Tíminn - 02.03.1973, Side 7

Föstudagur 2. marz 1973.
1 TÍMINN
7
ÓLAFUR JÓH ANNESSON
FORSÆTISRÁÐHERRA
SEXTUGUR
Sextugur varft hinn 1. marz s.l.
Ölafur Jóhannesson, forsætisráö-
herra. Hann er fæddur 1. marz
1913 aft Stóra-Holti i Fljótum I
Skagafirfti. Foreldrar hans voru
Jóhannes bóndi þar Friftbjarnar-
son bónda á Finnastöftum I Sölva-
dal i Eyjafjaröarsýslu og kona
hans Kristrón Jónsdóttir bónda
og oddvita á Illugastöftum I Fljót-
um. Nutu foreldrar hans mikillar
virftingar og trausts meftal sam-
tiftarmanna i Fljótum. Jafnframt
búskap var Jóhannes barnakenn-
ari og oddviti I Holtshreppi eftir
tengdafööur sinn árin 1913-1922
auk ýmissa trúnaftarstarfa bæfti
fyrir sveit sina og ýmis félög og
stofnanir.
Ólafur Jóhannesson varft
stúdent frá Menntaskólanum á
Akureyri 1935 og lögfræftingur frá
Háskóla tslands 1939 meft hæstu
einkunn, er þá haföi verift tekin i
lögfræöi á Islandi. Aft prófi loknu
geröist hann lögfræftingur og
endurskoftandi hjá Sambandi Is-
lenzkra samvinnufélaga og var
frá 1. april 1942 til 1. júli 1943
yfirmaöur endurskoftunardeildar
þess en rak jafnframt um skeift
málflutningsskrifstofu i Reykja-
vik meft Ragnari ólafssyni, hrl.
Hann sat I Viftskiptaráfti 1943 og
1944, en var siftan ráöinn fram-
kvæmdastjóri félagsmáladeildar
Sambands islenzkra
samvinnufélaga og lögfræöilegur
ráftunautur þess og kaupfélag-
anna. Þvi starfi gegndi hann unz
hann var hinn 10. febrúar 1947
settur og siöan skipaöur prófessor
I Háskóla Islands. Þá stöftu skip-
afti hann vift miklar vinsældir þar
til hann varft forsætisráftherra
hinn 14. júli 1971.
Jafnframt framangreindum
störfum hefur Ólafur gegnt mikl-
um fjölda annarra trúnaftarstarfa
bæöi i þágu rikisins og einstakra
stofnana og félaga. Yrfti þaft allt
mikils til of langur bálkur að ti-
unda hér, en þó skal eitthvaft
nefnt: Hann sat i TJtvarpsráöi
1946-1953, siftustu fjögur árin sem
formaftur þess. Hann sat þing
hinna Sameinuftu þjófta 1946,
endurskoftandi SIS var hann
1948-’60, formaftur i stj. Lifeyris-
sjóös togarasjómanna 1959 og
siöan I bankaráfti Seftlabanka
íslands um árabil og þannig
mætti lengri áfram telja.
Þá er þess aft geta, aft Ólafur
hefur allmikift stundaft ritstörf og
gefiö út ýmsar bækur, einkum um
lögfræftileg efni.
Af þvi, sem hér hefur verift rak-
ift, má sjá, aft Olafur Jóhannesson
hefur átt starfsama ævi, þótt ekk-
ert kæmi annaft til. En þegar þess
er gætt, aft enn eru ótalin þau
félagsmálaafskipti Ólafs Jó-
hannessonar, sem timafrekust
hafa reynzt, hlýtur öllum aö
verfta ljóst hversu frábær afkasta-
maftur hann er. Hér á ég aft sjálf-
sögftu vift hin miklu og heillarlku
afskipti hans af stjórnmálum.
