Morgunblaðið - 07.07.2004, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Vegna mikillar sölu af 2ja, 3ja og 4ra herbergja íbúða undafarið
vantar okkur íbúðir á höfuðborgarsvæðinu.
Skoðum og verðmetum samdægus.
Upplýsingar gefa sölumenn
Ingólfur Gissurason sími: 896 5222
Ellert Róbertsson sími: 893 4477
Viðar Welding sími: 866 4445
ÍBÚÐIR ÓSKAST
Ríkisstjórn DavíðsOddssonar áttifrumkvæðið að því
að hefja viðræður við
bandarísk stjórnvöld í sept-
ember 1992 um varnar- og
öryggismál í ljósi breyttra
aðstæðna á alþjóðavett-
vangi. Hélt nefnd til við-
ræðna við stjórnvöld í
Washington. Eftir fundinn
var gefin út yfirlýsing og
stuðningur við varnar-
samninginn frá 1951 ítrek-
aður.
Fljótlega varð hins veg-
ar ljóst að Bandaríkja-
stjórn hafði mikinn hug á
að draga úr kostnaði við
rekstur varnarliðsins á
Keflavíkurflugvelli. Í byrjun maí
1993 birtist frétt í Morgunblaðinu
þar sem sagt var að mikill niður-
skurður væri fyrirhugaður á starf-
seminni. Áformað væri að kalla all-
ar kafbátaleitarflugvélar og
F-15-orrustuþotur til Bandaríkj-
anna og fækka í liðinu um 1.400
manns. Á þessum tíma voru tólf
orrustuþotur staðsettar á Keflavík-
urflugvelli. Þær höfðu flestar verið
átján en var fækkað um sex árið
1991.
Átti fund með varaforseta
Davíð Oddsson forsætisráðherra
átti fund með Al Gore, þáverandi
varaforseta Bandaríkjanna, í Hvíta
húsinu 3. ágúst 1993 og aðstoðarut-
anríkisráðherra landsins daginn
eftir. „Það liggur ljóst fyrir að það
verður samdráttur í varnarstöðinni
í Keflavík,“ sagði Davíð að því
loknu en allar breytingar og
áherslur yrðu ríkin að ræða sín á
milli og ná um þær samkomulagi.
Formlegar viðræður embættis-
manna Íslands og Bandaríkjanna
fóru svo fram í Reykjavík 6. og 23.
ágúst sama ár. Á seinni fundinum
var í tillögum íslenskra stjórnvalda
lögð áhersla á að „trúverðugar loft-
varnir“ yrðu áfram „tryggðar á
grundvelli skuldbindinga varnar-
samningsins“. Í því fælist að her-
þotur yrðu ekki færri en 4–6 þótt
þær tölur hefðu ekki verið nefndar í
viðræðunum.
Bókanir við samninginn
Viðræðunum lauk í janúar 1994
þegar þáverandi varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, William J.
Perry, kom til Íslands og undirrit-
aði bókun við varnarsamninginn
ásamt Jóni Baldvini Hannibalssyni.
Í þeirri bókun fólst að orrustuþot-
unum yrði fækkað á tólf mánuðum
úr tólf í fjórar. Starfsemin yrði að
öðru leyti að mestu óbreytt. Bók-
unin náði til tveggja ára og var
ákveðið að hefja fljótt viðræður um
endurskoðun samkomulagsins.
Ný bókun um framkvæmd varn-
arsamningsins var kynnt í mars-
mánuði 1996 eftir að samninga-
nefndir ríkjanna höfðu setið á
fundum í nokkra mánuði. Í þeirri
bókun voru skuldbindingar
ríkjanna á grundvelli varnarsamn-
ingsins ítrekaðar og ákveðið að her-
afli Bandaríkjanna yrði óbreyttur á
gildistíma bókunarinnar, sem var
fimm ár. Rann hún því út í mars
2001.
