Morgunblaðið - 28.04.2001, Blaðsíða 49

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. APRÍL 2001 49
síðan að standa fyrir. Þessum ferðum
fylgdi ætíð hafsjór af fróðleik. Þú
varst mikill áhugamaður um frjálsar
íþróttir og hvatamaður að því að þær
voru stundaðar í sveitinni. Okkur er
það minnisstætt þegar þú kenndir
okkur Fosbury-stílinn í hástökki svo
og aðra tækni í ýmsum frjálsíþrótta-
greinum. Áhugi þinn við að fara með
okkur á íþróttaæfingar og íþróttamót
var mikill og þú tókst alltaf virkan
þátt í mótshaldi. Við búum að því enn
þann dag í dag að hafa fengið að taka
þátt í þessu með þér. Við viljum
þakka þér samfylgdina í gegnum árin
og biðjum guð að blessa þig. Elsku
amma, þú hefur misst góðan mann og
margs er að minnast. Við vonum að
góðar minningar hjálpi þér í sorg
þinni.
Ingibjörg og Bjarndís.
Það var á sjöunda afmælisdegi Sæ-
björns, eftir að við komum heim úr
fjallinu og hittumst öll fjölskyldan í
sundlauginni í glaða sólskini að ég
frétti að þú, Torfi, værir dáinn. Auð-
vitað vissi ég að þú hafðir verið veikur
síðustu vikuna en samt kom mér
fréttin í opna skjöldu. Ég hafði ein-
mitt verið að hugsa svo mikið til þín
þegar ég var á skíðum með litlu
krakkana og glöð yfir að hafa þau. Þú
veist, ef það væri ekki afi, þá væru
ekki börn! Ég man með þakklæti eftir
sumrunum á Hala og þessari ein-
stöku gestrisni sem mér fannst þið
Ingibjörg sýna mér. Hvernig þú
varst alltaf við matarborðið að bjóða
okkur að fá okkur meira af því sem
Ingibjörg hafði svo listilega eldað og
hvetja mig sérstaklega að láta ekki
framhjá mér fara slíkt góðgæti sem
feitt hrossaket með sméri ef það var á
boðstólum.
Skemmtilegt var líka að fá að fara
með á Lónið og veiða. Þér hefur ef-
laust fundist ég vera hálflélegur há-
seti af því að ég skildi ekki hvernig ég
átti að róa og halda stefnu á Breiða-
bólstaðabæinn þegar ég snéri bakinu
í hann. En oft veiddum við mikið.
Seinna þegar þú fórst ekki lengur
sjálfur út að veiða, vildir þú alltaf fá
að vita hversu mikið hafði veiðst og í
hvaða net, og svo skráðir þú tölurnar
í dagbókina.
Það var líka gaman að ræða við þig
um gönguleiðirnar í grenndinni. Ef
ég ætlaði mér að fara ein í gönguferð-
ir lýstir þú fyrir mér mjög nákvæm-
lega hvert gott væri að fara og út-
skýrðir kennileitin og staðarheitin.
Svo vildir þú fá fréttir þegar heim var
komið og ég lærði fljótt að það var
fréttnæmt ef maður hafði séð kindur
og hversu margar á ákveðnum stöð-
um. Eitthvað sem mér hafði ekki
dottið í hug að taka eftir áður.
Þú gast sagt mjög skemmtilega frá
og tókst þér góðan tíma til þess og
vandaðir málið alltaf afar vel. Mikið
fannst mér það traustvekjandi. En
satt að segja var ég alltaf svolítið
feimin við að tala við þig af því ég vissi
að sumt sem ég segði væri svo hroða-
lega vitlaust. En gaman var að hlusta
á þig. Ein eftirminnilegasta ræða sem
ég hef heyrt var þegar þú þakkaðir
Ingibjörgu í sjötugsafmælinu þínu
fyrir allt sem gerði lífið þitt gæfuríkt.
Það fannst mér svo innilega fallega
sagt og lýsir vel þeim kærleika og
virðingu sem ríkti milli ykkar Ingi-
bjargar.
En núna er kominn tími til að
kveðja. Alltaf hefur mér nú fundist
hálf vandræðalegt að kveðja þig, af
því að ég vissi aldrei á hvorn vangann
þú ætlaðir að kyssa mig. Núna eru
vandræðin ennþá meiri.
Elsku Ingibjörg, það er sárt að
kveðja Torfa. En hann er jú í kring-
um okkur í öllum ykkar börnum og
barnabörnum og ljúf sé minning
hans.
Anna María og börnin.
Torfi á Hala, sá mæti maður, hefur
nú kvatt þessa jarðvist.
Ég læt öðrum það eftir að rekja
æviferil og gera grein fyrir lífshlaupi
Torfa en langar aftur á móti að rifja
upp samleið mína með honum sem
tengdist félagsmálastörfum hans.
Þeim góðu og jákvæðu minningum er
vert að halda á lofti og minnast með
nokkrum orðum. Ég átti því láni að
fagna að kynnast Torfa strax á ung-
lingsárum mínum. Það var sameig-
inlegur áhugi okkar á íþróttum og
