Morgunblaðið - 24.09.2002, Blaðsíða 23

vildi ekkert segja um hvort græn-
ingjar myndu krefjast þess að fá
annað ráðherraembætti. „Maður á
að vera hógvær á sigurstundu,“
sagði hann.
Schröder kvaðst strax myndu
hefja samningaviðræður við græn-
ingja um samstarfssamning um
stefnu stjórnarinnar næstu fjögur
árin. Búist er við að það taki
nokkrar vikur að ná slíkum samn-
ingi. „Við munum hefjast handa
þegar í stað,“ sagði Schröder í
gær, er framkvæmdastjórn Jafn-
aðarmannaflokksins kom saman til
að ræða úrslitin.
Spáð skammlífi
Stoiber sagði að Schröder myndi
þurfa að takast á við sterka stjórn-
arandstöðu, og spáði því að valda-
tíð hans yrði stutt. „Ég spái því að
stjórn Schröders muni aðeins sitja
að völdum í skamma hríð,“ sagði
Stoiber. Meirihluti samsteypu-
stjórnar kanslarans er nú níu sæti,
en var 21 sæti á síðasta kjörtíma-
bili. Er þetta minnsti meirihluti
sem stjórn jafnaðarmanna hefur
haft, en 1976 fengu þeir tíu sæta
meirihluta í kosningum.
Eindregin andstaða Schröders
við herför gegn Írak er talin hafa
gefið honum þann stuðning er
gerði gæfumuninn á lokaspretti
kosningabaráttunnar. En þessi
andstaða olli því að deildir urðu
með Þjóðverjum og Bandaríkja-
mönnum á opinberum vettvangi,
og Schröder var sakaður um að
hafa vakið óánægju með Bandarík-
in í þeim tilgangi að auka fylgi sitt.
Fréttaskýrendur spá því að
Schröder muni nú fara vægar í
sakirnar eftir kosningarnar, en í
gær sýndi hann engin merki um
slíkt. Hann hefur fullyrt að hann
muni ekki senda hermenn í stríð,
jafnvel þótt Sameinuðu þjóðirnar
lýsi yfir stuðningi við herför. „Ég
er búinn að móta afstöðu Þýska-
lands og hef enga ástæðu til að
breyta nokkru þar um,“ sagði í
hann í sjónvarpsviðtali.
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. SEPTEMBER 2002 23
LISTIR
atkvæðagreiðslunni, og hermenn-
irnir héldu til Afganistans.
Á heimavelli hefur hann hrint í
framkvæmd mikilvægum áætl-
unum vinstrimanna – nýjum
reglum um ríkisborgararétt er
flýta aðlögunarferlinu fyrir út-
lendinga, dregið úr notkun kjarn-
orku og lögleitt hjónabönd sam-
kynhneigðra. En Schröder, sem
hafði á sér það orð að vera vin-
veittur iðnaðarfyrirtækjum, olli
kaupsýslumönnum vonbrigðum
með því að gera ekki þær mark-
aðsumbætur sem nauðsynlegar
eru í Þýskalandi til að auka hag-
vöxt og samkeppnishæfni.
Miklar skattalækkanir voru
gerðar í fyrra, en Schröder
sveigði líka hvað eftir annað til
vinstri í efnahagsmálum til þess
að verða við kröfum mikilvægra
stuðningsaðila – hinna öflugu
launþegasamtaka í Þýskalandi.
Einkalífið í fastari skorður
Eftir að Schröder varð kanslari
hefur einkalíf hans færst í fastari
skorður en áður var. Fjórða kon-
an hans, Doris Schröder-Köpf,
sem er blaðamaður og 20 árum
yngri en kanslarinn, hefur verið
glæsileg við hlið hans, en sam-
kvæmt þýskri hefð hefur hún að
mestu haldið sig utan við stjórn-
málin.
Schröder fæddist 7. apríl 1944 í
bænum Mossenberg í Neðra-
Saxlandi og ólst upp ásamt fimm
systkinum hjá móður sinni á hin-
um erfiðu eftirstríðsárum. Hann
þekkti aldrei föður sinn, verka-
mann sem féll er hann barðist í
her Hitlers í Rúmeníu, nokkrum
dögum eftir að Schröder fæddist.
Schröder sinnti vinnumennsku
á bóndabýli, afgreiddi í bygginga-
vöruverslun og sinnti öðrum störf-
um á meðan hann kláraði mennta-
skólann og lauk lögfræðinámi á
áttunda áratugnum. Hann var
kjörinn á vestur-þýska þingið á ní-
unda áratugnum og var í átta ár
forsætisráðherra Neðra-Saxlands
uns hann varð kanslari Þýska-
lands 1998.
