Morgunblaðið - 30.01.2005, Page 44

Morgunblaðið - 30.01.2005, Page 44
44 SUNNUDAGUR 30. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR HB FASTEIGNIR Teitur Lárusson sölufulltrúi Gsm 894 8090 teitur@hbfasteignir.is - www.hbfasteignir.is Þarftu að selja fasteign? - hringdu í mig Sími 534 4400 • Hús Verslunarinnar, Kringlan 7, 103 Reykjavík Hrafnhildur Bridde Löggiltur fasteignasali Hafðu samband við okkur FJARLÆGJUM STÍFLUR VALUR HELGASON ehf. Sími 896 1100 - 568 8806 Röramyndavél til að skoða og staðsetja skemmdir í frárennslislögnum DÆLUBÍLL úr vöskum, wc-lagnir, baðkerum, niðurföllum, þak- og drenlögnum 568 1000 F a x a f e n i 1 0 w w w . f r u m . i s — f r u m @ f r u m . i s Tökum að okkur að setja upp prentverk, stór sem smá. Auglýsingar, bækur, blöð, dreifibréf, fréttabréf, nafnspjöld, tímarit og hvað eina sem þarf að prenta. ✝ Jakobína SoffíaGrímsdóttir fæddist á bænum Strjúgsá í Eyjafirði 2. júlí 1907. Hún lést á Droplaugarstöðum föstudaginn 21. jan- úar síðastliðinn, 97 ára að aldri, eftir stutta legu. Foreldrar hennar voru hjónin Grímur Hálfdánarson Snædahl, þurrabúð- armaður á Húsavík og síðar vitavörður á Siglunesi, f. 17. maí 1878, d. 25. janúar 1943, og Hall- dóra Sigríður Sigurðardóttir hús- móðir, f. í Miðgerði í Eyjafirði 8. desember 1876, d. 12. febrúar 1920. Systir Jakobínu var Sigurey Guðný, f. 16. maí 1909, d. 11. apríl 1922. Jakobína giftist árið 1933 Guð- mundi Kr. Sigurðssyni sjómanni, f. 22. ágúst 1902, d. 5. nóvember 1995. Þau skildu. Börn þeirra eru: 1) Jóhann Hall, f. 4. febrúar 1932, d. 11. ágúst sama ár. 2) Halldóra Sig- urey, f. 8. mars 1933. Maður henn- ar var Jónas Guðvarðsson, f. 17. október 1933, d. 29. nóvember 1997. Börn þeirra eru: Björg, f. 21. maí 1952. Birgir Grímur, f. 6. apríl 1954, og Jónas Bragi, f. 12. október 1964. 3) Gylfi Snædahl, f. 20. nóvember 1938. Fyrri kona hans er Kristín Ágústsdóttir, f. 21. apríl 1942, þau skildu. Sonur þeirra er Agn- ar Ágúst, f. 12. apríl 1961. Seinni kona hans var Guðrún Skarphéðinsdóttir, f. 13. júlí 1941, d. 7. maí 1996. Dætur þeirra eru Ruth, f. 3. apríl 1965, og Rakel, f. 27. janúar 1976. 4) Bragi, f. 12. apr- íl 1948. Kona hans er Guðrún Gísla- dóttir, f. 2. júní 1951. Börn þeirra eru Birna, f. 29. október 1974, Gísli Baldur, f. 2. apríl 1980, og Ragna Björk, f. 5. nóvember 1990. Jakobína bjó lengstan hluta ævi sinnar á Háteigsvegi 9 í Reykjavík. Útför Jakobínu fór fram frá Fossvogskapellu í kyrrþey. Jarð- sett var í Húsavíkurkirkjugarði 29. janúar. Amma,voru risaeðlur þegar þú varst lítil? spurði langömmubarnið hana mömmu fyrir nokkrum árum. Þá allt í einu áttaði maður sig á því að hún mamma væri sennilega orðin dá- lítið fullorðin. Hún hafði nefnilega alla tíð verið eins, kletturinn í hafinu í lífi manns. Sjálfstæð, stolt, ósérhlífin, ástrík og dugleg. Hún fæddist í Eyjafirði 2. júlí 1907, ólst upp á Húsavík við Skjálfandaflóa í litlu koti, Syðstabæ, sem þá stóð í út- jaðri þorpsins. Fór að vinna fyrir sér átta ára, alfarin að heiman daginn