Morgunblaðið - 24.09.2002, Blaðsíða 16

LANDIÐ
16 ÞRIÐJUDAGUR 24. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SJÓMINJASAFNIÐ, sem var
formlega opnað í nýbyggingu við
Safnahúsið í vor, hefur fengið góð-
ar viðtökur hjá þeim gestum sem
þangað hafa komið í sumar að
sögn Guðna Halldórssonar for-
stöðumanns Safnahúss Þingey-
inga. „Það komu tæplega 7 þúsund
gestir í Safnahúsið á Húsavík sem
er um 20% fjölgun frá árinu áður.
Í Gamla bæinn á Grenjaðarstað
sem heyrir undir Safnahúsið komu
upp undir 3 þúsund gestir þannig
að í heildina er þetta fast að 10
þúsund gestum,“ segir Guðni.
Ferðamannaheimsóknum er að
mestu lokið þetta árið en við taka
heimsóknir skólanema og kennara.
Sjóminjasafnið sem eins og áður
segir var opnað formlega í vor er
stórt og glæsilegt hús, sýningar-
rýmið inni er 650 m2 auk 500 m2
útisvæðis og geymsluhæðar upp á
420 m2. Í sýningarskála sem og
geymslum er tæknibúnaður sem
stjórnar bæði hita- og rakastigi,
samskonar og hjá Listasafni Ís-
lands, og að sögn Guðna mun þetta
vera fullkomnasti búnaður sem
finnst í nokkru safnahúsnæði á Ís-
landi eins og sakir standa.
Á dögunum fékk Sjóminjasafnið
að gjöf frá Helga Héðinssyni sjó-
manni fjögurra tonna trillubát,
Bjarka ÞH 271. Helgi hafði átt
bátinn frá árinu 1976 en áður hafði
faðir hans, Héðinn Maríusson, átt
hann frá árinu 1962 er hann var
smíðaður og hét hann Sæfari með-
an hann var í eigu Maríusar. Þessi
bátur, sem smíðaður var í Hafn-
arfirði og á 40 ára sögu að baki á
Skjálfanda, er orðinn safngripur
og fer því ekki oftar á flot. Halldór
Bjarnason sem m.a hefur unnið öt-
ullega í sjálfboðastarfi við Sjó-
minjasafnið á undanförnum árum
tjáði fréttaritara að með tilkomu
Bjarka ÞH ætti safnið orðið 12
báta.
Aðsókn að Safnahús-
inu var góð í sumar
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Bjarki ÞH 271 er kominn á útisvæðið við Sjóminjasafnið á Húsavík og
stendur við hlið Þráins ÞH 2 sem bræður Helga Héðinssonar sjómanns,
þeir Pálmi og Benedikt, gáfu safninu fyrir nokkrum árum.
Húsavík
AÐ undanförnu hafa staðið yfir mikl-
ar lagfæringar á umhverfi kirkjunn-
ar á Ingjaldshóli undir Jökli. Búið er
að skipta um jarðveg á breiðu svæði
umhverfis kirkjuna og á því svæði
hefur verið gerð akstursrein og
stæði fyrir bíla. Bílastæðin eru frá-
gengin en slitlag á akstursreinina
verður lagt seinna. Þá hefur verið
hellulögð stétt fram af kirkjudyrum
og meðfram safnaðarheimili í átt að
kirkjugarði. Pétur Jónsson á Teikni-
stofunni Landark teiknaði og gerði
tillögu að þessum framkvæmdum.
Vinnuvélar Snæbjarnar ehf á Hellis-
sandi unnu jarðvegsvinnuna en
Garðmenn ehf önnuðust hellulögn og
frágang bílastæða og vegar.
Fyrri kirkjur á Ingjaldshóli stóðu
í suðvesturhorni núverandi kirkju-
garðs. Síðasta kirkja sem þar stóð
var byggð árið 1782 og stóð til ársins
1903 að núverandi kirkja reis. Í
grunni kirkjunnar frá 1782 voru
tveir veglegir legsteinar, steinn
Magnúsar Jónssonar lögmanns sem
lést árið 1694 og Guðmundar Sig-
urðssonar sýslumanns frá árinu
1753. Tengdasonur Guðmundar
sýslumanns var Eggert Ólafsson
skáld og náttúrufræðingur og létu
hann og Ingibjörg kona hans gera
steininn yfir Guðmund. Þessir stein-
ar voru farnir að skemmast og þó
sérstaklega steinninn yfir Guð-
mundi. Sóknarnefnd ákvað í sam-
starfi og samráði við Kristínu Huld
Sigurðardóttur forstöðumann Forn-
leifaverndar ríkisins að taka stein-
ana upp, koma þeim í hús og freista
þess að gera við þá. Fyrir forgöngu
Kristínar Huldar var fenginn á stað-
inn þekktur forvörður, Jarek Czech-
owski frá Stenkonservatorn Rein-
holds AB í Stokkhólmi, til verksins.
