Atuagagdliutit - 25.04.1968, Side 19

C. F. Hallip suna
toKiissutigå?
timå ukiut 100-ngajait matuma sujornagut nunavta ilanut Ke-
riuartumut ilinenartoK aussaro KaKineKåsaoK misigssorneKåsav-
dlunilo
1800-kune issigtune onalugtuagssat mamianartut ildne i nup pingdrnerssau-
ssup timå aussaro Kalåtdlit-nunåta ilåne nunamit Keriuåinartumit agssangne-
Kardlune KaKinenartugssauvoK misigssorneKartugssauvdlunilo. amerikamiup
issigtune misigssuissartup tusåmassap 50-inik ukiugdlip, kaptajn Charles Fran-
cis Hall-ip, anguniagkame pingårnerssåt, nordpolen, anguniarnialerugtordlugo
to-ssdngdinartumik sok toKusimaneranut pissutaussou påsiumaneuarpoK. kavfi-
sordlune upisimavoK nårdlugtorujugssudngordlune, ilisimajungnaingajagdlune
inmatumalo kingorna uvdlut 14 Kångiungmata toKuvdlune. kavfe sumik akouar-
simava? tdssausimanerpa touunartoK taineuartartOK arsenik?
Thulep avangnåne imartoramernup
Hall Bassin-ip kangerdliumanertaisa
ilåne, Polarisbugten-ime, ilerrup ujar-
Kanik Karmalersugkap atånlpoK aki-
ssutigssaK, tamatumalo ingmikut itu-
nera pivdlugo Kalåtdlit-nunåne ilerrit
agtorneKartariaKånginerat pivdlugo
sulaj angersagkanit Kalåtdlit-nunånut
WinisterieKarlik ingmikut akuerssi-
ssuteKarsimavoK.
amerikamio professor, dr. Chauncy
Loomis Washington-ime Smithsonian
institution-imit pissoK akuerineKarsi-
mavoK Hall-ip ilerra timålo angmå-
savdlugit, nuname Keriuåinartume
avdlångungårsimåsagunéngingmat,
nakorsardlo toKussutaussunik misig-
ssuissartoK dr. Franklin Paddock ti-
håmik tOKungassumik misigssuissug-
ssauvoK.
Hall ujaraanik Karmagkap iluane
ilineKarpoK 11. november 1871, ukiut-
dlo mardluk tamatuma kingorna nå-
lagkersuissut komite-ata Amerikame
Præsiden timut nalunaerume aulaja-
hgiusimavå Hall-ip tOKunera pissusig-
ssamisortunik pissuteKartOK.
nordpoliliardlune angalanermut
50.000 dollarsit nålagkersuissut akuer-
ssissutiglsimavait, nålagkersuinermut-
dlo tungassut pissutigalugit aperssuiv-
dlune påsiniainerme ilumortut sarKu-
mersut, inuartarineKarsimaneranik i-
limanarsisitsissut, naKisimaniameKar-
simåput.
præsident US Grant nalunaerfigine-
KarpoK Hall-ip tOKunera pissusigssa-
misortunik pissuteKartOK, nauk ilima-
nardluinaraluartoK inuartarineKarsi-
massoK kaptajn S. O. Budington-imit
imerajugtumit Hall-imutdlo umig-
ssuissumit, tOKungmatdlo påpiarautai
tåussuma ikuatdlagsimavai.
kisiånime suna pivdlugo Hall inuar-
tariniarsimavå? pissutigssaK atausinaK
ersseraigkaluarpoK. ilisimassagssarsi-
orneK autdlancautånitdle perugdluli-
orfiusimavoK. Hall avdlanik Kavsér-
pagssuamik issigtune ilisimassagssar-
siortarsimassoK anguniagaKarpoK ike-
rasak Smithsund avxutigalugo nord-
polimut umiartorniardlune. præsiden-
tip kajumigsårineratigut umiarssuaK
nålagauvfiup pigisså „Polaris“ piarér-
sartisimavå, kisiåne avangnamukartit-
dlugit isse, sikut issigtuvdlo anorer-
»Operation 410«
ukiune sujugdlernisut kalåtdlit inå-
Sugtut danskif efterskoline atuarnig-
ssånut aningaussartutigssat nålagauv-
iiugmit akilerneKåsassut atuarfeKar-
Perme pissortaK Chr. Berthelsen nalu-
PaerpoK.
kalåtdlit inusugtut Danmarkime ef-
ierskolime atuartine»artartut ukiut
iamaisa amerdleriartarput. ininik atu-
arfiussunik amigauteKarneK pissutiga-
iugo 8. åma 9. klassine atuartut ilar-
Pagssuisa atuarnertik Danmarkime na-
PgigtariaKartarpåt.