eft- ir fermingu með lítinn poka með aleigunni í og fötin sem hún stóð í. Þá var hún búin að missa móður sína og yngri systur með stuttu millibili. Sími, útvarp, bílar, frístundir, hvað var nú það. Vistabönd, það vissu allir. Pabbinn giftur aftur, konu með tvö yngri börn. Var í vist, fyrst á Húsavík, þaðan fór hún til Akureyrar, komst í sauma- nám, fékk að vísu ekkert kaup, en mat og húsaskjól og lærði að sauma. Gekk í stúku og úr henni aftur. Síðan vist í Reykjavík á vetrum og út á land á sumrin. Farið með skipi, í lestinni voru vinnukonurnar og ferðin tók viku. Tvö sumur í kaupavinnu á Snæ- fellsnesi. Horfði stundum á jökulinn og fannst hann fallegur. Langaði að fara og njóta útsýnisins, en komst ekki þá. Örlítið kaup, en fæði, húsa- skjól og útivera. Næstu árin vann hún í Reykjavík á vetrum og var í kaupavinnu upp í sveit á sumrin. Elskaði dýrin, lyktina af þurrkuðu heyi, að fara í berjamó og vera úti í náttúrunni. Lengst starfaði hún í Iðnó eða í 35 ár. Aðallega á veturna. Sá öll leikrit í húsinu, leikhúslífið átti við hana, en það vantaði þó alltaf upp á sitt hvort korterið fyrir og eftir hlé. Svo kom síld og það var farið að salta síld á sumrin meðan Iðnó var lokað. Stutt í annan endann kepptist hún við. Það komu síldarpeningar í stíg- vélin. Hún var nefnilega trúlofuð og það átti að kaupa íbúð fyrir sunnan. Giftist honum pabba í miðri krepp- unni. Fjögur börn á 16 árum. Frum- burðurinn dó á fyrsta ári. Kannski jafnaði hún sig aldrei á því, hver veit, það var ekki mikið um það talað. 1940 flutti fjölskyldan í nýbyggða verka- mannabústaðinn við Háteigsveg 9. Rétt slapp inn áður en húsið var her- numið af Bretum. Svo skildu þau pabbi, 1961. Það var ekki alltaf logn í því hjónabandi. Norður og vestur eiga ekki saman sagði hún, en pabbi var að vestan. Þau töluðu lítið saman eftir það. Hún kvaddi hann samt með tár á hvarmi er hann dó. Sýndi okkur hinum fag- urt fordæmi með fyrirgefningunni. Þar með voru karlmenn afgreiddir fyrir lífstíð. Það var engin málamiðl- un til er kom að sjálfstæðinu. Á Há- teigsvegi 9 bjó hún í 65 ár, flutti fyrst inn í hverfið og fór þaðan síðust. Starfaði við þjónustustörf eða veit- ingarekstur alla sína ævi. Var lítið fyrir fast kaup, vildi fá greitt eftir afköstum, og var alveg til í aukavaktir. Endalaus handavinna í frístund- um, allt gefið hingað og þangað. Kær- leikur, ást og þakklæti var tjáð með risastórum hekluðum rúmteppum, gardínum og dúkum. Það fylgdu sjaldnast gjöfunum mörg orð svo var kannske pening laumað í lófann þeg- ar kvatt var. Fyrstu barnabæturnar sem hún fékk voru þær einu, þeim var nefni- lega skilað aftur til fjármálaráðherr- ans. Frítt í strætó, nei takk, ég borga fyrir mig. Reyndi að læra á bíl, var ósammála kennaranum, stoppaði bíl- inn í miðju Hafnarstrætinu og tók strætó heim. Svo á áttræðisaldri hætti hún að vinna. Þá var nú heldur betur lagst í ferðalög. Á Spáni eða Kanarí mánuðum saman með dóttur og tengdasyni sem voru þar fararstjórar. Sat með prjón- ana eða heklið á sundlaugarbakkan- um