ungmennafélagshreyfingunni sem
dró okkur saman. Hann var þá leið-
toginn í ungmennasambandinu en ég
íþróttahetja, rekinn áfram af barns-
legu keppnisskapi, ódrepandi áhuga
og draumum um mikil íþróttaafrek.
Ekki brást það að Torfi mætti á
íþróttamót með sitt fólk úr Suður-
sveitinni og jafnframt til að stjórna
mótum eða leggja mótshöldurum lið.
Sem mótsstjóri hafði hann hvorki
hátt né fór með bægslagangi og tíma-
áætlanir voru ekki alltaf heilagar. En
hann sá til þess að mótin voru haldin,
ungdómnum til óblandinnar ánægju.
Það var með ólíkindum hvað Torfi gat
verið rólegur, sama á hverju gekk.
Eftir á að hyggja finnst mér þetta
hafa verið einn af bestu mannkostum
Torfa sem varð til þess að hann flest-
um öðrum hafði betra úthald til að
sinna þessum málum og skapaði af-
slappað andrúmsloft í öllum metingn-
um.
Það vakti oft undrun þegar mætt
var á Úlfljótsmótin hvað keppnishóp-
urinn hans Torfa úr litlu Suðursveit-
inni var stór og vel skipaður. Enda
máttum við þéttbýlisbúarnir oft lúta í
lægra haldi í keppni um verðlaun og
stig. Það var ekki alltaf auðvelt að
sætta sig við slíka ósigra en þó bætti
úr skák að keppnisfólkið og leiðtogi
þeirra kunnu jafnvel að taka sigrum
sem ósigrum. Það var áberandi
hversu góður íþróttaandi var í hópi
þeirra Vísismanna og hann kom fram
jafnt utan vallar sem innan. Þetta
skildi ég síðar þegar ég var sjálfur
var undir stjórn Torfa í keppnum við
önnur héruð. Torfi var vakinn og sof-
inn að reyna að hvetja okkur til dáða
og fá okkur til að stunda æfingarnar
af meiri samviskusemi. Eitt sumarið
var ég á humarvertíð og lítill tími til
íþóttaæfinga enda löndunarstoppin
stutt og nokkra daga útivera í hverj-
um túr. Þegar ég kom í land voru
ósjaldan skilaboð frá Torfa varðandi
æfingar og mót. Þannig hélt hann
áhuganum við án þess að pressan yrði
of mikil því Torfi þekkti mörkin eins
og sannast á löngum ferli hans með
börnum og unglingum. Ég verð Torfa
ævinlega þakklátur fyrir að eiga þátt
í að beina mér inn á þessa braut sem
var þroskandi og holl fyrir óharðn-
aðan ungling. Þó ég hafi hér mest
rakið kynni mín af Torfa varðandi
samskipti okkar í félagsmálum þá
verður hans fyrst og fremst minnst
sem góðs skólamanns. Hann átti
óvenju langan og farsælan feril að
baki við kennslu og sem skólastjóri.
Þar nutu sín fjölþættir kostir hans og
það segir sig sjálft að það þarf þol-
inmæði, lagni og væntumþykju til að
umgangast ungviðið á þann hátt sem
hann gerði.
Það lýsir Torfa vel að allt frá fyrstu
kynnum fannst manni hann alltaf
vera jafningi okkar ungmennanna og
þar er kannski lykillinn að góðu og
farsælu samneyti hans við börn og
unglinga í leik og starfi á langri lífs-
leið.
Það er stundum talað um hógværð
og lítillæti Skaftfellinga. Í þeim skiln-
ingi var Torfi ekta Skaftfellingur eins
og hann átti kyn til.
En Torfi var ekki einn á báti í
félagsvafstrinu og skólanum og það
væri ósanngjarnt að minnast starfa
hans án þess að geta um stuðning
Ingibjargar konu hans og áhuga
hennar á öllum hans verkefnum.
Sömuleiðis tóku börnin þeirra strax
virkan þátt í íþrótta- og félagsstarf-
inu um leið og þau höfðu þroska til og
voru ávallt framarlega í afreks-
mannahópi héraðsins. Það er vænt-
anlega fullt starf að ala upp níu fjör-
kálfa en alltaf höfðu þau hjónin samt
tíma til að sinna öðrum. Samheldni
þeirra fór ekki framhjá neinum sem
með fylgdist; einlægnin var ósvikin
og smitaði út frá sér.
Það er hverju samfélagi ómetan-
legt að eiga svona hugsjónafólk sem
ekki spyr um tíma eða laun þegar
leggja á góðum málum lið. Sama gild-
ir um önnur félags- og framfaramál í
litlum einangruðum samfélögum eins
og var í Austur-Skaftafellssýslu.
Torfi lagði drjúgan skerf til fjöl-
margra mála og ég leyfi mér á
kveðjustund að flytja honum þakkir
okkar íbúa og samferðamanna í hér-
aðinu um leið og ég sendi fjölskyldu
hans einlægar samúðarkveðjur.
Albert Eymundsson.
Með Torfa á Hala kveður eftir-
