Morgunblaðið - 29.01.2005, Blaðsíða 43

FIMM ungir og harðsnúnir ís-
lenskir skákmenn lögðu land
undir fót alla leið til Gíbraltar til
að taka þátt í öflugu skákmóti
sem fram fer þessa dagana.
Skákhátíð þessi hefur verið hald-
in í nokkur ár og nýtur vaxandi
vinsælda. Alþjóðlegu meistararn-
ir Stefán Kristjánsson (2.438) og
Bragi Þorfinnsson (2.435) hyggj-
ast án efa ætla
sér að ná
áfanga að stór-
meistaratitli á
meðan Björn
Þorfinnsson
(2.356) og
Ingvar Jóhann-
esson (2.315)
vilja seilast eft-
ir áfanga að al-
þjóðlegum
meistaratitli.
Með þátttöku
sinni mun Stef-
án Bergsson
(2.163) fá gott
veganesti í
reynslubanka
sinn. Þegar
þremur um-
ferðum er lokið
hefur gengi
þeirra verið
prýðilegt.
Bragi gerði
jafntefli í
fyrstu umferð
gegn ofurstór-
meistaranum
Emil Sutovsky
(2.669) og
mátti sá prísa
sig sælan fyrir
það. Eins og
bent hefur verið
á á Skákhorninu þá leit loka-
staðan mjög vel út fyrir Braga og
að öllum líkindum unnin. Hins
vegar var hann í tímaþröng svo
að hann hefur talið farsælla að
hafa einn fugl í hendi en tvo í
skógi. Eftir auðveldan sigur í
annarri umferð tapaði hann í
þriðju umferð fyrir ástralska
stórmeistaranum Ian Rogers
(2.594). Stefán Kristjánsson tap-
aði í fyrstu umferð gegn ofurst-
órmeistaranum Levon Aronjan
(2.684) en hefur svo unnið tvær
skákir í röð gegn minni spámönn-
um. Þetta hefur þó ekki komið í
veg fyrir að hann mæti aftur á
fund ofurstórmeistara þar eð í
fjórðu umferð teflir hann við tí-
unda stigahæsta skákmann
heims, Alexey Shirov (2.715).
Björn hefur eins og Stefán unnið
tvær skákir gegn stigalægri
skákmönnum eftir að hafa lotið í
gras í fyrstu umferð gegn ísr-
aelska stórmeistaranum Sergey
Erenburg (2.551). Ingvar Jó-
hannesson hefur staðið fyrir sínu
þó að hann hafi einungis náð
jafntefli gegn portúgalskri skák-
konu að nafni Coimbra (2.081) í
fyrstu umferð því að í þeirri
næstu lagði hann David Howell
(2.348) að velli. Howell þessi þótti
mjög hæfileikaríkur fyrir nokkr-
um árum þegar hann var í kring-
um 10 ára. Þá tefldi hann m.a.
fjögurra skáka sýningareinvígi
við Vladímír Kramnik í London.
Mikið var gert úr möguleikum
hans í breskum fjölmiðlum og
miklar vonir bundnar við hann
sem hann hefur vart staðið undir
fram til þessa þar eð nú er hann
15 ára og hefur enn ekki öðlast
tign alþjóðlegs meistara. Í þriðju
umferð mætti Ingvar svo landa
Howells, enska stórmeistaranum
Jonathan Speelman (2.548).
Þeirri skák lauk með jafntefli og
má Ingvar því vel við una. Stefán
Bergsson hefur einn vinning en
hann tapaði fyrir fyrrnefndum
Rogers í annarri umferð og svo
undrastúlkunni frá Úkraínu,
Katerynu Lahno (2.454), í þeirri
þriðju. Áhugavert verður að
fylgjast með gengi íslensku skák-
mannanna á þessu móti og ekki
er verra að lesa safaríkar lýs-
ingar þeirra á skákum sínum og
aðstæðum á Gíbraltar á Skák-
horninu en Björn og Ingvar hafa
sent þangað pistla eftir hverja
umferð. Slóð Skákhornsins er
www.skak.hornid.com.