og fylgdist með barnabörnunum sínum eða öðrum börnum, ef hún var ekki að splæsa á þau ís. Fór í allar skoðunarferðir, þvældist um á mörk- uðum og torgum. Drakk í sig menn- inguna og sólbrann á nefinu. Var við- stödd skólaútskriftir niðja sinna hér og þar. Svo átti hún son og tengda- dóttur í Suður-Afríku. Það þurfti að kanna hvort ekki væri allt í standi hjá þeim. Aftan á vélsleða upp á Snæ- fellsjökul á fegursta degi sumarsins viku eftir 90 ára afmælið sitt. Hver segir svo að draumarnir rætist ekki ef maður er nógu þolinmóður. Alltaf sjálfstæð, stolt og réði sér sjálf. Gerði stundum óþægilega upp á milli okkar og var svo sem ekkert að dylja það. Þá hljóp kapp í kinn að gera betur og reyna að komast í náðina aftur, til þess var kannske leikurinn gerður. Hún elskaði leik- húsið, átti fastan miða fram yfir ní- rætt, las mikið, kunni ljóð Davíðs Stefánssonar mikið utanað en gaf lít- ið fyrir Laxness, en var þó sem kven- útgáfan af Bjarti í Sumarhúsum í mörgum sínum háttum. Allt fram yfir 97 ára afmælið sitt bjó hún ein og sá um sig algjörlega sjálf. Fjölskylda og vinir mynduðu um hana einhvers konar óformlega skjaldborg með heimsóknum, hring- ingum og heimboðum er árin færðust yfir. Hún hafði engan heimilislækni, tók engin lyf, en fékk sér hákarlalýsi, fjallagrös og sherrystaup á hverjum morgni. Kvartaði aldrei og duldi allar misfellur á heilsufarinu af snilld. Svo fór fyrir alvöru að draga úr líkams- þrekinu síðastliðið haust. Hún sættist að lokum á að fara á Droplaugarstaði er hún hafði verið fullvissuð um að þá dvöl greiddi hún með sínum eigin peningum. Þar vann hún strax hug og hjarta allra með ómetanlegum til- svörum. Lést hún þar aðeins þremur vikum eftir að hún flutti, heil í hugsun fram á síðasta dag og vissi nákvæm- lega hvað og hvar allt hennar fólk var að stússast. Hún var stolt af hópnum sínum og sátt við að kveðja. Hlakkaði til að hitta Sigurey systur sína aftur, en á milli þeirra voru 83 ár og hún saknaði hennar hvern einasta dag sem hún lifði. Ég held að hún mamma hafi lifað að sjá flesta sína drauma, vonir og væntingar rætast, annaðhvort sjálf eða í gegnum niðja sína sem nú sakna þessarar einstöku konu. Hún mun lifa áfram með okkur öllum um ókomna tíð og okkur mun farnast vel svo lengi sem við breytum eins og hún sé áfram að fylgjast með okkur. Gera aðeins betur og aldrei að gef- ast upp. Bragi Guðmundsson. Komið er að kveðjustund. Við and- lát ömmu Bínu eru hlýjar minningar, söknuður og þakklæti mér efst í huga. Heimili hennar var fastur punktur í tilverunni. Að hlusta á frá- sagnir úr lífi hennar var eins og að vera í sagnfræðikennslu, enda lifði hún mikla breytingatíma. Hún hafði sterkar skoðanir á samfélaginu og fylgdist vel með fréttum og þjóðmál- um alla tíð. Amma var fyrst og fremst góður vinur sem tók þátt í sigrum mínum og sorgum. Hún sparaði aldrei hvatn- ingarorðin og sagði mér oft að treysta á mig sjálfa, gefast aldrei upp og að sá hjálpar sér best sem hjálpar sér sjálfur. Þetta var sú lífsspeki sem hún