minnilegur maður með mikið og far-
sælt ævistarf að baki. Hann ólst upp á
landsþekktu menningarheimili, þar
sem faðir hans og afi höfðu búið og
sett svip á umhverfi sitt. Torfi hélt
starfi þeirra áfram, búinn ágætum
hæfileikum, aflaði sér staðgóðrar
menntunar, fyrst við Alþýðuskólann
á Laugarvatni 1935-36 og síðar við
Kennaraskólann þaðan sem hann út-
skrifaðist 1942. Hafði hann áður
stundað farkennslu eitt ár í heima-
byggð og tvo vetur austur í Álftafirði.
Nýútskrifaður réðst Torfi norður í
Svarfaðardal þar sem hann kenndi í
þrjá vetur 1942-45. Þar kynntist hann
sínum lífsförunaut, Ingibjörgu Zóph-
óníusardóttur frá Hóli í Svarfaðardal.
Flutti hún með bónda sínum um land-
ið þvert að Hala þar sem Torfi gerðist
skólastjóri 1945 við nýstofnaðan
heimavistarskóla á Hrollaugsstöðum
í Suðursveit. Á Hala áttu þau síðan
heima alla tíð. Börn þeirra urðu tíu,
eitt lést nýfætt en níu eru uppkomin,
mannvænlegur hópur sem starfar að
meirihluta heima í héraði, frænd-
garðurinn með tengdafólki orðinn
bæði stór og gildur.
Torfa verður lengi minnst sem
skólamanns og farsæls uppalanda. Í
fjörutíu ár 1945-1985 stóð hann við
stjórnvölinn í skólanum á Hrollaugs-
stöðum og útskrifaði þaðan fjölda
nemenda þótt hver árgangur væri
ekki ýkja fjölmennur. Þá var þetta
heimavistarskóli og þau Torfi og
Ingibjörg héldu þar til vetur hvern
með börnum sínum og veittu skóla-
heimilinu forstöðu.
Lengst af mun nemendahópnum
hafa verið tvískipt og var hvor hópur
hálfan mánuð í senn í skóla en heima
þess á milli. Félagsheimili sveitarinn-
ar var frá upphafi tengt skólanum á
Hrollaugsstöðum og skólastjórinn
var jafnframt forustumaður í æsku-
lýðs- og íþróttastarfi í sveitinni um
áratugi. Torfi var í senn þéttur á velli
og þéttur í lund, með rólegt fas og yf-
irbragð en léttur og skemmtinn þá
hann vildi það við hafa og þá ekki síst
í hópi ungmenna. Frásagnarhæfi-
leika hafði hann fengið í heimanmund
og var prýðilega ritfær. Eftir hann
liggur fjöldi greina og ritgerða og eru
meðal annars eftirminnilegar frá-
sagnir hans og föður hans af sjósókn í
Suðursveit og víðar við sandana en
þær birtust í tímaritinu Skaftfellingi.
Torfi var í félagsbúi með Steinþóri
föður sínum til 1966 og stóð fyrir
hefðbundnum búskap á Hala ásamt
fjölskyldu sinni til 1975 að synir hans,
Fjölnir og Steinþór, tóku við ásamt
tengdadætrum. Það kemur utan-
sveitarmönnum nokkuð á óvart að
búmannsáhugi Torfa beindist ekki
síður að sjósókn en landbúnaði. Þótt
róðrardagar væru að jafnaði fáir úr
Suðursveit var útræði frá Bjarna-
hraunssandi og síðar með hjólabátum
af Breiðabólsstaðarfjörum bæði
drjúgt búsílag á mannmörgum heim-
ilum og krydd í tilveruna. Skemmti-
legir og fróðlegir annálar úr Borg-
arhafnarhreppi sem Torfi ritaði um
árabil í Skaftfelling bera þessu vitni.
Annáll hans 1984 hefst með þessum
orðum: „Ef sett er jafnaðarmerki
milli „logn“ og „gott veður“ þá var
gott veður í Suðursveit árið 1984 og
veðrið lék við allt líf. Það var fágæt
stilla. Aðeins tvo daga sást sjór rjúka
og þó með lítillæti ...“
Félagsmálaáhugi Torfa tók einnig
til stjórnmála. Hann fylgdi sósíalist-
um og Alþýðubandalaginu að málum
og skipaði nokkrum sinnum sæti
framarlega á framboðslista þess til
Alþingis í Austurlandskjördæmi.
Fyrir þingmann var gott að eiga hauk
í horni þar sem Torfi var en vegna
aldursmunar urðu samskipti mín þó
meiri við afkomendur hans og
tengdadóttur sem tók við skóla-
stjórninni á Hrollaugsstöðum. Til
Torfa sótti ég margs konar fróðleik
um heimabyggðina, þar á meðal um
fjalllendi Suðursveitar og gengnar
kynslóðir.
Við fráfall Torfa á Hala sendum við
Kristín innilegar samúðarkveðjur til
Ingibjargar, barnahópsins stóra og
alls venslafólks. Eftir stendur minn-
ingin um traustan og mætan mann.
Hjörleifur Guttormsson.
 Fleiri minningargreinar
um Torfa Steinþórsson bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
6 
 1
 !*