Róbert í 2. sæti í
Marianske Lanze
Það hefur löngum verið vitað
að Róbert Harðarson (2.325) er
hæfileikaríkur skákmaður. Hann
hefur stundum teflt nokkuð stíft
en tekið svo hlé á milli. Í árs-
byrjun fór hann til Tékklands og
tók þátt í skákmóti sem fram fór í
Prag. Frammistaða hans þar var
mjög til fyrirmyndar og var hann
mjög nærri sínum öðrum áfanga
að alþjóðlegum meistaratitli.
Hann lauk keppni með 6½ vinn-
ing af 9 mögulegum og hafnaði í
5.–11. sæti en alls urðu fjórir
keppendur jafnir og efstir með
sjö vinninga og var tékkneski
stórmeistarinn Eduard Meduna
(2.435) úrskurðaður sigurvegari á
stigum. Róbert hækkaði um
hvorki meira né minna en 19 stig
á mótinu. Förinni var heitið svo
til Marianske Lanze eftir dvölina
í Prag og þar hefur hann teflt á
lokuðu móti sem fer senn að
ljúka. Þegar þessar línur eru rit-
aðar hefur hann 4½ vinning af 6
mögulegum og er í 2. sæti á eftir
hollenska alþjóðlega meistaranum
Karel Van Weide (2.490). Til að
ná áfanga að alþjóðlegum meist-
aratitli þarf hann 2 vinninga í síð-
ustu þrem umferðunum. Hann á
eftir að tefla við skákmenn í neðri
kantinum svo að prýðilegir mögu-
leikar eru fyrir hendi.
Leko efstur í A-flokki
Corus-skákhátíðarinnar
Á meðan keppinautar Peters
Leko (2.749) um sigur á mótinu
hafa gert jafntefli og forystu-
sauðurinn eftir átta umferðir,
Veselin Topalov (2.757), tapað
fyrir Judit Polgar (2.728) hefur
Ungverjinn snjalli tekið forystu á
mótinu þegar þremur umferðum
er ólokið. Sigur hans á Nigel
Short (2.674) í níundu umferð var
dæmigerður fyrir Leko þegar
honum tekst vel upp. Uppbygg-
ingin er hæg og örugg en engu
að síður er mikil tilfinning fyrir
blæbrigðum stöðunnar þannig að
einkenni frumkvæðis sem var,
breytist og fær á sig aðra mynd,
annaðhvort með snjöllum upp-
skiptum eða vel skipulagðri stað-
setningu manna.
Hvítt: Peter Leko
Svart: Nigel Short
1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5 a6
4. Ba4 Rf6 5. 0-0 Be7 6. He1 b5
7. Bb3 d6 8. c3 0-0 9. h3 Rb8 10.
d4 Rbd7 11. Rbd2 Bb7 12. Bc2
He8 13. Rf1 Bf8 14. Rg3 g6 15.
b3 Bg7 16. d5 De7 17. c4 c6 18.
Be3 Hec8 19. Hc1 a5 20. Dd2
Breyer-afbrigðið í spænska
leiknum er ákaflega traust.
Svartur þarf helst að gæta sín á
að hvítur fái ekki of mikið rými
því að þá er hægt að kremja
hann hægt og sígandi. Venjulega
er beðið með að skipta upp á peð-
unum á miðborðinu en enski stór-
meistarinn hefur talið það óhægt
í stöðunni.
20. – bxc4?! 21. bxc4 cxd5 22.
cxd5 Rc5
Næsti leikur sýnir djúpstæðan
skilnings hvíts á eðli stöðunnar.
Aðalatriðið er að auka rýmið og
koma í veg fyrir að hvítreita-
biskup svarts verði virkur að
ráði.