lifði eftir. Hún hlífði sér aldrei, gekk í öll verk enda vön því að þurfa að hafa fyrir lífinu. Á tíræðisaldri var fátt sem að sagði til um aldur hennar ann- að en kennitalan og reynslustrikin í andliti hennar enda var hún prílandi upp á eldhússkápa eða snúrustaura. Hún var sjálfbjarga alla tíð og það skipti hana miklu að vera ekki uppá aðra komin. Amma var náttúruunnandi og bar virðingu fyrir öllu lífi. Það var ein- stakt að fylgjast með því hvernig hún hlúði að blómunum og talaði við fuglana. Eftir að ég byrjaði að vinna lagði amma áherslu á að ég léti aldrei verk falla úr hendi. Sjónvarpið kallaði hún tímaþjóf og settist aldrei fyrir framan það nema með handavinnuna sína. Hún var listakona í höndunum og vandvirknin var þvílík að þegar hún kenndi mér útsaum þá vildi hún sjá fráganginn þannig að ég gæti ramm- að myndina inn á röngunni. Amma hafði mikið yndi af ferðalög- um en í æsku las hún ferðasögur og ferðaðist í huganum. Hún var fullorð- in þegar hún byrjaði að ferðast til út- landa og naut þess mikið. Þessi ferða- áhugi hefur svo sannarlega smitað út frá sér til afkomenda hennar og var amma alltaf spennt að heyra ferða- söguna þegar heim var komið. Nú er amma lögð af stað í enn eitt ferðalagið. Ég kem alltaf til með að sakna hennar. Ég er þakklát fyrir að hafa eiga stóran sjóð af minningum um einstaka konu. Guð blessi ömmu Bínu. Birna. Amma mín hét því þróttmikla nafni Jakobína Soffía Grímsdóttir, dætur mínar kölluðu hana ömmu lang. Til stóð að ég yrði skírð í höfuðið á henni, en sú hugmynd fannst henni afleit. Skömmu síðar dreymdi hana látna vinkonu sína og þar með var nafnið komið. Saga ömmu er saga íslenskrar al- þýðukonu á síðustu öld, hún lifði svo sannarlega tíma tvenna svo ekki sé meira sagt. Jólin 2001 gaf hún niðjum sínum æviágrip sitt, dýrmætt vitni um ævi ömmu, okkur ómetanlegt. Hún amma var engum lík, hún var duglegasta, ákveðnasta, traustasta, hógværasta, minnugasta og geðbesta amma sem hægt var að hugsa sér. Setti ævinlega kúlu á kinnina þeg- ar ég kyssti hana. Amma verður að eigin ósk lögð til hinstu hvílu í Húsavíkurkirkjugarði nálægt systur sinni, laugardaginn 29. janúar. Að leiðarlokum þakka ég yndislega samfylgd alla tíð. Minningin lifir. Björg Jónasdóttir. Hinn 21. janúar síðastliðinn kvaddi langamma mín, Jakobína eða amma lang eins og ég kallaði hana oftast, þennan heim. Amma lang átti engan sinn líka, hún var einstaklega þrjósk og ákveð- in kona. Hún var hreinskilin og lá aldrei á skoðunum sínum, sterk á lík- ama og sál, sjálfstæð skyldi hún amma ávallt vera. Amma lang bjó á Háteigsveigi í 65 ár og var maður ávallt velkominn. Amma bauð mér alltaf upp á mjólk í glasi og undirskál undir og bragðað- ist mjólkin hvergi jafn vel og hjá henni. Sátum við síðan saman, ég með mjólkina og amma með mola- kaffið sitt í postulínsbolla, og spjöll- uðum um allt milli himins og jarðar. Oftar en ekki lagði amma kapal í gríð og erg á meðan spjallað var. Amma var alltaf forvitin um hvern- ig mér vegnaði, hvort sem það var í