Morgunblaðið - 12.08.2005, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. ÁGÚST 2005 31
UMRÆÐAN
Á morgun hefst keppnistímabilið í ensku knattspyrnunni
Hafðu undirbúninginn í lagi með sérblað Moggans, Ensku
knattspyrnuna, við höndina - alla helgina
Leikir helgarinnar - Þekktir stuðningsmenn velja draumaliðið - Staðan -
Athyglisverðir leikmenn í enska boltanum Fjallað um helstu viðureignir -
Nýjustu fréttir Markahæstu menn Íslenskir leikmenn í Englandi spá í spilin
Enska knattspyrnan er í Mogganum á laugardögum!
HERLIST þrýstihópa er ekki
margslungin en að sama skapi er ár-
angurinn vís. Nokkrir stafnbúar
nýrra lífshátta gera kúnstir sínar óá-
reittir um skeið og án
vitundar annarra en
sinna nánustu uns þeim
lýstur saman við sam-
félagið óvart og und-
irbúningslaust. Um leið
upphefst sónninn um
„aðstöðuleysi“ og
„skilningsleysi stjórn-
valda“. Maður vorkenn-
ir oft stjórnvöldum sem
líkt og hetjur í grískum
harmleik verða að
ganga á hólm við örlög
sem einhverjum gól-
kórnum hefur tekist að þvæla í fang
þeim. Það er úr vöndu að ráða og eng-
in ráð eru góð: því oft hrapað að flót-
virkri lausn, til bölvunar fyrir alla.
Glæsilegt dæmi um árangur á
þessu sviði er áróðursherferð tor-
færuhjólamanna í vor og sumar. Ár-
um saman hefur útivistarfólki gram-
ist að sjá aðfarir þessa ógæfufólks
sem í leiðindum sínum spólar upp
brekkur og hóla hér í fjöllunum í
kringum Reykjavík. Þegar vakið var
máls á þessum glæpaverkum nú síðla
vetrar stóð ekki á svörunum: Að-
stöðuleysið sem stjórnvöld höfðu ekki
leyst úr var stóri skandallinn. Mikil
barátta hófst á síðum staðarblaðanna
og sýnist þar sitt hverjum en ef
marka má ritstjórnargrein Morg-
unblaðsins nú síðla í júlí hefur stóra
torfærumálið verið til lykta leitt. Nú á
að fórna einum dularfyllsta reit hér í
Reykjanesskagafjöllunum Jósefsdal
fyrir það sem nefnt er „skipulagður
akstur“. Þetta er náttúrlega grá-
broslegt öfugmæli því vélhjólamenn
hafa notað ekki aðeins Jósefsdal,
heldur alla hóla og hæðir í nágrenn-
inu, til afskaplega óskipulagðs akst-
urs löng undangengin ár. Það heyrir
til undantekninga ef maður er þarna á
ferð fótgangandi að sjá ekki einn af
þessum aumingjans aðstöðuleys-
ingjum tæta upp á Sauðdalahnúka
eða gera hetjulega tilraun til að vega
sig upp á Vífilfell úr dalskjafti Jós-
efsdals. Í vesturhlíðum
Vífilsfells hefur einnig
farið fram óskipulögð
landmótun. Þar er nú
myndarlegur slóði sem
vélhjólamenn hafa
spænt upp á ferðum sín-
um, sjálfsagt í gremju-
kasti yfir að hafa ekki
fengið neina aðstöðu frá
hinu opinbera. Nú í vor
gat ég skemmt mér þar
við að fylgjast lengi með
tveimur hjálmklæddum
mönnum gera ítrekaðar
tilraunir til að spóla sig upp úr gils-
lakka, renna niður, spóla aftur upp …
út í hið óendanlega. Ekki þarf að taka
fram að margvísleg úrræði önnur eru
til fyrir fólk með áráttuhegðun af
þessu tagi.
En sum sé, sveitarfélagið Ölf-
ushreppur hefur að sögn Morg-
unblaðsins undirritað samstarfs-
samning við vélahjólamenn undir
blessun umhverfisráðherra og Roll-
ing Stones-aðdáanda númer eitt,
sýslumanns Árnessýslu, og er ætl-
unin að leggja Draugahlíðar og Jós-
efsdal undir „skipulagðan akstur“ vél-
hjólamanna næstu 15 árin í það
minnsta. Torfærumönnum tókst að
komast upp með að spóla og spæna
eins og þá lysti á sínum óskráðu hjól-
um árum saman í trássi við lög og
góða siði og eru nú verðlaunaðir fyrir
lögbrotin með því að útsvarsgreið-
endur í Þorlákshöfn púkka undir þá
akbraut yst við endimörk sveitarfé-
lagsins. Hundarökfræðin er þessi:
Það er hvort eð er búið að eyðileggja
landið. Ölfusingum er reyndar vor-
kunn því það eru þéttbýlisbúarnir
sem teygja nú arma borgarinnar sí-
fellt lengra inn í óbyggðirnar hér í
kring. Bygging Hellisheiðarvirkj-
unar, vegalagning og námugröftur,
borholur Hitaveitu Suðurnesja, upp-
bygging skíðasvæða í snjóleysinu,
ágangur vélhjóla auk „villtra drauma“
um að bora holu inn í Þríhnúk eða
göng í gegnum Hengilinn eru allt
skýr dæmi um hvernig búið er að skil-
greina allt umhverfi höfuðborg-
arsvæðisins sem leikvöll fyrir at-
hafnafólk, algerlega óháð því hvort
viðkvæm náttúran þoli allt þetta rask.