Ólafur hneigöist ungur til fylgis
vift hugsjónir Framsóknarflokks-
ins. Hann varö formaftur i Félagi
ungra Framsóknarmanna 1941,
formaftur Framsóknarfélags
Reykjavikur 1944-1945 og I mift-
stjórn Framsóknarflokksins hef-
ur hann verift siftan 1946. Varafor-
maftur flokksins varft hann 1960
og þegar Eysteinn Jónsson gaf
ekki lengur kost á sér til for-
mennsku árift 1968 vorum vift
Framsóknarmenn á einu máli um
þaft, aft eigi kæmi annar til greina
I þaft sæti en Ólafur Jóhannesson.
Hann sat á Alþingi um skeift sem
þingmaftur Skagfirftinga, fyrsti
þingmaftur Skagfirðinga var
hann 1959 og siöan kjördæma-
breytingin var gerft þaft ár hefur
hann verift alþingismaftur
Norfturlandskjördæmis vestra.
Svo sem fyrr segir varft Ólafur
Jóhannesson forsætisráftherra
hinn 14. júli 1971, er Framsóknar-
flokkurinn myndafti rikisstjórn
ásamt Alþýftubandalaginu og
Samtökum frjálslyndra og vinstri
manna. Hygg ég, aft á engan sé
hallaft, þótt sagt sé, aft hann eigi
manna mestan þátt I þvi, aö sú
ríkisstjórn var mynduft, þvi þaft
er ekkert launungarmál aö marg-
visleg sjónarmift þurfti aft sam-
ræma, eins og jafnan vill verfta
þegar þrir flókkar meft aö ýmsu
leyti ólikar skoftanir taka sig
saman um myndun rikisstjórnar.
A rikisstjórnarfundum er Ólaf-
ur hinn ágætasti stjórnandi, sam-
vinnuþýftur en þó fastur fyrir,
enda er sambúöin þar yfirleitt hin
bezta, þrátt fyrir sögusagnir
ýmissa manna, sem ekkert
þekkja til, um hift gagnstæða.
Þaft mun allra manna mál er til
þekkja, aft i störfum sinum á Al-
þingi hafi ólafur sýnt aft hann er
framsýnn umbóta- og hugsjóna-
maftur, enda flytur hann jafnan
mál sitt af þekkingu og rökfestu.
Er hann tvlmælalaust i hópi al-
beztu ræftumanna þeirra er nú
sitja Alþingi Islendinga, rökfast-
ur og harftfylginn en þó sann-
gjarn.
Ólafur er skarpgáfaftur maöur,
er ihugar hvert mál er aft höndum
ber af rólegri skynsemi og eftir aft
hann hefur tekift ákvöröun fylgir
hann henni fram af festu og
þunga.
Þaft hefur orftift hlutskipti mitt
aft vinna náiö meftólafi Jóhannes-
syni siftustu árin, þar sem ég hef
verift varaformaftur Fram-
sóknarflokksins siftan 1968 og
saman eigum vift sæti i rikis-
stjórn. Minn vitnisburftur um þaft
samstarf er allur á einn veg, þaft
er frábærlega gott aö vinna meft
honum og njóta ráftlegginga hans
um þau margvislegu viftfangs-
efni, er aft steftja. Ég held aft þaö
hafi aldrei komift fyrir aft ég hafi
leitaft til hans um úrlausn máls
svo aö lausnin hafi ekki legift ljós-
ar fyrir eftir en áftur.
Ólafur Jóhannesson hefur val-
izt til þess aft veita rikisstjórn
landsins forustu á erfiftum tim-
um. Þaft er vandasamt hlutskipti
og ekki alltaf þakklátt. Dómar
manna um þá rikisstjórn, er nú
situr, eru aö vonum misjafnir, þvi
allt orkar tvimælis þá gert er.
Þessi rikisstjórn sem aftrar mun
fá sinn dóm hjá þjóftinni þegar*
Engu skal ég um þaö spá hver sá
dómur verftur, en verulega mis-
fá sinn dóm hjá þjóftinni þegar
fram lföa stundir.