vinnu eða skóla, enda fylgdist hún vel með sínum. Hún beið spennt eftir stúdentsprófinu mínu en var ekkert að ergja sig yfir því að þetta tæki svo- lítinn tíma hjá mér, eða þegar ég tók mér frí frá námi til að vinna. Og þegar ég sagði henni stuttu áður en hún kvaddi að hvíta kollan kæmi loks í vor þá var hún svo stolt og sagði mér það að hún hefði alltaf vitað að hún kæmi á endanum. Amma var ótrúlega sterk kona og lenti í ýmsu sem hefði getað bugað marga en ekki hana ömmu lang, hún gafst aldrei upp, sama þótt á móti blési. Þótt það sé sárt að hugsa til þess að hún amma lang muni ekki taka á móti mér framar í dyrunum á Háteigsveg- inum, með fléttuna vafða í hring um höfuðið og hrukkurnar sínar, þá veit ég að ömmu var fagnað fyrir handan og hún mun áfram fylgjast með mér. Elsku amma ég kveð þig nú og þakka þér fyrir allar góðu minning- arnar og að hafa kennt mér að sama þótt á móti blási þá á maður aldrei aldrei að gefast upp. Þitt langömmubarn Halldóra Lísa Bjargardóttir. Stopp, stopp, stýrimann, kemur í huga minn núna, þegar ég hugsa til baka, en það sagðir þú alltaf þegar kapallinn gekk ekki upp. Við gátum setið í stofunni og spjall- að um lífið og tilveruna helst þrisvar sinnum yfir, lagt kapal og spilað lönguvitleysu svo tímunum skipti við amma, og þótt hún legði einstaka sinnum lauf yfir spaða, þá var það bara hennar lag á að láta hann ganga upp. Merkilegt hvað hún amma mundi. Öll þessi börn, barnabörn og barnabarnabörn sem hún vissi allt um, allt fram á síðasta dag. Sumrin okkar á Spáni þar sem við klipptum út pappasjóræningja og skip, bjuggum til sandkastala eða fengum okkur ís; en lét þig svo borga aftur og aftur inn á skordýragarðinn minn. Alltaf gat ég leitað til hennar ef mér leið illa eða þurfti næði til að læra undir próf. Þá var bara búið um mig í herberg- inu niðri, eins og alla aðra sem þurftu næði til að læra í fjölskyldunni. Skyldir og óskyldir nutu góðs af því. Alltaf fékk maður bestu mjólk í heimi í glösunum góðu, eða bollanum með kúnni á hliðinni, en auðvitað voru alltaf notaðar undirskálar. Kex, kök- ur eða nýbakaðar lummur voru yf- irleitt á boðstólum með, svo kandís inn á milli. Síðustu árin reyndi maður að koma í heimsókn vikulega, þó ekki væri nema til að trekkja upp gömlu veggklukkuna hennar, það mátti eng- inn annar gera. Ætíð fékk ég sama brosið þegar hún leit út um litla gluggann á útidyrahurðinni þegar ég kom og tók hún þá þéttingsfast utan um mig og spurði mig hvernig liði, þótt maður hefði litið inn daginn áð- ur, og sagði hún alltaf til baka að henni liði sjálfri bara vel og gæti ekki kvartað. Amma var nefnilega vinur minn. En elsku amma mín, húfan góða kemur um jólin eins og þú vildir svo sjá, og er ég viss um að þú munt gera það. Vertu sæl að sinni. Gísli Baldur Bragason. JAKOBÍNA SOFFÍA GRÍMSDÓTTIR  Fleiri minningargreinar um Jak- obínu Soffíu Grímsdóttur bíða birt- ingar og munu birtast í blaðinu næstu daga. Höfundar eru: Sindri og Ruth Gylfadóttir.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.