23. Bd3! h5?!
Það er auðvelt að vera vitur
eftir á en hið nærtæka 23. – Rxd3
hefði verið betra þó að hvítur
standi betur þar eð honum er til-
tölulega auðvelt að færa menn
sína á svæðið þar sem baráttan
fer fram; drottningarvænginn.
Næsti leikur sýnir einnig hversu
vel Leko er að sér í stöðubaráttu.
24. Bxc5! dxc5 25. Dg5! Hc7
26. Rf1 Hac8 27. R1d2 Re8 28.
Dxe7 Hxe7 29. Rc4 Ba6
Hvítur hefur byggt upp væn-
legt tafl og nú er orðið tímabært
að reiða til höggs.
30. Rfxe5! Bxe5 31. Rxe5 c4
32. Bxc4 Hxe5 33. Bxa6 Hxc1 34.
Hxc1 Hxe4 35. f3 He5 36. Hc5
h4?
Afleikur sem leyfir falleg lok.
37. d6! og svartur gafst upp
þar sem eftir 37. – Hxc5 38. d7
fæðist óumflýjanlega ný hvít
drottning.
Jón Viktor Gunnarsson efst-
ur á Skákþingi Reykjavíkur
Eins og svo oft áður hefur al-
þjóðlegi meistarinn Jón Viktor
Gunnarsson (2.380) forystu á
stórmóti hjá Taflfélagi Reykja-
víkur sem er að þessu sinni
Skákþing Reykjavíkur. Eftir
sigra á Sævari Bjarnasyni í
fjórðu umferð og Sigurbirni
Björnssyni í þeirri fimmtu hefur
hann 4½ vinning af 5 mögu-
legum. Fast á hæla hans koma
nokkrir skákmenn með fjóra
vinninga en það eru Dagur Arn-
grímsson (2.304), Guðmundur
Kjartansson (2.199), Davíð Kjart-
ansson (2.290), Sævar Bjarnason
(2.288), Tómas Björnsson (2.233)
og Hrannar Baldursson (2.164).
Áhorfendur eru velkomnir á mót-
ið til að fylgjast með en það fer
fram í húsakynnum félagsins í
Faxafeni 12 og teflt er á miðviku-
og föstudagskvöldum auk þess
sem skákmennirnir sleppa síð-
degis-sunnudagsteinu og taka
eina bröndótta í staðinn.
Íslenskir skákmenn fjöl-
menna á mót á Gíbraltar
Helgi Áss Grétarsson
Róbert Harðarson
Peter Leko
Ingvar Þór
Jóhannesson
SKÁK
Caleta-hótelið á Gíbraltar
GIBTELE.COM-SKÁKHÁTÍÐIN
25. janúar – 3. febrúar 2005
daggi@internet.is
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. JANÚAR 2005 43
MINNINGAR
Fyrstu kynni mín af
Einari Rúnari Stef-
ánssyni voru þau,
þegar ég réði hann í
sumarvinnu árið1973 í
dieselverkstæðið
Boga hf. Þá var hann búinn að
ljúka 3. stigi Vélskóla Íslands og
átti eftir 4. stigið. Þá kom fljótt í
ljós snilligáfa hans og áhugi á vél-
fræðilegum atriðum, svo sem
straumtæring í kælikerfum dies-
elvéla, háþrýstihöggtæringu í dies-
el eldsneytiskerfum og hvað var
gert til varnar þessari eyðilegg-
ingu á vélbúnaði vélanna. Voru
þetta ný fræði fyrir Einar, en þau
eru ekki kennd í Vélskóla Íslands
svo ég viti, ennþá. Alla þessa tíð
síðan hafði Einar Rúnar samband
við dieselverkstæði Boga hf. með-
an hann starfaði sem vélfræðingur
á sjó og landi hjá ýmsum fyr-
irtækjum. Árið 1970 réðst hann
sem dagmaður í vél á m.s. Selfossi
milli stiga í Vélskóla Íslands. Ein-
ar Rúnar lýkur Vélskóla Íslands
árið 1974 samkvæmt breytingum
sem gerðar voru á reglum Vélskól-
ans árið 1966. Síðan einbeitir hann
sér að því að ljúka vélvirkjanámi
hjá Vélsmiðju Þorgeirs & Ellerts
sem fyrr greinir og lýkur því námi
á þremur árum eða árið 1977. Þá
fer hann til sjós og starfar á ýms-
um togurum, en ílengist síðan á
togaranum Guðmundi Í Tungu BA,
sem gerður var út frá Patreksfirði.
