Morgunblaðið - 16.07.2005, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 16. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Að mati Landssam-bands kúabændaer líklegast að
kúabændur fái greiddar
45–50 krónur fyrir hvern
mjólkurlítra af umfram-
mjólk ef þeir framleiða í
samræmi við óskir mjólk-
uriðnaðarins. Afurða-
stöðvar hafa lýst yfir að
þær muni greiða fyrir allt
að 6,1% af mjólk sem
framleidd er umfram
kvóta eða fyrir 6,5 millj-
ónir lítra. Ástæðan er góð
sala á mjólkurvörum á
þessu ári.
Kúabændur fá tekjur annars
vegar af sölu mjólkur til afurða-
stöðva og hins vegar af bein-
greiðslum sem ríkið greiðir. Ekki
eru greiddar neinar beingreiðslur
fyrir umframmjólk en óljóst hefur
verið hversu mikið mjólkuriðnað-
urinn myndi greiða. Samkvæmt
samantekt Landssambands kúa-
bænda er upphæðin 45–50 krónur
á lítra. Nýtt framleiðsluár hefst 1.
september og því er um að ræða
greiðslur fyrir mjólk sem fyrst og
fremst er framleidd í ágúst og
júlí.
Samkvæmt upplýsingum frá
Landssambandi kúabænda er um
að ræða sambærilega upphæð og
greidd hefur verið fyrir umfram-
mjólk síðustu ár. Magnið sem
keypt verður er hins vegar mun
meira.
Mjólka ekki komin með verð
Ólafur M. Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Mjólku ehf., sem
starfar utan styrkjakerfis land-
búnaðarins, segist ekki vera tilbú-
inn til að nefna hvað Mjólka ætli
að greiða fyrir umframmjólkina
en það verði gert þegar fram-
leiðsluvörur fyrirtækisins komi á
markað í ágúst. Upphaflega ætl-
aði Mjólka að koma með ost á
markað í maí en það hefur dregist
af ýmsum ástæðum. Ólafur sagði
að tilraunavinnsla myndi væntan-
lega hefjast í næstu viku.
Ólafur sagði að tilkoma Mjólku
hefði engu að síður haft mikil
áhrif á markaðinn. Ákvörðun
mjólkuriðnaðarins að kaupa 6,5
milljónir í umframmjólk og stór-
aukinn kvóti á næsta ári mætti að
miklu leyti þakka Mjólku. Hann
hafnar því að rekja mætti þessa
ákvörðun alfarið til söluaukningar
og benti á að birgðastaða á ostum
væri mjög góð um þessar mundir
og hefði sjaldan verið betri.
Snorri Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands
kúabænda, sagði ótvírætt að sala
á mjólkurvörum hefði aukist mik-
ið á þessu ári.
Samkvæmt tölum Samtaka af-
urðastöðva í mjólkuriðnaði jókst
sala á mjólkurvörum frá mars–
maí um 4,9% miðað við sömu mán-
uði í fyrra. Á sama tíma dróst
framleiðslan saman um 0,4%.
Snorri sagði að það væri engin
hætta á skorti á mjólk, en það
væri hins vegar full ástæða fyrir
bændur að reyna að auka fram-
leiðsluna. Hann sagði að það væri
í sjálfu sér ekki óvenjulegt að
greitt væri fyrir umframmjólk.
Það hefði verið gert flest árin, en
núna væri hins vegar greitt fyrir
óvenjulega stórt hlutfall, eða
6,1%. Þá hefði mjólkurkvótinn
aldrei áður verið aukinn jafnmikið
í einu stökki, en kvótinn fer úr 106
milljónum lítra á þessu verðlags-
ári í 111 milljónir lítra á því
næsta. Kvótinn hefur í mörg ár
verið í kringum 103–106 milljónir
lítra.
Snorri sagði að það væri ým-
islegt sem bændur gætu gert til
að auka framleiðsluna. Þeir gætu
frestað því að slátra kúm sem ráð-
gert hefði verið að setja í slát-
urhús. Þetta væri að gerast því að
lítið framboð væri á gripum til
slátrunar. Bændur gætu einnig
aukið kjarnfóðurgjöf. Bændur
gætu hins vegar ekki haft stjórn á
veðrinu en veður í ágúst skipti
miklu máli varðandi nyt í kúm.
Kuldar og rigningar hefðu mjög
slæm áhrif á nytina.
Snorri sagði spurður að góð
sala á mjólkurvörum gæti bent til
þess að pláss væri fyrir Mjólku
ehf. á markaðinum. A.m.k. hefði
Ólafur Magnússon metið að svo
væri. Það ætti eftir að koma í ljós
hvernig Mjólku gengi.
Vegna tafa sem orðið hafa á því
að afurðir Mjólku komi á markað
er líklegt að fyrirtækið kaupi
minna af umframmjólk en það
hefði annars gert. Ólafur sagði að
nokkrir bændur hefðu ákveðið að
selja sér mjólk. Hann fullyrti að
fyrirtækið myndi kaupa umfram-
mjólk í ágúst.
Flytja út mikið af mjólkurfitu
Síðustu ár hefur sala á fitu-
snauðum mjólkurvörum aukist
mikið á kostnað fituríkra vara.
Þetta hefur aftur á móti leitt til
þess að þörf fyrir að flytja út
mjólkurfitu (smjör) eykst sífellt.
Á síðasta ári voru flutt út um 657
tonn af mjólkurafurðum, aðallega
smjöri og mjólkurdufti. Útflutn-
ingurinn verður enn meiri á þessu
ári. Árið 1995 nam þessi útflutn-
ingur 89 tonnum.