Chr. Berthelsenip Kularutigingilå a-
tuarfingne åssigingitsune arfineK-pi-
Pgasune atuartugssat 410-ussugssat i-
PugtagssaileKissuneKånginigssåt. atu-
artugssat agfait migssiliortut 9. klassi-
nitugssåusåput, sivnere inusugtut a-
tuarfine, efterskoline umiartortungor-
Piatdlo atuarfiåne.
atuarniartut 15 åma 18 akornåne u-
kioKarnigssåt kigsautiginartineKarpoK
umiartortungorniatdle atuarfiåne
atuarniartut 22 anguvdlugit ukioKar-
s>nåuput. kalåtdlit inusugtut Dan-
Paarkimitut ama atuaKatausinåuput.
kalåtdlit amerdlaKissut ukiune ki-
Pgugdlerne Danmarkime umiartorner-
Paik iliniartineKartarput danskit umi-
artortungornianut atuarfine ardlaling-
ne- atuarfingne tåukunanitarneK Kåu-
Paatinik pingasunik sivisussuseicartar-
P°K. kalåtdlitdle OKautsinik ajornar-
torsiuteKarajugtut Kaumatine pingasu-
ne atuartineKartarnerat sivikipatdlå-
tut issigineKarpoK. taimaingmat nu-
Pavta ministereKarfiane sulissut umi-
artortungornianik iliniartitsinerme
kutdlersaussoK suleKatigalugo umiar-
^•ortungorniat, aulisartungorniat angat-
dlatinilo igavfingmiungorniat Kåuma-
tine Kulingiluane ingmikut atuartine-
Karnigssåt pilerssårusiorsimavåt. tai-
matut atuarnigssaK atuarfingme ataut-
sime ingerdlåneKalersugssaK — nåla-
gauvfiup umiartortungornianut afuar-
fiutåne Esbjergimitume — ukioK må-
na augustip 25-åne autdlartisaoK, ili-
niartut 75-iusavdlutik.
atuartut autdlarKåumut itamarmik
atautsikut atuartineKåsåput, Kåuma-
tinile kingugdleme pingasune ingmi-
kortunut pingasunut avguatåmeKåså-
put: umiartortungorniat, aulisartu-
ngorniat angatdlatinilo igavfingmiu-
ngorniat ingmikut atuartineKésavdlu-
tik.
umiartortungorniat atuarfiåne atu-
artut tamarmik aituarnermik nånerane
agdlagartamik umiartortungorniat a-
tuarfingmisimanermut ugpernarsåu-
mik pisåput, agdlagartaK Kaumatine
pingasune umiartorsimanertut nale-
Késavdlune. angatdlaitine igavfingmi-
ungorniat agdlagartamik ugpernarsåu-
mik ingmikut itumik åma piumårput
kingorna umiarssuarne igassungorniå-
sagunik iluaKutigisinaussamingnik.
aulisartungorniat umiartortungorniat-
dlo atuarnermik misiligtinermigdlo
kingorna umiartorsinaunermut agdla-
gantamik (duelighedsbevis i sejlads)
pisinåussåput.
„Operation 410“ pivdlugo nunavtine
angnerussumik påsissaKarniaråine a-
tuarfingne pissortat Danmarkimilo:
Skolekonsulenten, Ministeriet for
Grønland, sågfigineKarsinåuput. peKa-
taujumavdlune Kinutigissat kingusing-
nerpåmik majip tatdlimåne skoledi-
rektørimériséput.
ADAX havemunns
VÆG OVNE fra el-materialer en gros
Ovnene leveres
med 1,5 m ledning
og stikprop eller
til fast montage
ADAX-ovne har
patenteret ophængning
af elementet,
hvilket forhindrer
generende
elementknitren.
ADAX VARMEOVNE
Sikrer effektiv, behagelig og økonomisk opvarmning
A/S AAGE HAVEMANNS EFTF.
Mosedalsve] 11 - København - Valby - -Telefon 30 71 11
Halls dystre begravelse i mørket. Efter al sandsynlighed tog Hallip ilissaunera kaperdlarugtornerane. ilimanardluinarpoK
han en mordgåde med sig i graven. ilissauneragut toKutsineK påsineKarsinaujungnaeratdlarsima-
SSOK.
ssue umiarssuarmiut sianiutigdleriar-
tutigisimavait. USA-mut kiangneru-
ssumut uterusulersimåput, kisiåne
Hall ilagissanilo nordpolimukarusug-
put. umiarssup nålagå imertalerpoK.
uvdlup unuavdlo ingerdlanerata ang-
nerssåne aulakortarpoK ilisimassag-
ssarsiortutdlo sujulerssuissuat ma-
mardlertardlugo, kisiåne Hall-ip er-
Kåsiorångane ikingutingnersussårtar-
poK manigutdlunilo.
oktoberime 1871 avangnarpasissut-
sip 83-ip migsså anguneKarpoK. „Po-
laris" sikunit kiggineKarpoK KaKine-
Kangajagkaluardlunilo. umiarssuaK u-
vingassorujugssuångormat umiarnig-
sså årdlerKutigineKaleraluarpoK, ilu-
agtipordle. najugardlo emgerdlugo a-
tertårtipåt „umiarssualivik Gute ku-
janarsile".