STJÓRN herforingjanna í Burma,
öðru nafni Myanmar, leysti í gær
úr haldi 18 pólitíska fanga, þar á
meðal tíu manns í Þjóðarfylking-
unni fyrir lýðræði (NLD) sem er
flokkur Aung San Suu Kyi, helsta
leiðtoga stjórnarandstæðinga. Í yf-
irlýsingu stjórnvalda sagði að hald-
ið yrði áfram að leysa úr haldi fólk
sem ekki „ógnaði samfélaginu eða
friði, stöðugleika og einingu þjóð-
arinnar“.
Herforingjastjórnin efndi til
kosninga 1992 og fékk þá flokkur
Suu Kyi þorra atkvæða en stjórnin
ógilti kosningarnar og setti leiðtog-
ann síðar í stofufangelsi. Suu Kyi
fékk árið 1991 friðarverðlaun Nób-
els fyrir friðsamlega baráttu sína
fyrir lýðræði.
Talið er að um 1.500 pólitískir
fangar séu í landinu en um 300 liðs-
menn Suu Kyi hafa verið látnir
lausir eftir að viðræður milli henn-
ar og fulltrúa stjórnvalda hófust
árið 2000. Hún losnaði úr stofu-
fangelsi í maí sl.
Birt var myndbandsupptaka á
sunnudag með ávarpi Suu Kyi á
fundi lýðræðissinna sem haldinn
var í Kaupmannahöfn í tilefni af
leiðtogafundi Asíuríkja og aðildar-
ríkja Evrópusambandsins um
helgina. Leiðtoginn hvatti þjóðir
heims til að þrýsta á um lýðræð-
isumbætur í Burma. „Snögg breyt-
ing er rétta leiðin til að leysa vanda
Burma,“ sagði Suu Kyi. „Við höfum
ekki efni á því að fresta aðgerðum
til eilífðarnóns.“
Átján fangar
látnir lausir
Suu Kyi hvetur þjóðir heims til
að þrýsta á um lýðræði í Burma
Bangkok, Kaupmannahöfn. AP, AFP.
Reuters
Aung San Suu Kyi (fyrir miðju), leiðtogi stjórnarandstæðinga í Burma,
á fundi með stuðningsmönnum sínum í höfuðborginni Rangoon.
KAÞÓLSKIR stjórnmálamenn á
Norður-Írlandi hafa fordæmt álykt-
un sem samþykkt var á miðstjórn-
arfundi stærsta flokks sambands-
sinna (UUP) um helgina en hún
felur í sér að fulltrúar UUP hætti
þátttöku í samstjórn kaþólskra og
mótmælenda ef Írski lýðveldisher-
inn (IRA) getur ekki sýnt fram á
það fyrir 18. janúar nk. að hann hafi
hætt öllum ofbeldisverkum.
Mark Durkan, leiðtogi flokks hóf-
samra kaþólikka (SDLP) og vara-
forsætisráðherra heimastjórnarinn-
ar, sagði í gær að hann myndi ræða
þessi mál við David Trimble, leið-
toga UUP og forsætisráðherra.
Sagði hann ályktun UUP stefna
friðarferli í héraðinu í hættu. Mart-
in McGuinness, fulltrúi Sinn Féin í
heimastjórninni, sakaði sam-
bandssinna hins vegar um að ætla
að leggja friðarsamninginn frá 1998
til hliðar.
Trimble hafði á laugardag neyðst
til að verða við kröfum flokksmanna
sinna um harðari afstöðu gagnvart
IRA en herinn hefur enn ekki staðið
við fyrirheit um að afvopnast. Þá
telja sambandssinnar að liðsmenn
IRA hafi í reynd staðið fyrir fjölda
ofbeldisverka á Norður-Írlandi und-
anfarna mánuði þó að svo eigi að
heita að herinn sé í vopnahléi.
Kröfur n-írskra sambandssinna
IRA bindi enda
á allt ofbeldi
Belfast. AFP.
LEIKFÉLAGIÐ Á senunni og Vest-
urport æfa nú leikritið Kvetch eftir
Steven Berkoff. Leikritið er gam-
anleikur með alvarlegum undirtóni
og fjallar um fimm einmana mann-
eskjur í firrtum heimi og stöðugan
kvíðann sem nagar þau. Titillinn er
tekinn úr mállýsku amerískra gyð-
inga í New York og þýðir kvíði eða
angist. Verkið gerist í kringum þau
Frank og Donnu, hjón sem eiga fátt
orðið sameiginlegt nema ef vera
skyldi endalausa angist og hræðslu
hvort við annað og umhverfið.
Samstarfsfélagi Franks, Hal,
kemur í heimsókn. Hann reynist
jafnhræddur og þau hin og úr verð-
ur flétta sem ekki verður stöðvuð.
