Morgunblaðið - 20.07.2002, Blaðsíða 16

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
16 LAUGARDAGUR 20. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SKORTUR er á dagforeldrum í
Garðabæ og hefur bærinn ákveðið
að bregðast við honum, meðal ann-
ars með því að auglýsa eftir fólki
sem vill gerast dagforeldrar. Nokk-
uð er um að foreldrar hringi og leiti
eftir upplýsingum um dagforeldra
en fjórir slíkir eru á skrá hjá bæn-
um og þörf er á nokkrum til við-
bótar.
Að sögn Guðfinnu B. Kristjáns-
dóttur, upplýsingastjóra bæjarins,
er óskað eftir fólki til að sinna dag-
gæslu barna undir leikskólaaldri en
öll börn sem hafa náð 18 mánaða
aldri að hausti fá leikskólavist í
Garðabæ.
„Við munum útbúa auglýs-
ingabækling sem verður dreift inn í
hvert hús í Garðabæ í sumar og
vonum að einhverjir sjái sér þar at-
vinnutækifæri,“ segir Guðfinna.
„Einn af kostunum við starf dag-
foreldra er að fólk fær tækifæri til
að vera lengur hjá eigin börnum
um leið og það hefur tekjur af að
gæta barna annarra,“ segir hún.
Á leikfangasafni bæjarins geta
dagforeldrar m.a. fengið lánaðar
fjölburakerrur og matarstóla
ásamt fleiru og ýmislegt annað er
gert til að draga úr stofnkostnaði.
Dagforeldrar eru ekki starfs-
menn bæjarins en bærinn hefur eft-
irlit með daggæslunni. Guðfinna
segir mestu eftirspurnina eftir
heilsdagsvistun, sé miðað við óskir
foreldra barna á leikskólum, en
einnig er óskað eftir fólki sem get-
ur sinnt t.d. hálfsdagsvistun.
„Kosturinn við þetta starf er að
fólk er sjálfstæðir atvinnurek-
endur. Það er að skapa sér tekjur
um leið og það fær tíma með eigin
börnum.“
Að sögn Guðfinnu er miðað við
að dagforeldrar geti sinnt allt að
fjórum börnum fyrsta árið en fimm
börnum eftir það, þar með eru talin
eigin börn undir skólaaldri.
Ljósmynd/Garðabær
Garðabær hefur ákveðið að greiða grunnnámskeið fyrir þá sem koma til starfa, fella niður gjald fyrir afnot af
leikfangasafni og veita dagforeldrum afnot af gæsluvelli. Myndin er tekin á Túnavelli við Faxatún.
Auglýst eftir
dagforeldrum
Garðabær
ÞEGAR komið er í Árbæjarsafn er
það eins og að hverfa 100-200 ár
aftur í tímann. Prúðbúið fólk í ís-
lenskum alþýðufötum þess tíma
sést skjótast á milli húsa, sýnd eru
forn handverk sem hafa vikið fyrir
seinni tíma nýjungum á meðan aðr-
ir afgreiða í minjagripaverslunum.
Í afgreiðslunni mætir okkur ein
yngismærin og greinilegt er að það
er handagangur í öskjunni. Ástæð-
an er vafalítið sú að halda á nám-
skeið í tálgun og svo virðist sem
einhverjir hafi boðað komu sína á
síðustu stundu.
Námskeiðið er haldið í Kornhús-
inu, gömlu verslunarhúsi frá
Vopnafirði, sem byggt var í kring-
um 1820 og jafnframt er annað af
tveimur elstu húsum safnsins. Ís-
lenski fáninn er dreginn að húni og
inni fyrir er Bjarni Þór Kristjáns-
son, smíðakennari og leiðbeinandi á
námskeiðinu, að koma sér fyrir.
Greinilegt er á öllu að Bjarni þekk-
ir vel til og virðist auk þess hafa þó
nokkra reynslu af slíku námskeiða-
haldi. Meðferðis hefur hann tvær
skjalatöskur, fullar af hnífum og
einhverja plástra og íþróttatösku
sem er full af álíka stórum spýtum,
íslenskum víði. Þegar mömmur og
pabbar, afar og börn hafa raðað sér
í kringum fundarborðið, sem er á
efri hæð hússins, byrjar Bjarni á að
leiða okkur í allan sannleikann að
baki tálgunar í við.
„Í dag ætlun við að búa til
flugnabana,“ segir hann.
„Til að drepa flugur?“ gellur í
ungum dreng. „Ég nota bara hend-
urnar,“ bætir sá stutti við.
Þumalfingurinn á blaðið
Bjarni tekur fram hníf sem ekki
er eins og hnífar eru flestir. Skeftið
er stórt en hnífsblaðið ekki nema
þriðjungur af stærð venjulegs
hnífsblaðs. Þegar Bjarni hefur
gengið úr skugga um að allir viti
hvað snýr upp og hvað niður, hvað
sé eggin og hvað sé bakki á hnífs-
blaði segir hann svolítið merkilegt
sem virðist koma öllum sem inni
eru í opna skjöldu.
„Það sem flestir tala um þegar
þeir eru að tálga er að tálga frá
sér,“ segir Bjarni og tálgar af
offorsi á meðan spýtan minnkar
stöðugt.
