Vikublaðið - 29.10.1993, Blaðsíða 10

10
VIKUBLAÐID 29. OKTOBER 1993
k ftokingi
Formúlan um hlutverk al-
þingis er einhvern veginn
þannig að þar sitji bestu
landsins synir, og örfáar'dætur Iíka
fyrir einhverja gráglettni sögunnar,
og stilli saman eðlar gáfur sínar
þjóðinni til heilla. Lýðræðið - þar á
það heima og þar er fjöreggs þjóð-
„ ^arinnar gætt. Og samkvæmt sömu
formúlu á hin lýðræðislega um-
ræða innan sem utan þingsins að
hafa það að markmiði að sem flest-
ir leggi sitt til málanna til að
tryggja að sameiginlega nái alþing-
ismenn bestu hugsanlegu niður-
stöðu í flóknum málum, með eigin
guðlega samviskuneista og al-
mannaheill að leiðarstjörnum.
Þess vegna er það að þegar
óharðnaðir varaþingmenn setjast á
þing í fyrsta sinn er ekki örgrannt
um að fyrir innri eyrum þeirra
dynji niður Islandssögunnar og
fyrir ofanverða þind setjist þung
steinhella vitundarinnar um yfir-
vofandi örlagaatburði sem þeir
muni eiga sinn þátt í að móta.
Þessi tilfinning endist þeim yfir-
leitt alla leið framhjá þingverðin-
um og inn á fyrsta þingflokksfund-
inn, en þar gufar hún snarlega upp
eins og einn varaþingmaður Sjálf-
stæðisflokksins sannreyndi á dög-
unum. Sá hafði gengið í skóla ís-
lensks sjávarútvegs og hafði rétt
nýlokið því verki að senda togara í
Smuguna til að veiða golþorska
fyrir milljónatugi sem svo var land-
að í Bretlandi til að útgerðin hagn-
aðist urn nokkrar milljónir til við-
• -""T55 tar.
Aform íslenskra útgerðarmanna
um að snara sér núna yfir til Sval-
barða og búa þannig til eina
skemmtilega milliríkjadeilu til við-
bótar ræddi hann í heyranda hljóði
á göngunum, svo hann gerði sér nú
vonir um að þingflokkur sjálfra
forsætis- og sjávarútvegsráðherr-
anna myndi hreyfa talfærin nokkuð
duglega þegar fundur hæfist, enda
ekki á hverjum degi sem þingmenn
ræða það glaðhlakkalega að þeir
ætli með lagabrotum að hleypa
sjávarútvegsstefhu þjóðarinnar upp
- j í loft.
Myndin sem blasti við varaþing-
manninum var þessi. I einu hom-
inu í þingflokksherbergi Sjálfstæð-
isflokksins hópuðu sig Þorsteins-
menn og þögðu þunnt. Eins langt
frá þeim og komist varð sátu for-
sætisráðherra og eyrnahvíslir hans,
Björn Bjamason, ásamt nokkmm
stóreygum aðdáendum. A hlut-
lausa beltinu rnitt á milli hópanna
tveggja var landbúnaðarráðherr-
ann og stærði sig af því drjúgur að
vera nú betri framsóknarmaður en
samanlagður Framsóknarflokkur-
inn. I þau fáu skipti sem einhver
reyndi að hefja raust sína yfir þann
klið sem myndaðist af hvísli sessu-
, »»*itauta fóm umræður út um þúfur
því fáir sýndu nokkur viðbrögð,
enda enginn að hlusta. Brátt reis
forsætisráðherra, sem hafði ekki
látið svo lídð að heilsa hinum nýja
varaþingmanni við upphaf fundar,
úr sætí og gekk út skýringalaust.
Svo hringuðu menn þumalfing-
ur, dustuðu kusk af jakkaboðungi
sínum í nokkrar mínútur enn og
spurðu hvem annan hvernig þeir
hefðu'ða. Varaþingmaðurinn
stundi: Hvaða meðferð er til við
menningarsjokki?
Sviðsljós
Kræklingur
og humar
s
síðasta pistli var fjallað um
muninn á safhheitum og telj-
anlegum orðum og sýnt með
dæmum hvemig gera má safhheiti
að teljanlegu orði þegar um er að
ræða afmarkaðar einingar en ekki
óhlutkenndan og óafmarkaðan
massa. A sama hátt má gera teljan-
leg orð að safnheiti þegar merking-
in er ótiltekið magn fremur en ein-
stakar eindir. Þetta á einkum við
um matvæli ýmiss konar svo og
dýrategundir.