Formlegar viðræður um endur-
nýjun bókunarinnar frá 1996 hafa í
raun ekki hafist enn þótt forystu-
menn ríkisstjórnarinnar hafi átt
fundi með fulltrúum Bandaríkja-
stjórnar. Halldór Ásgrímsson hitti
þáverandi utanríkisráðherra,
Madeleine Albright, í maí árið 2000
og sagðist vona á eftir að viðræður
sem framundan væru um endur-
nýjun bókunarinnar frá 1996 færu
fram með jákvæðum hætti. Þegar
Albright heimsótti Ísland í lok
september 2000 sagðist hún ekki
búast við neinum meiriháttar
breytingum við endurskoðun varn-
arsamstarfsins framundan.
Í maí 2001 segir Davíð Oddsson í
viðtali við Morgunblaðið í tilefni af
því að fimmtíu ár voru liðin frá und-
irritun varnarsamningsins, að ef
Bandaríkjamenn komast að þeirri
niðurstöðu að þeir vilji ekki halda
uppi stöð sem þjóni hagsmunum
hvorra tveggja verði hún einfald-
lega lögð niður.
Tilkynnt um brottför
Lítið fór fyrir viðræðum eftir
hryðjuverkaárásirnar á Bandaríkin
11. september 2001. Forsætisráð-
herra var svo skyndilega tilkynnt 2.
maí 2003 að allar orrustuþotur
varnarliðsins yrðu fluttar af landi
brott í byrjun júní. Því var frestað
og í júníbyrjun kom hingað Eliza-
beth Jones, aðstoðarráðherra í
bandaríska utanríkisráðuneytinu,
ásamt Ian Brzezinski, háttsettum
embættismanni í bandaríska varn-
armálaráðuneytinu, og afhenti hún
Davíð Oddssyni bréf frá George
Bush, forseta Bandaríkjanna. Dav-
íð svaraði því og sagði ekki hægt að
hefja samningaviðræður á meðan
fyrir lægi ákvörðun um að orrustu-
þoturnar færu. Condoleezza Rice,
þjóðaröryggisráðgjafi Bandaríkja-
forseta, hringdi í forsætisráðherra
19. júlí og sagði ákvörðunina ekki
lengur í gildi. Bush hefði breytt um
kúrs og ekki ætti lengur að fjalla
einangrað um Ísland í endurskipu-
lagningu heraflans.
Í desember sl. kom sendinefnd
Bandaríkjastjórnar undir forystu
Douglas Feiths aðstoðarvarnar-
málaráðherra til að ræða umbreyt-
ingu heraflans m.t.t. til stöðu Ís-
lands. Engar ákvarðanir voru
teknar. Viðræður héldu ekki áfram.
Tilkynnt var svo núna í byrjun júlí
að Davíð Oddsson forsætisráð-
herra myndi eiga fund með George
Bush í gær.
Fréttaskýring | Áratugur í viðræður
Vildu minnka
umsvifin 1993
Samdráttur hjá varnarliðinu viðfangs-
efni allra ríkisstjórna forsætisráðherra
Kafbátaleitarvél ræsir hreyflana.
Ólík sjónarmið stjórnvalda
til viðbúnaðar í Keflavík

Þótt bandarísk stjórnvöld telji
sig skuldbundin til að standa
vörð um varnir Íslands eru skipt-
ar skoðanir um hvernig það sé
best gert. Fulltrúar flughersins
og varnarmálaráðuneytisins
hafa frá upphafi viljað draga úr
viðveru í Keflavík. Fulltrúar
utanríkisráðuneytisins hafa
meira viljað koma til móts við
túlkun varnarsamningsins út frá
pólitískum sjónarmiðum.
frett@mbl.is
HOLL í Norðurá sem lauk veiðum á
hádegi í gær veiddi 107 laxa og er
það fyrsta hollið sem fer í þriggja
stafa tölu á þessu sumri. Þá voru
alls komnir 519 laxar á land úr
ánni, en nákvæmlega sama dag í
fyrra höfðu veiðst 265 laxar. Ámóta
tölur berast ofan úr Kjós, þar sem
yfir 300 laxar voru komnir á land í
gærdag, en aðeins rétt um 100
stykki á sama tíma í fyrra. Mikill
lax hefur verið að ganga að und-
anförnu.