„Það eina sem ég get gert með
þessu er að gera odd á spýtu,“ segir
hann og upplýsir okkur um allan
sannleikann að baki því að tálga
spýtu.
Í stuttu máli er hann sá, að sögn
Bjarna, að rétthentur maður leggur
þumalfingur vinstri handar á bakka
hnífsblaðsins og þrýstir blaðinu
hægt og mjúklega eftir viðnum.
Með því móti verða allar hreyfingar
fíngerðari og hægt er að stýra tálg-
uninni mun betur.
Eftir stutta kennslustund þar
sem Bjarni lætur lítinn tröllkarl
ganga á milli sem sönnun þess hvað
hægt sé að gera með hnífnum með
mikilli æfingu er ákveðið að drífa
mannskapinn út og undir húsvegg
þar sem tekið er til við að tálga.
Ætlunin er að tálga börk og vaxt-
arlag af víðinum, skera rauf í spýt-
una öðru megin, sníða til leður-
pjötlu og festa hana með nagla. Úr
verður flugnabani sem er tilvalinn á
vespur og aðra vágesti, að sögn
Bjarna.
Brauð á birkihríslum steikt yf-
ir opnum eldi
Fólki virðist ganga vel að tileinka
sér handtökin. Mamma með tví-
burabræður, Pétur Axel og Lýð
Jónssyni, 8 ára, situr og tálgar.
Strákunum gengur vel að tálga en
Pétur fær örlitla skeinu á fingurinn.
Bjarni leiðbeinandi bjargar því,
opnar skjalatöskuna og nær í plást-
ur á sárið.
Jökull Gunnarsson og afi hans,
Jökull Sigurðsson, eru komnir á
skrið og hafa varla tíma til að líta
upp frá verkinu. Jökull eldri við-
urkennir að hann hafi lítið tálgað
fram að þessu.
„Ekki pilla, ekki pilla,“ heyrist
skyndilega í Bjarna, þar sem hann
talar yfir hópinn og ítrekar að fólk
noti þumalinn á hnífsblaðið og fari
sér hægt við tálgunina.
Þegar Bjarni er spurður út í
heppilegar trjátegundir við tálgun
nefnir hann strax víði, sem er
kvistalaus og léttari en birki og
reynir, sem eru harðari trjátegund-
ir. Tröllkarlinn, sem hann sýndi
okkur inni í skemmu, er hins vegar
úr linditré. Bjarni fer á flug þar
sem hann talar um trjátegundir og
allan þann haug af greinum sem
endar ævi sína sem trjáspænir í
stígagerð. Hann nefnir að hægt sé
nota trjágreinarnar við gerð ýmiss
konar skrautmuna, en einnig í hag-
nýta hluti eins og húsgögn, borð-
búnað og jafnvel gardínur.
Við skiljum við fólkið þar sem
það situr undir húsvegg á Kornhús-
inu í glampandi sólskini. Þegar
tálgun og flugnabanagerð er lokið
er ætlunin að kveikja eld, vefja
brauðdeigi um birkishríslur og
steikja brauðið yfir opnum eldi.
Hljómar ekki illa að loknu dags-
verki.
Fjölskyldudagur á sunnudag
Að sögn Gerðar Róbertsdóttur,
deildarstjóra í Árbæjarsafni, verða
tvö námskeið í tálgun í næstu viku,
miðvikudag og fimmtudag. Hún
bendir á að einnig sé boðið upp á
námskeið í tóvinnu þar sem unnið
er með halasnældu og kamb.
Í dag, laugardag, verða tónleikar
í „Lækjargötu 4“ í Árbæjarsafni.
Nemendur Listaháskólans leika þar
á básúnur og píanó en Árbæjarsafn
hefur í sumar haft samstarf við
skólann þar sem kynnt er til sög-
unnar ungt og efnilegt fólk þaðan.
Á sunnudag verður fjölskyldu-
dagur með sérstakri barna- og fjöl-
skyldudagskrá. Boðið verður upp á
ratleik fyrir alla fjölskylduna. Farið
verður í leiki við Kornhús, teymt
undir börnum og farið í kappakstur
á kassabílum.
Morgunblaðið/Arnaldur
Bjarni leiðbeinir móður og tvíburum við að tálga flugnabanann. Annar tvíburanna fékk smá skeinu en það kom
ekki að sök og fékk hann plástur á sárið. Hnífarnir sem notaðir eru eru minni en hefðbundnir vasahnífar.
Morgunblaðið/Arnaldur
Ungir sem aldnir voru niðursokknir við vinnu undir húsvegg á Korn-
húsinu í glampandi sólskini í Árbæjarsafni í vikunni.
Tálgað í víði svo úr
verður flugnabani
Að tálga í við er listgrein sem tæpast á sér takmörk í efnisvali og
útfærslum. Kristján Geir Pétursson og Arnaldur Halldórsson
sannreyndu það í vikunni þegar þeir brugðu sér í Árbæjarsafn þar
sem kennd voru undirstöðuatriði tálgunar.
Reykjavík
Bjarni Þór Kristjánsson leið-
beinandi mundar spýtuna og
sýnir réttu handtökin.
kristjan@mbl.is