Íslendingaþættir Tímans - 06.09.1973, Blaðsíða 8

Attræður
Kristjón Ólafsson
„Láttu hug þinn aldrei eldast
eða hjartað
Vinur aftansólar sértu,
sonur morgunroðans vertu.”
(ST.G.)
Notið þessa uppskrift. Arangurinn
má sjá á honum vini minum Kristjóni
Ólafssyni húsgagnasmið, sem nú er
áttræður. Fyrir 20 árum skrifaði ég
um hann nokkur orð og drep þvi á fátt
eitt nú.
Kristjón er fæddur 20. ágúst 1893 i
Lárkoti i Eyrarsveit. Foreldrar Ólafur
B. Þorgrimsson og Ingigerður Þor-
geirsdóttir, bæði ættuð af Snæfellsnesi.
Ég sá hann fyrst sem ungan, friðan
mann trúlofaðan minni ágætu vinkonu
Magðalenu Guðjónsdóttur. Einn sól-
bjartan vordag sá ég þau leiðast inn á
sviðið létt og glöð. Úr svipnum mátti
lesa orð skáldsins ,,Við komum frá
Guði og þetta er jörðin okkar”. Og
fólk, sem er svona auðugt, getur lika
alltaf miðlað öðrum, og það hafa þau
sannarlega gert. Krónurnar þeirra
hafa að visu ekki alltaf verið margar,
en hjá þeim hefur ávallt verið nóg af
þeim auði, sem er gulls igildi og engin
gengisfeliing vinnur á. Upp frá þess-
um vordegi er varla hægt að minnast á
annað þeirra án þess að geta hins um
leið, svo samhent og samrýmd hafa
þau verið.
Fljótlega var myndað heimili. Svo
kom litli sonurinn, Hilmar, og varð
augasteinn ömmu, pabba og mömmu.
Brátt reis hús af grunni, að visu ekki
stórt, en það rúmaði allt, sem nauð-
synlegt er talið, og auk þess gleði og
gæfu. Gróður dafnaði úti og inni. Lífið
var leikur og störf. Hver tómstund var
notuð til upplyftingar. Sparnaðar varð
að gæta, en ungu hjónin voru fundvis á
ódýrar skemmtanir. Gamalt reiðhjól
var keypt handa frúnni, og ein æfing
látin duga. Karfa handa drengnum var
fest aftan við sætið á hjóli húsbóndans.
Og nú voru þeim flestir vegir færir,
enda var, ferðast alla sunnudaga sum-
arsins, ef veður leyfði. Seinna eignað-
ist Hilmar systur, Hönnu litlu, og þau
nutu þess bæði að vera stóri bróðir og
litla systir, óskabörnin á heimilinu. Og
þegar börnin stækkuðu héldu þau uppi
merki foreldra sinna : að gera lifið feg-
urra og betra. Sonurinn vinnur mann-
kyninu til heilla á vegum Sameinuðu
þjóðanna, en dóttirin er ,,ljós á vegum
sinna” hér heima.
Sem dæmi um dagfar Kristjóns
langar mig að lýsa einum degi úr lifi
hans núna á áttunda áratugnum.
Þennan dag var hann að gera við
glugga i eldhúsinu minu, og hann var
aleinn. Ég lá i rúmi minu. en opið var á
milli, svo að ég heyrði. það sem fram
fór i eldhúsinu. Það var eins og þarna
væri hópur hamingjusamra manna að
verki. Ailt heimilið fylltist af söng,
gleði og hamarshöggum. Gömul visa
var stefið i þessari sinfóniu, og visan
kom i ótalpörtum, stórum og smáum
eftir atvikum. Þess á milli komu svo
upphrópanir að ógleymdum hamars-
höggum, þvi að vinnan sat ekki á hak-
anum. Mér var þetta dýrmæt upplyft-
ing. Svona menn lyfta jafnvel ómerki-
legustu dögum upp i æðra veldi. Og
þetta er ekkert sparidagfar. Kristjón
er svona alltaf.
Og siðast en ekki sizt: Hann hefur
„hjartað sanna og góða”. Gamalt fólk
og lasburða, ættingjar og vinir eiga
hauk i horni, þar sem hann er og hans
ágæta kona.
Kristjón er fæddur snillingur. í
vöggugjöf fékk hann listrænar gáfur af
ýmsu tagi. Og pund sitt hefur hann
ávaxtað. Til marks um það traust,
sem borið er til hans, má geta þess, að
núna er honum áttræðum falið að
smiða skrifborð, borð og stóla i hús
Jóns Sigurðssonar i Kaupmannahöfn
— eftirlikingu af gömlum munum Jóns
i Þjóðminjasafninu — og er þvi verki
bráðum lokið.
Margt fagurt verk hefur Kristjón
unnið, en fyrst og fremst hefur hann
gert sitt eigið lif að listaverki. Hann
hefur látlaust verið að framleiða ham-
ingju, og þess hafa allir þeir notið, sem
komizt hafa i snertingu við hann.
Kristjón minn! Hjartanlegar heilla-
óskir og þakkir til þin og þinna.
V.I.
(Hér er svo grein min um Kristjón
Ólafsson sextugan.)
Kristjón ólafsson, sextugur
Sólskinsblettina bjó ég mér til sjálf-
ur, sagði gamall maður, þegar hann
lýsti liðinni ævi sinni. Liklega gieymi
ég aldrei þessari setningu. Mér finnst
hún svo ósvikin perla, þessi lifsspeki
gamla bóndans.
Ég held, að það séu svo margir, sem
tæpast hafa gert sér ljóst, að það sé
hægt að búa til sólskinsbletti, og að það
er sjálfsagt að reyna að gera það.
Ekki veit ég, hvort fólk hefur al-
mennt gert sér ljóst. hvers virði það er
að vera samvistum við þá menn, sem
eru siskapandi sólskinsbletti, sjálfrátt
eða ósjálfrátt, en ég tel það mikið lán.
Ýmsir mætir menn og konur hafa
þjálfað sig upp i það að skapa sólskin
kringum sig og aðra og er það mjög
virðingarvert. En öðrum er þetta á-
sköpuð vöggugjöf i svo rikum mæli, að
fyrir henni verða öll hretviðri lifsins að
vfkja. Þeir blátt áfram geta ekki ann-
að en ljómað af lifsgleði á hverju sem
gengur. I þessari hlýju heiðrikju hug-
Framhald á 7. siðu.
8
islendingaþættir