga auðvelt með
að taka þátt í flokksstarfinu
af sama krafti, ef þeirra mað-
ur verði undir í formanns-
slagnum.
Sjálfsagt má reikna með
því að einhverjir harðir fylgis-
menn þess sem undir verður,
muni þannig fara I fýlu a.m.k.
um einhverja hríð, en slík við-
brögð eru allt annars eðlis og
langt bil á milli þeirra og
ákvörðunar um að kljúfa
flokkinn.
Hvað um málefnin?
í þessum hugleiðingum
öllum má hins vegar ekki
gleyma því að í Alþýöubanda-
laginu er ekki bara tekist á
um persónur, heldur er þar
að finna talsvert djúpstæðan
ágreining, sem trúlegast
verður ekki útkljáður á þess-
um landsfundi. Þannig virðist
Varmalandsnefndin sem svo
er kölluð, hafa lagt talsvert á
sig til að ná saman um tillög-
ur og samkvæmt heimildum
Alþýðublaðsins hefur þetta
haft i för með sér að sum
ágreiningsmál, eins og t.d. af-
staðan til verkalýðshreyfing-
arinnar, eru skilin eftir meira
og minna í lausu lofti.
Ef til vill má reikna með að
slík ágreiningsmál leysist að
hluta til af sjálfu sér í þeirri
merkingu að þegar úrslit eru
á annað borð fengin í for-
mannskjöri, þá muni afstaða
hins nýja formanns verða of-
an á. Verði Ólafur Ragnar
kjörinn formaður, er þannig
nokkuð Ijóst að ýmsum
verkalýðsleiðtogum innan
flokksins, svo sem Ásmundi
Stefánssyni, verður erfitt að
starfa áfram innan flokksins.
Þeir eru margir sem veðja á,
að Ásmundur muni yfirgefa
flokkinn ef Ólafur Ragnar
nær kjöri.
Kristín Ólafsdóttir hefur
lýst því yfir að hún gefi ekki
kost á sér til varaformennsku
í Alþýðubandalaginu annað
kjörtímabil. Kristín ber því við
að hún hyggist snúa sér að
borgarmálefnum í Reykjavík
af meiri krafti. Að hluta til má
þó kannski til sanns vegar
færa að þessi ákvörðun Krist-
ínar sé til þess hugsuð að
auövelda sættir í flokknum
að loknu formannskjöri, ef
svo fer að Ólafur Ragnar nái
kjöri. Fari svo má reikna með
að allt kapp verði lagt á að
nýr varaformaður verði kos-
inn úr hópi stuðningsmanna
Sigríðar Stefánsdóttur. Þetta
er a.m.k. útbreitt sjónarmið,
þótt þeir séu einnig til sem
halda því fram að best sé að
útkljá þessi mál í eitt skipti
fyrir öll og rétt sé að hin nýja
forysta verði samhent, úr
hvorum arminum sem hún
verður.
Örlög lýðrœðiskynslóð-
arinnar
Margir spyrja sig hver verði
örlög lýðræðiskynslóðarinnar
svonefndu I Alþýðubandalag-
inu, ef Sigríður Stefánsdóttir
verður næsti formaður
flokksins. Þeireru til sem
spá því að þessi hópur fólks
sem á undanförnum árum
hefur verið að seilast til
áhrifa í flokknum muni þá
gefast upp og heltast úr lest-
inni. Sumir hafa jafnvel geng-
ið svo langt að spá klofningi
í flokknum og að lýðræðis-
kynslóðin muni ganga út og
stofna nýjan flokk ef hún tap-
ar núna.
Miðað við sáttahljóðið í
flokksmönnum undanfarna
daga verður sllkt þó að telj
ast fremur ósennilegt og
tæplega myndi slíkur flokkur
ná miklu fylgi. Sennilegast
yrðu örlög hans eitthvað
svipuð og annarra vinstri
flokksbrota undanfarinna ára-
tuga.
Urslitin i formannskjörinu
ráðast á laugardag. Eftir það
má reikna með að línur fari
að skýrast. Alþýðublaöið
mun áfram fylgjast með því
sem er að gerast á þessum
vettvangi og þú gerir það líka
með því að halda áfram að
lesa Álþýðublaðið.
FRETTASKYRING
Jón Danielsson
skrifar
Frá hitafundi í miðstjórn Alþýðubandalagsins i vor.