Leikarar eru Ólafur Darri Ólafs-
son, Edda Heiðrún Backman,
Steinn Ármann Magnússon, Mar-
grét Ákadóttir og Felix Bergsson.
Leikstjóri er Stefán Jónsson. Þýð-
andi er Ólafur Haraldsson. Leik-
mynd gerir Snorri Freyr Hilm-
arsson. Ásta Hafþórsdóttir sér um
gervi og lýsingu annast Sigurður
Kaiser. Jón Hallur Stefánsson sem-
ur tónlist.
Frumsýning er fyrirhuguð 17.
október.
Opnuð hefur verið heimasíða,
www.senan.is, og þar má fá allar
upplýsingar um sýningun, senda
inn kvíðaefni dagsins og panta sér
miða.
Morgunblaðið/Jim Smart
Leikarar og aðstandendur Kvetch í Vesturporti.
Angistarleikur
í Vesturporti
GUÐRÚN Jóhanna Ólafsdóttir
mezzósópran hreppti á sunnudag
þriðju verðlaun í opinni keppni fyrir
unga söngvara á
aldrinum 20–32
ára sem haldin er
árlega í Lundún-
um á vegum The
Madeline Finden
Memorial Trust.
Guðrún var ein af
tólf sem komust í
úrslit, en keppnin
fór fram í konung-
lega tónlistarskól-
anum, Royal Aca-
demy of Music. Guðrún Jóhanna
hlaut 1.000 bresk pund (um 135 þús.
ísl. kr.) í verðlaun fyrir flutning sinn á
sönglögum eftir Schubert, Devereux
og Donizetti.
Stutt er síðan Guðrún Jóhanna hélt
tónleika hér á landi og hlaut mjög lof-
samlega dóma gagnrýnenda fyrir; og
um það leyti hreppti hún einnig styrk
úr sjóði Önnu Nordal til framhalds-
náms í söng. Í sumar sigraði hún í
ljóðasöngskeppni í skóla sínum í
Lundúnum og komst jafnframt í fjög-
urra manna úrslit í annarri söng-
keppni þar í borg um svipað leyti.
„Ætli ég sé ekki bara undir einhverri
heillastjörnu í ár,“ segir Guðrún Jó-
hanna aðspurð um þennan einstaka
árangur sinn. „En þetta er heppilegt,
- skólagjöldin eru há; - þetta er þriðja
árið mitt í námi hér í London og
skuldabagginn orðinn mikill. Þetta
kemur sér því vel.“ Guðrún Jóhanna
segir viðurkenningar sem þessar
hjálpa mikið til í framtíðinni, og að
hafa sigrað í söngkeppni er auðvitað
gott fyrir ferilsskrána. Samkeppnin
er mikil, ekki bara í heimi atvinnu-
fólksins, heldur líka í skóla. „Hver
sigur hjálpar manni áfram. Ég er að
útskrifast í vor, og maður veit aldrei
hvað þá tekur við. Það er í það
minnsta gott að geta vísað í svona við-
urkenningar þegar þar að kemur.“
Guðrún Jóhanna stundar nú fram-
haldsnám í óperudeild The Guildhall
School of Music and Drama í Lund-
únum.
Vann til verð-
launa í London
Guðrún
Jóhanna
Ólafsdóttir
Blómaverkstæði Betu,
Hafnarfirði María Strange opnar
málverkasýningu sem standa mun
til 25. október.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
ENGAR áreiðanlegar vísbendingar
eru um, að farsímanotkun hafi
skaðleg áhrif á fólk. Hafa Geisla-
varnir sænska ríkisins komist að
þeirri niðurstöðu eftir að hafa látið
kanna og fara yfir margar rann-
sóknir á hugsanlegum áhrifum
hennar.
Rannsóknir á áhrifum far-
símanotkunar hafa gefið mjög mis-
vísandi niðurstöðu og með það í
huga fengu Geislavarnirnar tvo vís-
indamenn, dr. John D. Boice og dr.
Joseph K. McLaughlin við Al-
þjóðafaraldursfræðistofnunina í
Rockville í Maryland í Bandaríkj-
unum, til að fara yfir níu rann-
sóknir frá árinu 1996. Var útkoman
sú, að engar áreiðanlegar vísbend-
ingar væru um skaðsemi farsím-
anna. Leggja þeir áherslu á, að
vissulega sé erfitt að fullyrða, að
eitthvað sé með öllu hættulaust en
hitt sé aftur ljóst, að enn skorti vís-
indalegar sannanir fyrir skaðsem-
inni.
Engin sönnun fyrir
skaðsemi farsíma
Stokkhólmi. AP.