Jarek Czechowski skilaði góðu verki
og tókst að fylla í skörð á steini Guð-
mundar sýslumanns og festa þar og
raða saman brotum. Steinn Magn-
úsar lögmanns er óbrotinn og þurfti
ekki beinnar viðgerðar við. Fyrir-
hugað er að koma báðum legstein-
unum fyrir inni í kirkjunni eða safn-
aðarheimilinu. Viðgerðin og
varðveisla steinanna er kostuð af
Ingjaldshólskirkju og Fornleifa-
vernd ríkisins með styrk frá Þjóðhá-
tíðarsjóði.
Núverandi kirkja á Ingjaldshóli
var vígð 11. október árið 1903 af hér-
aðsprófasti, Sigurði Gunnarssyni. Á
eftir flutti sóknarpresturinn venju-
lega messugjörð, skírði 4 börn og
fermdi 7 ungmenni við óvenjulega
marga kirkjugesti sem giskað var á
að verið hafi 400 manns. Á næsta
hausti 2003 verða því liðin eitthund-
rað ár frá vígsludegium. Kirkjan er
steinsteypt. Hún er byggð á árdög-
um steinsteypualdar og er með vissu
talin vera elsta steinsteypta kirkja í
heiminum. Hún er höfundarverk
Jóns Sveinssonar byggingarmeist-
ara en Rögnvaldur Ólafsson húsa-
meistari ríkisins átti þátt í breyting-
um sem gerðar voru 1914.
Framkvæmdirnar eru á vegum
sóknarnendar og eru þáttur í því að
minnast hundrað ára afmælisins.
Ljósmynd/Hrefna MagnúsdóttirVið legstein Guðmundar Sigurðssonar sýslumanns. Jarek Czechowski
útskýrir viðgerðina á steininum. Á myndinni eru f.v. Jarek Czechowski,
Gunnar Bollason, Hulda Skúladóttir, Kr. Jón Friðþjófsson, Kristín Huld
Sigurðardóttir, Smári Lúðvíksson, Þorbjörg Alexandersdóttir, Árni Jón
Þorgeirsson og Magnús Sigurðsson með dóttur sína Guðrúnu Elenu.
Viðgerð á 200–300 ára
legsteinum á Ingjaldshóli
Hellissandur
FJÖLMENNI stóð að smölun
hrossa á Laxárdal í A-Húnavatns-
sýslu á laugardaginn í hreint út
sagt frábæru veðri. Fegurð og
friðsæld fjalla og dals virkjaði þá
vitund að tíminn getur staðið
kyrr og aldeilis ástæðulaust að
flýta sér. Þessi dagur í lífi þeirra
sem upplifðu stemninguna í Lax-
árdal þennan fagra haustdag er
dagur sem skilur eftir áhyggjur
hversdagsins í slóð stóðsins.
Ekki var mannfjöldinn minni
sem mætti til Skrapatunguréttar
á sunnudag til að rétta þau hross
sem smalað var á Laxárdal dag-
inn áður. Veðrið lék enn við
menn og skepnur og gengu rétt-
arstörf vel. Það er óhætt að segja
að stóðréttin í Skrapatungu hafi
skapað sér sess í tilveru fólks því
líkast til hefur sjaldan verið eins
margt fólk mætt til réttarstarfa.
Menn voru misjafnlega á sig
komnir eftir smalamennsku gær-
dagsins eins og nærri má geta
því misjöfn er sú æfing sem menn
eru í að hafa hross milli fóta sér í
10 tíma samfellt. En þessir vösku
menn sem sjást á myndinni til
vinstri með langdælskt folald sín
á milli eru hoknir af reynslu í
gegnum tíðina við smalamennsku,
útreiðar og réttarstörf svo aðeins
örlítið sé nefnt. Þeir eru frá
vinstri Hilmar Valgarðsson ætt-
aður frá Fremstagili, þá Ágúst
Sigurðsson, réttarstjóri og bóndi
á Geitaskarði, og fremstur meðal
jafningja fyrrum oddviti Eng-
hlíðinga og núverandi forseti
bæjarstjórnar Blönduóssbæjar,
Valgarður Hilmarsson á Fremsta-
gili.
Morgunblaðið/Jón Sigurðsson
Fjölmenni í veð-
urblíðunni í
Skrapatungurétt
Blönduós
Jón Kristjánsson, heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra, verður
með viðtalstíma á eftirtöldum
stöðum dagana 25. og 26.
september:
Akureyri, miðvikudaginn 25. sept. kl. 9:00-11:00
í Framsóknarhúsinu, Hólabraut 13.
Húsavík, miðvikudaginn 25. sept. kl. 15:00-17:00
í Garðari, Garðarsbraut 5.
Þórshöfn, fimmtudaginn 26. sept. kl. 9:30-10:30
í Verinu, Langanesvegi 18b.
Egilsstöðum, fimmtudaginn 26. sept. kl. 16:00-18:00
í Austra-salnum, Tjarnarbraut 19.
Allir velkomnir til umræðna um
heilbrigðismál og/eða kjördæmismál.
Heilbrigðis- og
tryggingaráðuneytið