Engu skal ég um þaft spá hver
sá dómur verftur, en verul. mis-
sýnist mér þá, ef hlutur ólafs Jó-
hannessonar á spjöldum sögunn-
ar á ekki eftir aft verfta góftur,
hvaft sem um okkur hina kann aö
verfta sagt. Þegar gáfaftur og
góöviljaftur hæfileikamaftur ræk-
ir störf sin af jafnmikilli alúft og
samvizkusemi og Ólafur hefur
alla tift gert, hlýtur útkoman aft
verfta góft. Sú mun nifturstaöa
framtiftarinnar og verfta.
1 skagfirzkum æviskrám er for-
eldrum ólafs, þeim Jóhannesi
Friftbjarnarsyni og Kristrúnu
Jónsdóttur, lýst af kunnugum
manni. Eru þaft einhverjar feg-
urstu mannlýsingar, sem ég
minnist aft hafa lesiö, en vafa-
laust sannar, enda kemur þeim,
er til þekktu og ég hef taiaö vift,
saman um, aft þar sé ekkert of
sagt. Þvi meir, sem ég kynnist
Ólafi Jóhannessyni, þeim mun
sjálfsagftara verftur mér aft trúa
þessum lýsingum, enda segir
máltækift, aft epliö falli sjaldan
langt frá eikinni.
Ekki vil ég ljúka svo þessari
stuttu afmæliskveftju, aft ég geti
ekki hinnar ágætu eiginkonu
Ólafs Jóhannessonar, en hann er
kvæntur Dóru dóttur Guftbjarts
Ólafssonar hafnsögumanns og
forseta Slysavarnarfélags Is-
lands og konu hans Arnbjargar
Jónsdóttur. Frú Dóra er gáfu- og
mannkostakona og manni slnum
samhent i hvivetna. Eiga þau
fagurt óg menningarlegt heimili
aft Aragötu 13 hér i borg, þar sem
þau búa meft dætrum sinum
Kristrúnu og Dóru.
Leyfi ég mér aft endingu aft
senda fjölskyldunni hugheilar af-
mælis- og árnaftaróskir i þeirri
einlægu von, aft vift Islendingar
megum lengi enn njóta hæfileika
og mannkosta Ólafs Jóhannes-
sonar.
Einar Ágústsson.
ÓLAFUR Jóhannesson, forsætis-
ráftherra og formaftur Framsókn-
arflokksins, varft sextugur l.
marz. Stjórn FUF I Reykjavik
sendir honum og fjölskyldu hans
sinar beztu heillaóskir á þessum
merku timamótum.
Sögu afmælisbarnsins þurfum
vift ekki aft rekja hér. Hana
þekkja allir, sögu bóndasonar
norftan úr Skagafirfti, sem hafizt
hefur fyrir verftleika sina til
valdamestu stöftu islenzka þjóft-
félagsins. Hitt þykir okkur tima-
bært aö minna á, aft Ólafur hefur
á liftnum árum unnift sér til
ágætis aö stuftla aö afsönnun
miftur góöra kennisetninga um
eftli og lögmál stjórnmála. Lýft-
ræftinu er teflt I tvisýnu, ef sú trú
nær aft rótfestast og verfta al-
menn, aft einungis kaldrifjaftir
menn og ósvifnir geti náft langt á
stjórnmálavettvangi. Ólafur Jó-
hannesson er I hópi þeirra,
sem færa okkur heim sannin um
aft svo er alls ekki. Sæti flokks-
formanns var vandfyllt, þegar
Eysteinn Jónsson baftst undan
endurkjöri sem formaftur Fram-
sóknarflokksins, en mannkostir
ólafs voru svo óumdeildir, aft
Framsóknarmenn fengu honum
einhuga flokksforystu. Og starf
hans og árangur hljóta aft verfta
hverjum þeim ungum manni
hvatning, sem vill taka þátt I
þjóftmálum af drenglyndi, en ekki
undirhyggju.
Starfsferill Ólafs Jóhannes-
sonar er orftinn langur. Og lengur
hefur hann starfaft sem prófessor
i lögum viö Háskóla tslands en
sem stjórnmálamaftur. í lög-
fræftinni er ólafur afkastamikill
rithöfundur. Liggja efnismeiri
bækur á þvi svifti eftir hann en
aftra starfsbræftur hans.