Þessi notkun kernur glöggt fram
á auglýsingaskiltum matvælaversl-
ananna og em þar sumar vömr
alltaf auglýstar í eintölu en aðrar í
fleirtölu. I báðum tílvikum er um
að ræða safnheiti en slík orð geta
verið hvort heldur sem er eintölu-
orð eða fleirtöluorð, sbr. hveiti og
hafrar. Þannig er skrifað á spjöldin:
nýir tómatar, sveppir, kartöflur,
kótelettur, nýru, appelsínur og ban-
anar, bjúgu og pylsur - en hins veg-
ar: nýr fiskur, lifur, Hfrarpylsa,
hryggur. Það væri hægt að draga þá
ályktun af þessari upptalningu að
eintala væri notuð þar sem líkur
em á að einungis sé keypt eitt
stykki en fleirtala þar sem oftast
em keypt fleiri stykki í einu.
Málið er hins vegar ekki svo ein-
Þóra Björk
Hjartardóttir
falt sé litíð á nokkur önnur orð.
Þannig er oftast í fleirtölu agúrkur
og jafhvel melónur og pizzur en
hins vegar í eintölu laukur, paprika,
kræklingur, humar og spergill þar
sem gera má fastlega ráð fyrir að
yfirleitt sé keypt nokkurt magn í
einu.
Eða hvers vegna em auglýstar
heitar pylsur á pylsuvögnum jafnvel
þótt reynslan sýni að flestír kaupi
einungis eina pylsu í hvert sinn?
Hvor talan er valin þegar teljanleg
orð em gerð að safnheiti er því að
miklu leyti tilviljun háð þó að e.t.v.
megi greina þar einhverjar línur á
stundum.
Hjartagátan
Setjið rétta stafi í reitina neðan við krossgátuna. Þeir mynda þá örnefni - Lausnarorð krossgátunnar í síðasta blaði
er Hjálmtýr.
r- £ T" 4 i € 9 10 99 11 10 IZ 2
/3 3 ív $2 IS~ X )(p IO ? 1S z 17 V\
1*7 (0 9? IV V zz /é X 23 99 Z V
W~ IZ 'Z0 5 IZ 2 8 zs U> /V Zf IV ÍO
Zí> 9? 'l 9 lg /Z 17 X 9? /7 isr V5 10
V 13 'XI b> iV lF— 28 s 2 ú ZS /9 2fr TZ 99
Z<i Cí> lú 9? b IV £ z— 9 99 /V 10 T~
Z! 99 IV >2 'l $ F 9 2Ý iV 4 )V 21
n V % /Ý V V 7 9 10 w 2Ú n 22 28
9? 20 9 V (0 Zo w~ 21 9 99 9 z 9? Tfl—
20 K SE V 10 IV IÉ 9? w~ ¥— 2F~ w V ZJ
IZ X 5 /Ý V X IV 18 4 (0 28— II Zú 99
31 u> V ifr 17- 13 10 9? 32 10 iV 92 V H 17
1+ s ‘22 1 11 le 21 T
A =
Á =
B =
D =
Ð =
E =
É =
F =
G =
H =
1 =
í =
J =
K =
L =
M =
N =
o =
Ó =
P =
R =
S =
T =
U =
Ú =
v=
x =
Y =
Ý =
Þ =
Æ =
Ö =
1 =
2 =
3 =
4 =
5 =
6 =
7 =
8 =
9 =
10 =
11 =
12 =
13 =
14 =
15 =
16 =
17 =
18 =
19 =
20 =
21 =
22 =
23 =
24 =
25 =
26 =
27 =
28 =
29 =
30 =
31 =
32 =
Amorgun 30. október kl.
15.00 verður opnuð sýning í
sýningarsölum Norræna
hússins á vefjalist frá Eistlandi.
Sýningin er hingað komin í sam-
vinnu Textílfélagsins og Norræna
hússins. Ellefu listamenn eiga verk
á sýningunni og em þau ólík í efni
og aðferðum, m.a. vefnaður,
silkiþrykk og bútasaumur.
Veflistamennirnir standa allir
framarlega á sínu sviði, em virkir í
listalífi Eistlands og hafa tekið átt í
sýningum erlendis. Verk þeirra em
valin til þess að sýna sem mesta
fjölbreytni í hefðbundinni eist-
neskri vefjalist, en einnig em á
sýningunni verk unnin með nýrri
aðferðum. Þrír listamannanna, Lii-
via Leshkin, Anna Gerretz og
Signe Kivi koma til Islands og setja
sýninguna upp í Norræna húsinu.
Anna Gerretz rnun segja frá eist-
neskri vefjalist við opnun sýningar-
innar og sýna litskyggnur.
1 ágúst í fyrra sýndu 11 lista-
menn úr Textílfélaginu verk sín í
Tallinn í boði Textílfélagsins í
Eistlandi og með þessari sýningu í
Norræna húsinu er verið að endur-
gjalda það boð.
Sýningin í Norræna húsinu
verður opin daglega kl. 14-19 og
stendur til 14. nóvember.
Sœnskt bíófyrir bömin
Og það verður fleira um að vera
í Norræna húsinu um helgina, því á
sunnudag ld. 14 verður boðið upp á
sænska kvikmyndasýningu fyrir
börnin. Sýnd verður myndin Vi pá
Saltkrákan: Söröverna. Aðgangur
er ókeypis.