Þar starfaði hann sem yfirvél-
stjóri. Þá fyrst komu hæfileikar
Einars í ljós, þar sem honum tókst
að komast að hvað hrjáði bæði að-
alvél og ljósavélar skipsins um
margra ára skeið. Í inniveru skips-
ins hófst hann handa við að gera
við og leiðrétta stillingar og breyta
ýmsum búnaði til betri vegar. Kall-
aði Einar þá okkur á dieselverk-
stæðinu Boga til hjálpar. Það var
mjög ánægjuleg vinna að vera með
Einari við þessar viðgerðir, sem
skiluðu sér í því að auka afl aðal-
vélar um 25% um leið og eldsneyt-
isnotkun minnkaði um 30%. Sömu
sögu er að segja um ljósavélar
skipsins. Árið 1980 hætti Einar til
sjós og gerist vélstjóri í Hrað-
frystihúsi Patreksfjarðar og
kenndi á sama tíma við Iðnskólann
á Patreksfirði. Nokkru áður en
Einar hætti á Guðmundi í Tungu
BA tóku menn eftir því að hann
var reikull í spori og héldu margir
að hann væri með sjóriðu, en fleiri
vildu meina að hann væri drukk-
inn. En hvorugt var rétt. Það rétta
var að þetta voru fyrstu einkenni
þess að hann var með þann hræði-
lega, langvarandi og ólæknandi
MS-sjúkdóm. Enginn vissi þá hvað
að Einari Rúnari gekk en miður er
að hann var hafður að spotti á Pat-
reksfirði vegna þessa.
Árið 1982 ræður Einar sig sem
3ja vélstjóra á varðskip og gegnir
því starfi til ársins 1984. Þá gefur
hann sjómannslífinu endanlegt frí,
og ræður sig til Ísaga og starfar
þar sem vélstjóri í súr- og gas-
verksmiðju fyrirtækisins á vöktum
næstu fjögur árin, eða til ársins
1988 er hann lét af störfum vegna
veikinda. Árið 1987 öðlast Einar
meistararéttindi í vélvirkjun, en
það er einnig sama árið og hann er
greindur með MS-sjúkdóminn og
er að ljúka inngöngu í Oddfellow
regluna. Ég sem þessar línur
skrifa var leiðtogi hans við inn-
tökuna í þann félagsskap. Á því ári
kynntist ég eiginkonu Einars Rún-
ars, Stefaníu Halldóru Haralds-
dóttur verslunarkonu og dætrum
þeirra sem áður hefur komið fram.
Síðar varð Stefanía starfsstúlka
EINAR RÚNAR
STEFÁNSSON
✝ Einar RúnarStefánsson vél-
fræðingur fæddist í
Reykjavík 2. ágúst
1952. Hann lést í
Sunnuhlíð 30. des-
ember síðastliðinn
og var útför hans
gerð frá Fossvogs-
kirkju 6. janúar.
hjá dieselverkstæðinu
Boga sf. og hafði með
höndum bókhald og
launaútreikninga, en
Einar Rúnar svaraði í
síma fyrirtækisins
meðan hann komst
upp stigann að skrif-
stofu fyrirtækisins og
gaf ráð og leiðbeining-
ar af reynslu sinni og
viskubrunni sínum til
viðskiptamanna fyrir-
tækisins um leið og
hann sparaði spor
annarra starfsmanna
Boga sf. frá ná-
kvæmnisstörfum þeirra. En ég var
eigandi og framkvæmdastjóri fyr-
irtækisins.