En þótt forysta Framsóknar-
flokksins hafi verift falin Ólafi
Jóhannessyni átaka og sundur-
þykkjulaust, jafngildi þaft ekki,
aft alla tlft hafi rlkt rjómalogn I
kringum hann. Linnulaust hefur
baráttan staftift. Þar hefur ólafur
beint atgeirnum út á vift til aft
fylgja fram málstaft Framsókn-
arflokksins og sérhverju þjóö-
þrifamáli.
Þegar Ólafur Jóhannesson tók
viö forystu flokksins, haffti hann
veriö alllengi I stjórnarandstöftu.
En meft einurft og málefnalegum
yfirburftum tókst honum meft
atfylgi hinnar gömlu kempu,
Eysteins Jónssonar, og margra
annarra vaskra drengja aft rjúfa
þá herkvl, sem vinstri flokkarnir
voru I, og aft sameina krafta
þeirra I rlkisstjórn.
Starf vinstri-stjórnarinnar
grundvallast á sáttargjörft, mál-
efnasamningi, þar sem miölaft er
málum. Þótt stuftningsflokkar
rlkisstjórnarinnar eigi margt
sameiginlegt, er þó samtimis
margt frábrugftift meft þeim. Af
þvi skapast viss spenna, ekki slzt
þegar menn meft ólika skapgerft
eiga i hlut. Starf forsætisráftherra
verftur þvl sifellt þaft aft vera
mannasættir, aft fá menn til aft
láta miskllftarefnin niftur falla og
taka höndum saman tit úrlausnar
verkefnum og markmiftum, sem
miklu má fórna til aft fá fram-
gengt. Nýtur hér vitsmuna Ólafs
og velvildar, festu hans og þolin-
mæöi til aft skapa innan rikis
stjórnarinnar nauftsynlegt and-
rúmsloft samhygftar og sam-
vinnu.
Er mikift I húfi, aft rikisstjórnin
fái fylgt fram til sigurs jafnstór-
um málum og landhelgismálinu,
án þess aft andstæftingunum
takist aö reka fleyg I þá sam-
stöftu, sem skapazt hefur.
Stjórn FUF i Reykjavik þakkar
Ólafi Jóhannessyni vel unnin
störf I þágu alþjóftar og Fram-
sóknarflokksins og óskar þess, aft
vift fáum sem lengst notift starfs-
krafta hans i ríkisstjórn.
Stjórn FUF I Reykjavik.
Menntamálaráðuneytið,
28. febrúar 1973.
Styrkir til iðnaðarmanna
Menntamálaráðuneytið veitir styrki til
iðnaðarmanna, sem stunda framhalds-
nám erlendis, eftir þvi sem fé er veitt i
þessu skyni i fjárlögum ár hvert.
Styrkir verfta fyrst og fremst veittir þeim, sem ekki
eiga kost á styrkjum efta námslánum úr lánasjófti Is-
I lenzkra námsmanna efta öftrum sambærilegum styrkj
um og/efta lánum. Heimilt er þó, ef sérstaklega
stendur á, aft veita viftbótarstyrki til þeirra, er stunda
! vifturkennt tækninám, ef fé er fyrir hendi.
Styrkir eru eingöngu veittir til náms erlendis, sem ekki
er unnt aft stunda hér á landi. Skal námift stundaft vift
vifturkennda fræftslustofnun og eigi standa skemur en
tvo mánufti, nema um sé aft ræfta námsferft, sem
ráftuneytift telur hafa sérstaka þýftingu.
Styrkir greiftast ekki fyrr en skilaft hefur verift vottorfti
frá viftkomandi fræftslustofnun um, aft nám sé hafið.
Umsóknum um styrki þessa skal komift til mennta-
málaráftuneytisins, Hverfisgötu 6, Reykjavlk, fyrir 30.
marz n.k. Umsóknareyftublöft fást I ráöuneytinu.