Íslendingaþættir Tímans - 06.09.1973, Síða 6

Níræður:
Jóhann
Sigurðsson
iði nú. Með þessum félögum söng Guð-
mann á þriðja ár.
Skömmu eftir að þessu félagi var
slitið, reis karlakór Bólstaðarhliðar-
hrepps á legg, árið 1925. Var Guðmann
einn af stofnendunum og söng með
honum átta ár, — óþreytandi að kenna
raddirnar. Þessu lauk er hann flutti á
Blönduóss. 1944 var efnt til karlakórs-
ins Húnar á Blönduósi og gerðist Guð-
mann þar höfuðkennari og söngstjóri
og hélzt svo um 11 ára skeið. Um 1960
reis karlakórinn Vökumenn á legg og
safnaði liði sinu um Blönduós og ná-
grenni. Með þeim var Guðmann sem
leiðbeinandi, kennari og söngmaður
meðan orkan entist. bessi mál hafa
þvi ráðizt svo, að hann hafði komið við
mál allra þeirra karlakóra, sem ég
veit til að orðið hafi verulegs lifs auðið
i Austursýslunni s.l. 50 ár. öll sú ó-
dæma elja, sem hann hefur i þetta
lagt, sýnir ekki aðeins áhuga hans og
ósérplægni, heldur og hæfni hans og
getu. Enn er þó ógetið alls þess óhemju
átroðnings á heimilinu og risnunnar,
sem þar mætti söngfélögunum, þegar
þeir tróðu þeim hjónum um tær. En sá
þáttur var ekki þeim einum snúinn,
sem áttu til þeirra söngmála erindi.
Þar mættu gestunum lika gáfur og
mannkostir húsmóðurinnar, enda
jafnvigur hennar þáttur i þeim streng.
Guðmann tók mjög mikinn þátt i
kirkjusögn, var organisti um langt
skeið i ýmsum kirkjum. Mun hafa tek-
izt svo til, að hann hafi tekið meiri eða
minni þátt i kirkjusöng hátt i fimm
tugi ára. Það skal ekki rakið hér frek-
ar og væri þó gagnmerk saga.
Guðmann fékkst dálitið við tónsmið-
ar og eru npkkur lög hans allþekkt.
Kunnust munu a.m.k. heima i héraði:
Húnabyggð viðljóð Páls V.G. Kolka og
Mánadisin við ljóð Daviðs Stefánsson-
ar. Bak við lög hans stóð söngelsk og
leitandi fegurðarþrá. Hún vék aldrei
frá honum.
Mér er þökk rikust i huga við þessi
leiðaskil.
GUðm. Jósafatsson
frá Brandsstöðum.
m
V

Kirkjubóli
Við litinn fjörð vestur i Barða-
strandarsýslu, á sléttri eyri, stendur
litill bær. Hann heitir Kirkjuból, og er
á norðanverðu Bæjarnesi, skammt inn
frá mynni Kvigindisfjarðar. — Þar er
skuggsælt að morgni, en kvöldin fögur
við lygnan sjó og lækjarnið, skógi-
vaxna hlið og brattar skriður, hengi-
flug i klettum. Þar truflar engan
skarkali og djöfulgangur hinna breiðu
stræta heimsins. Kyrrð hinna af-
skekktu nesja og fjarða útkjálkans
rikirþar. Verður svo vonandi enn um
sinn. Á þennan bæ kom ég oft á
æskudögum minum. Þá bjuggu þar,
og lengi eftir það, hjónin Guðrún
Bæringsdóttir og Jóhann Sigurðsson.
Utvarpið sagði frá þvi 28. desember
s.l. (1956), að Jóhann væri þann dag 90
ára. Timinn er fljótur að liða. Ekki
varði mig, að svo langt væri liðið á
ævikvöld þessa horska og harðgera
afkastamanns.
En af þessu tilefni reikaði hugurinn
um stund aftur i timann, heim til
Breiðafjarðar. Sérstaklega voru það
tvennar árstiðir, er hugurinn beindist
að: Bjartar vornætur, með grænum
geirum i hliðum, beljandi lambám og
grátandi lömbum i skipum, sem sleppt
var á land i Sleðanaustunum undir
Múlanum á Kirkjubóli. Oghaustdagar
með rökkurþungum kvöldum, bleikum
fitjum og lagðprúðum fjárhópm. er
reknir voru að sjónum við sömu naust-
in undir sama MÚlanum, lyft þar út i
skip og fluttir út i eyjar. Þessum
árstiðum og timabundnu störfum, er
Jóhann svo tengdur i hugum okkar
gömlu eyjamannanna, að þar verður
ekki á milli skilið.
Það var brýn nauðsyn eyjabænd-
anna, að koma fé sinu til hagagöngu á
land yfir sumartimann. Undir þá
nauðsyn þeirra veikst enginn betur en
Jóhann á Kirkjubóli meðan hann mátti
þvi við koma, og hjá engum var betra
að eiga fé sitt. Hann var góður öllum
dýrum, markglöggur og fjárglöggur
með afbrigðum.
Einkum voru það Inneyjabændur, er
nutu þessarar hjálpsemi hans og fyrir-
greiðslu i rikum mæli. Fyrir þær sak-
ir, sköpuðust nánari kynni og gagn-
kvæmari vinátta milli þeirra og
Kirkjubólsheimilisins en flestra ann-
arra i nágrenninu.
Eg hef hugmynd um, aö oft hafi ver-
ið þröngt i búi hjá þeim Kirkjubóls-
hjónum á þeirra löngu búskaparævi,
enda börnin mörg og jörðin harðbýl,
þótt sauðland sé þar stórt og gott.
Greiðasemi þeirra var lika frábær og
litt sáust þau fyrir um veitingar og
gestrisni alla, þótt af litlum efnum
væri að taka. Og enn kemur vatn i
munninn á mér, þegar ég minnist feita
dilkaketsins, sem ég boröaði þar svo
oft i göngum og réttum á haustin. —
Mörg ár eru liðin siðan ég hef komið
að Kirkjubóli. En mér er sagt, að þar
sé orðin mikil breyting á öllu — öllu
nema hjartahlýju húsbændanna og
barna þeirra. Þar hefur brugðið mjög
til hins betra siðustu áratugina, sem
annars staðar á landi voru. Ur baslinu
hefur raknað og fátæktinni verið vikið
til hliðar, mjög að verðleikum. Litli
torfbærinn á grundinni við sjóinn, sem
brosti svo vinalega við þreyttum
strákum, er réru stundum hlöðnum
fleytum inn úr fjarðarmynninu i
morgunbjarmanum, er horfinn. Lika
lága fjóshlaðan við bæjarvegginn. er
tiðum var svefnstaður eyjamanna á
haustnóttum. Þar var gott að sofa i
ilmandi fjallaheyinu. Nýtizku bygg-
ingar eru komnar i stað gömlu hús-
anna með flestum nútima þægindum.
Sendna grundin og mýrasundin orðin
að stóru sléttu túni. Og nú hafa áhuga-
samir synir hjónanna að mestu tekið
við búskapnum. Það er ánægjuleg
þróun og gamla manninum mjög að
skapi. —
6
íslendingaþættir