Andspænis þessari athafnaþrá býðst
eiginlegu útivistarfólki sá kostur einn
að drífa sig upp á hálendi til fundar
við næsta stíflulón. Þar við mishæðótt
vatnsborðið má svo hugleiða hvernig
mannskepnan sé eiginlega innréttuð.
Því stundum flögrar það að manni að
við hötum einfaldlega náttúruna. Aðr-
ar skýringar eru einfaldlega of lang-
sóttar.
Jósefsdalur er að vísu eyðilegur en
þeir gömlu töldu sig skilja að þetta
stórhrífandi „ekkert“ væri þarna ekki
að ástæðulausu. Sú sögn hefur
geymst að Jósef hafi verið blótgjarn
listasmiður sem bölvaði undan sér
bænum og gróandanum svo eftir stóð
sviðin jörð. Um þetta orti Grímur
Thomsen gott kvæði sem margir
þekkja og segir þar: „sjálf hjá dalnum
sauðkind sneiðir / svo er hann gjör-
samlega í eyði“. Þessu vilja Ölfus-
ingar nú breyta. Eina vonin er að það
rætist sem Grímur gamli sagði líka að
þessi slóð sé svo óhrein að illir
straumar blótvargsins Jósefs flæmi á
brott hvern sem þar kemur. Vonandi
gildir það líka um torfæruvarginn.
Óhreinar slóðir
Kristján B. Jónasson fjallar
um akstur torfæruhjóla
’… og er ætlunin aðleggja Draugahlíðar og
Jósefsdal undir „skipu-
lagðan akstur“ vélhjóla-
manna næstu 15 árin í
það minnsta.‘
Kristján B. Jónasson
Höfundur er bókmenntafræðingur
og áhugamaður um útivist.
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
NÚ Í lok júlí var viðtal í Morg-
unblaðinu, við forstjóra Björgunar
hf. vegna strandrofs sem virðist
hafa farið vaxandi í nágrenni
Reykjavíkur, einkum við Hval- og
Kollafjörð. Forstjórinn hélt því fram
í nefndu viðtali að almættið réði því
hvaða land færi undir sjó og hvaða
land héldi áfram að vera land. Þetta
er ekki lengur svona, þetta er orðin
þróuð vísindagrein sem heitir á er-
lendu máli „coastal engineering“
(strandverkfræði) og Íslendingar
eru t.d. taldir nokkuð seigir í þess-
um vísindum. Greinin snýst svolítið
um það hvernig öldur myndast á yf-
irborði vatns (sjávar) og hvernig
öldurnar berast upp að ströndinni.
Á meðan dýpið er meira en hálf
öldulengd ferðast aldan beint undan
vindi en þegar grynnkar fer aldan
að hægja á sér, öldulengdin verður
hlutfall af dýpinu og hún sveigir upp
að ströndinni. Alda í mesta suðvest-
an hvassviðri, sem kemur að jafnaði
einu sinni á ári, er ca 12 metra há út
af Garðskaga. Mælingar sem gerðar
voru við vesturenda Viðeyjar í byrj-
un áttunda áratugarins sýndu að
aldan hafði lækkað í 10% af því sem
hún hafði verið á fríum sjó. Sá ötuli
Viðeyingur Örlygur Hálfdanarson
hefir bent á að landrof við Viðey
kunni að orsakast af sandnámi af
sjávarbotni á sundunum. Dýpkun
við Engey minnkar öldusveigju upp í
Engeyjartaglið og það veldur því að
hærri úthafsalda fer inn Viðeyj-
arsund. Ummerki við Sundbakka og
Kríusand benda til þess að hæð
strandmótandi öldu hafi tvöfaldast
eftir að hafnargerð og sandnám
hófst þarna við sundin. Einnig benda
ummerkin til þess að hluti þessarar
hækkuðu öldu komi utan af hafi.
Nú eru til tölvuforrit sem teikna
upp ölduferla miðað við dýpi og ætti
að vera einfalt fyrir fyrirtæki eins og
Björgun að kaupa eitt slíkt til þess
að sjá hvar hægt er að dæla án þess
að skaða nágrannann.
GESTUR GUNNARSSON,
tæknifræðingur,
Flókagötu 8, Reykjavík.
Almættið
Frá Gesti Gunnarssyni:
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.
Fréttir á SMS