/
 

    /
 

  !+   !+


!+

!
 

!

653)373
  .

 &.  ** 

<*  &.  + ; 9B2
3 + *  
1   $ 

+*!2*  
! < 2=2
$ 

'  # * 
C&    *  

$** 
/< +    

 $ *  

"  "0 "  "  "0 2
)
 


 







 7)58 

$!! !!# #$,!9::#,2
&2#&3;%
* 
 

 

+,"
#"-.",,"
4 %%###&%
2
%%#/0$$!
%%##/0$$! 6&%/!#&%
)-.%###&%
!2'+#/0$$!
"! ###&% )-.6&#$!%#/0$$!
#,
-0%##&% "3-.2&%#%
3%3.%&23%3%3.%'
2++ 1/  / 

!!

 !+

!+

!



!

-3D33-'3732
  &*-    

"0
   "0

"  "0   $ "0 2
) *

336536)


$< *$

+   &.  + "9

!E 

&
  


" '
!+

4
 
7!+! !
 *1*
 * : ; $0 ;: *A 2
,    

!

!


!
=365'6 7

 $  *
:; +;

<*  &. 
+!;* * F
  ">

"
!!
#(
 
' ( =2%& 
**2%& 

+*=   
"  

# 
;=   

*.* *2=  

  "  "0 "  "  "0 2

 '
 =3 6-!7

 * ">GH

:; +;

  !
#(
 
.


!+
 /

)*+ 

 

*# 1 =   

$* =  

  +*=   

I=  

 .  +"2