Óhemjugangur í Leirvogsá
Gríðarlega góð veiði hefur einnig
verið í Leirvogsá, en tíu fyrstu dag-
arnir gáfu 78 laxa sem er aðeins
tveimur löxum frá því að vera fjórir
laxar á stöng að jafnaði. Þetta er
besta byrjun í Leirvogsá sem um
getur og er mikill lax á ferðinni og
kominn upp um alla á. Sömu sögu
er að segja um Úlfarsá, eða Korpu,
sem er full af laxi og hermdu fregn-
ir að lax hefði verið á mörgum hæð-
um í fossunum neðst í ánni í gær-
morgun.
Ýmis tíðindi
Holl sem var nýverið í Hafra-
lónsá veiddi 5 laxa, þar af þrjá lús-
uga smálaxa, sem er óvenjusnemmt
fyrir smálax á þeim slóðum.
Selá og Hofsá eru fremur daufar,
en undir það síðasta hefur orðið
vart við meiri göngur. Hofsá hafði
aðeins gefið 27 laxa í gær.
Þá er rólegt í Stóru Laxá og
menn sem voru tvær vaktir á svæð-
um 1–2 sunnudag/mánudag, sáu
ekki sporð og töluðu þeir um að áin
væri allt of vatnslítil.
ERU ÞEIR AÐ FÁ’ANN?
Hnátan Hekla Sólveig Gísladóttir
með maríulaxinn sinn, 6,5 punda,
sem hún veiddi í Meðalfellsvatni.
Rúmlega hundrað
laxa holl í Norðurá
Eyjamenn
vilja skýr-
ingar á háu
bensínverði
BÆJARSTJÓRN Vestmannaeyja
vill skýringar á því hvers vegna
bensínverð á Íslandi er hæst í Vest-
mannaeyjum. Á fundi bæjarstjórnar
30. júní var samþykkt tillaga um að
fela bæjarstjóra að rita forstjórum
Shell, Esso og Olís bréf þar sem far-
ið verði fram á skýringar á háu
verði.
Bæjarstjórn lýsir furðu sinni á því
að bensínverð í Eyjum, þar sem tak-
mörkuð þjónusta er veitt við áfyll-
ingu bifreiða á afgreiðslustöðvum
olíufélaganna þriggja, sé allt að 10%
hærra en í Hafnarfirði þar sem
bensínverð er lægst.
Bæjarstjórn nefnir könnun og
ályktun Neytendasamtakanna frá
23. júní sl. og ályktun um að bens-
ínverð taki fyrst og fremst mið af því
hvort sjálfsafgreiðslustöðvar Ork-
unnar, Atlantsolíu, Egó og ÓB eru í
viðkomandi sveitarfélagi eða ekki.
Jafnframt var bæjarstjóra falið að
afla upplýsinga um hvort greiðslur
úr Flutningsjöfnunarsjóði séu not-
aðar til að niðurgreiða bensín á
svæðum þar sem samkeppni ríki
vegna staðsetningar sjálfsaf-
greiðslustöðva í stað þess að lækka
verð á bensíni og olíuvörum á lands-
byggðinni.
Þórsmörk
skelfur
JARÐSKJÁLFTAR upp á um 2
stig á Richter að styrkleika hafa
mælst undir Goðabungu, nokkra
kílómetra frá Básum í Þórsmörk,
að undanförnu, samkvæmt upplýs-
ingum frá eðlisfræðisviði Veðurstof-
unnar. Einn slíkur skjálfti, sem var
2,1 stig á Richther, mældist þar
fyrir rúmri klukkustund. Slíkir
skjálftar munu vera fremur algeng-
ir á þessu svæði en stundum er erf-
itt að staðsetja upptök þeirra, að
sögn starfsmanns eðlisfræðisviðs
Veðurstofunnar. Algengt er að
skjálftarnir nái um 2,5 stigum á
Richter.
♦♦♦