sikussausimatitdlutik Hall kalåtdli-
nik piniartunik ilaKardlune påsissag-
ssarsiordlune angalavoK. sunauvfalo
kingugdlerpåmik angalanigssane tåu-
na autdlarnersinago umiarssup inug-
tainut perKussuteKarpoK „OKautsit tu-
såjuminaitsut amalo Gutimut mitag-
dlersut" kingorna ilaginåinarsinau-
jungnaerine. uvdlut 14-it Kångiutut
angalanerminit tikikame, ilenrumisut
perKigdlune Kimavdlunilo, iniminut
iserpoK titorfingmutdlo kavfigdlerfi-
gineKardlune, kalåtdlit tåvane naju-
gaKartut ilagalugit angalanigssane Ki-
lanårnartitdlugit OKalutigalune. kav-
fisorérniariardlune igsiavingminit nå-
karpoK OKardlunilo nårdlugtorujug-
ssuångordlune.
kinguningua ilisimajungnaerpoK, ki-
ngomalo ilisimarångame oKartarpoK
isumaKardlune toKunartortortineKar-
simavdlune. tamangajaisa pasigdler-
pai toKoriarneKarnerminut isumaKa-
tausimasoralugit nerissagssatdlo mi-
sigssordluarKårtinagit neriumajung-
naerdlune. ajorsigalugtuinarpoK, ug-
pernarsaissutdlo oKauserissait malig-
dlugit ilåne niaKulårtutut itarpoK.
kavfisornipalåp tamatuma kingorna
uvdlut 14 Kångiungmata tOKUvoK. to-
Kunera kalåtdlit agsut aliasutigåt ilu-
arivdluinaramiko angutaungmat pit-
saussoK inugsiarnersordlo.
tauvale umiarssup nålagå Buding-
ton erngerdlune nalunaerpoK umiar-
ssuaK tamatumuna usime OKimåiner-
ssånit aniguisineKartoK. takuneKarsi-
mavoK umiarssup nålagå inimimtoK
Hall-ip påpiarautai nagsardlugit. umi-
arssup sumissusersiortuata, George
Tyson-ip, aperå Hall-ip påpiarautai
naKissuserneKåsanersut. umiarssup
nålagå någgårpoK oKautsinilo ilavdlu-
git: „påpiarat tåuko ajortup piniardli-
gitoKl" tamatuma kingorna tåmavig-
put, kisiåne umiarssuarmiut ardlag-
dlit OKarsimåput takusimavdlugit u-
miarssup nålagåta ikuatdlagkai. „Po-
laris“ sikussausimavdlune ukivoK, ju-
limilo 1872 umiarssuarmiut ilaisa
Hall-ip ilerra ornigpåt kussanameru-
ssungortineKarnigsså sujunertaralugo.
ilerranut torKorpåt puliaK kångusau-
ssok pisimassut agdlautigineKarnerå-
nik imalik. KuleKutarå „ilisimassag-
ssarsiorneK pivdlugo oKalugtuaK11, a-
tuarneKångisåinarpordlo. professor
Loomis Kalåtdlit-nunånut ministerie-
Karfingmit akuerineKarsimavoK ag-
dlautigissaK åssilerKuvdlugo, kisiåne
ilivermut ilineKandsaoK.
Hall-ip toKuneranit ukioK atauseK
Kångiungmat „Polaris“-imik ilisima-
ssagssarsiorneK ilungersornartumik
naggaserneKarpoK. kujåmukartitdlutik
umiarssup nålagånut Budington-imut
agssuardliutine ugpernarsaissut pi-
ngåmerssåt, George Tyson, umiar-
ssuarmiut 18—it ilagalugit pugtårssu-
armut ingerdlaortumut KimåneKarput.
umiarssup nålagåta Budington-ip iki-
orniarsinåungilai imalunit ikiorser-
niarumångilai. nalautatdle imåiput,
„Polaris" angerdlamut ångutingisåi-
nartoK — umiarssuaK KimåinameKar-
tariaKarsimavoK anorerssuarmit ajo-
Kusersimagame åmalo aumarutigssae-
rutilerneK pivdlugo — tauva George
Tyson ilagissailo ukiup Kenca Kångiu-
tOK puissiniutit ilånit ånåuneKarput.
USA-mut ingerdlåneKarput tåssanilo
ugpernarsautinik oKauseKartineKarput
nålagkersuissut komite-ata ilaussor-
tainut tupigusugtunut ånilårsimassu-
nutdlo. Hall-ip tOKunerata ilumortor-
tå påsivdluarneKångisåinarpoK. pro-
fessor Loomis-ip måna påserusugpå.
ilisimassagssarsiorneK mamianartunik
ei'Kartugagssartalik åmalo Hall-ip i-
nunera pivdlugo atuagkiagssane ukiut
mardluk suliarisimavå. time misig-
ssorneKarérpat atuagkap ingmikdrtor-
taisa kingugdlersåt professorip ag-
dlagtugssauvå.
god KAFFE
gennem
generationer
CHRISTGAU
ukiorparu-
jugssuarne
kavfimik
pitsaussui-
narmik
nioraateKar-
tarsimavugut!
19