Snorri sagði að mjólkuriðnað-
urinn væri m.a. að skoða markaði
í Bandaríkjunum fyrir hágæða-
smjör. Þarna væri um langtíma-
verkefni að ræða. Heimsmarkaðs-
verð á smjöri er lágt.
Fréttaskýring | Hvatt til aukinnar
mjólkurframleiðslu vegna góðrar sölu
Fá 45–50 kr.
fyrir mjólkina
Aldrei áður hefur mjólkurkvóti verið
aukinn eins mikið í einu stökki
Kýrnar eru hvattar til að mjólka vel í sumar.
Aukinn kvóti í kjölfar auk-
innar sölu á mjólkurvörum

Sala á mjólkurvörum hefur
verið mjög góð það sem af er ári.
Salan í maímánuði var t.d. 11,5%
meiri en í sama mánuði í fyrra.
Birgðir mjólkurvara, reiknuð á
próteingrunni, voru í lok maí
9,8% minni en fyrir ári. Kúa-
bændur eru því hvattir til að
auka framleiðslu og verður í ár
greitt fyrir 6,5 milljónir lítra af
umframmjólk. Þá hefur mjólk-
urkvóti fyrir næsta ár verið stór-
aukinn.
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
HÓPUR danskra bifhjólamanna á
allsérstökum fararskjótum er á
ferðinni um Ísland þessa dagana.
Um er að ræða stolta eigendur
svonefndra Nimbus bifhjóla sem
ætla að ferðast um landið næstu
tvær vikurnar.
Að sögn Ejvind Madsen hafa
þessi hjól verið framleidd af Nil-
fisk fyrirtækinu frá árinu 1919, en
margir kannast líklega frekar við
fyrirtækið sem ryksuguframleið-
anda. Þó má ætla að enn fleiri
þekki Nimbus nafnið af öðrum
vettvangi, ekki síst yngri kyn-
slóðin.
Ef blaðamann brestur ekki
minni var fararskjóti galdrastráks-
ins Harrys Potter fljúgandi kústur
af Nimbus gerð, en ekki liggur
ljóst fyrir hvort kústurinn góði
rekur uppruna sinn til ryksugu-
framleiðandans. Nimbus-hjólin eru
skemmtileg á að líta; litrík, gam-
aldags og með hliðarvögnum fyrir
farþega eða farangur. Elsta hjólið
í hópnum er frá árinu 1939 og var
það upphaflega notað til póst-
burðar. Þá hefur eitt hjólanna ver-
ið notað til hernaðar.
Í fyrsta sinn á Íslandi
Danirnir hafa ekki komið áður
til Íslands. Þeir ætluðu að keyra í
Árnes í gær og skoða Gullfoss, en
höfðu fengið hjólin sín daginn áður
eftir siglingu frá Árósum. Þetta er
í fyrsta skipti sem hópurinn
ferðast saman og fæstir innan
hans þekktust fyrir ferðina. Ej-
vind sagði að hópurinn væri
spenntur að leggja í hann og að
margir kílómetrar væru fram-
undan.
Ferðalangarnir eru á öllum
aldri, en sá yngsti er tíu ára og sá
elsti 84 ára. Hann hefur hjólað síð-
an í upphafi sjötta áratugar síð-
ustu aldar og hefur meðal annars
farið um Þýskaland, Ástralíu,
Tékkóslóvakíu, Pólland, Noreg,
Sviss, Finnland og nú Ísland.
Hann sagðist safna merkjum frá
löndunum og var þegar kominn
með íslenskan límmiða á hjólið
sitt. Eitt sinn þegar hann var á
ferð um Kaliforníu var hann tek-
inn fyrir of hraðan akstur en
flaggaði stoltur „Sheriff“-stjörnu í
barminum sem bandarískur lög-
reglustjóri gaf honum við það til-
efni.
Blaðamaður benti honum á að
gæta sín vel á íslensku vegunum
og gefa ekki of mikið inn.
Dananna bíður áreiðanlega
skemmtileg ferð um landið og von-
andi betra veður en verið hefur að
undanförnu.
Danskir bifhjólakappar á ferðalagi um Ísland
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Gula hjólið er það elsta í hópnum, frá árinu 1939, og sjálfir eru ferðalangarnir á ýmsum aldri.
Sá yngsti í hópnum 10 ára
en aldursforsetinn 84 ára
Eftir Hrund Þórsdóttur
hrund@mbl.is
SEX meiddust þegar rúta með
stórum hópi bandarískra ferðalanga
og strætisvagn skullu saman á
gatnamótum Túngötu og Ægisgötu
skömmu fyrir hádegi í gær. Þar af
hlutu tveir allslæma áverka og voru
fluttir á slysadeild með sjúkrabíl.
Rútunni var ekið af Ægisgötu inn
á Túngötu þar sem strætisvagninn
skall inn í hlið hennar. Við árekst-
urinn brotnuðu rúður í rútunni og
rigndi glerbrotum yfir farþega henn-
ar. Allir þeir sem meiddust voru í
rútunni en þeir tiltölulega fáu far-
þegar sem voru í strætivagninum
sluppu án teljandi meiðsla.
Þegar blaðamaður náði tali af
bandarísku ferðamönnunum
skömmu eftir áreksturinn virtust
þeir að mestu hafa jafnað sig eftir
skellinn.
Þeir biðu því ekki boðanna heldur
héldu rakleiðis í skoðunarferð um
miðbæinn.
Morgunblaðið/Golli
Bandarísku ferðalangarnir tóku slysinu með jafnaðargeði og héldu af stað í skoðunarferð skömmu eftir óhappið.
Rúta og strætisvagn
skullu saman