Áður en Einar Rúnar gekkst
undir þriðja stigs inngöngu í Od-
fellowregluna segir Stefanía kona
hans mér frá því að Einar hafi
fengið úrskurð um að hann hafi
greinst með MS-sjúkdóminn. Ég
sem leiðtogi hans var því skylt að
láta yfirmann stúkunnar vita og
taka ákvörðun um að stöðva inn-
göngu Einars í Oddfellowregluna.
Var nokkur tími til umhugsunar
þar til að vígslu Einars kom. Yf-
irmaður stúkunnar er einstakur
mannvinur og mannþekkjari og
vissi og fann að Einar Rúnar Stef-
ánsson mundi verða sannur félagi í
Oddfellowreglunni og ákvað að
taka hann í þennan göfuga fé-
lagsskap þrátt fyrir reglurnar um
að sjúkum mönnum er ekki leyfð
innganga. Einar Rúnar Stefánsson
var vígður í stúkuna nr. 11 Þorgeir
áttunda október 1987.
Fljótlega eftir inntöku Einars í
Oddfellowstúkuna ágerðist sjúk-
dómur hans þannig að árið 1988 er
hann kominn í hjólastól vegna löm-
unar. En hann hélt áfram að sækja
fundi á hverjum fimmtudegi í
stúku sinni þó hreyfihamlaður
væri. Það kom í minn hlut að ná í
Einar upp í Breiðholt og koma
honum í hjólastólinn og út í bíl
minn, stundum í snjó og ófærð,
fara niður í Vonarstræti 10, setja
hjólastólinn saman og hjálpa Ein-
ari útúr bílnum í stólinn og baksa
honum yfir margar hindranir að
aðaldyrum hússins. Þar fyrst kom
maður að alvarlegum hindrunum,
svo sem þrepum og háum þrösk-
uldi inn í húsið. Einar Rúnar heit-
inn var bæði hávaxinn og þungur
og var því átakavinna að koma
honum á leiðarenda. Ekki tók
betra við þegar inn var komið.
Lyfta hússins gekk ekki niður að
forstofugólfi, heldur var tíu tröppu
stigi upp að lyftunni. Var þetta
erfiðasti hjallinn að yfirstíga þar
til að smíðaðar voru sliskjur sem
lagðar voru yfir tröppurnar. Fékk
maður þá oft stúkubræður til að
ýta hjólastólnum upp sliskjurnar.
Tel ég einsýnt að þessir annmark-
ar á byggingu hússins hafi verið
teknir til greina þegar húsið var
stækkað að mun, lyftunni breytt
og aðkoma að húsinu var slík að nú
er gert ráð fyrir að hreyfifatlaðir
komist allra sinna ferða í hjólastól-
um, utan dyra sem innan dyra. Er
það mikið að þakka Einari Rúnari
heitnum. Árið 1997 er svo komið
fyrir Einari Rúnari að hann er
lagður inn á hjúkrunardeild
Sunnuhlíðar, aðeins 45 ára gamall,
sviptur að miklu leyti sýn og á í
erfiðleikum með að tjá sig vegna
lömunar í koki, en lífsviljinn var
óbilaður og vonin um að nýtt lyf
myndi koma á markaðinn, sem
myndi gefa honum heilsuna aftur,
var það sem Einar lifði fyrir. Ég
get ekki sagt annað en að ég fagna
því að loksins hafi almættið leyft
Einari Rúnari að skipta um vist-
arveru yfir í annan heim þar sem
honum verður vel tekið af þeim
sem á undan eru gengnir yfir móð-
una miklu. Í þeirri trú bið ég al-
góðan Guð að vera nánustu ætt-
mennum Einars Rúnars
Stefánssonar líknsamur í söknuði
þeirra og missi.
Sigurður Finnbogason.