Mánudagsblaðið - 22.11.1948, Blaðsíða 5

Máiiiidagur 22. nóv. 1048.
.w ;vj't.
M IÍÍ ■
MÁNUÐAGSBLABIÐ
meðvitund, og enga áverka
hafi verið á lionum að sjá. I
framhaldspnófum sem haldin
hafa verið eftir uppsögu héraðs
dpms í máli þessu, hefur ákærði
Jóhannes haldið fast við þenna
framburð, en kannazl; við, að
fcann hafi gegn bt'iri vitund
leynt atvikum í þinghaldi 14.
obtóber 1944. Hann hefur stað-
fastiega neitað þvi, að hann
hafi sjálfur barið Önund með
kylfu eða veitt honum áverka
á annan hátt.. Svo kveðst hann
og ekki hafa orðið þess var, að
Öijundur vrci fyrir nokkurri lík-
amsárás af hendi ákærða Snorra
og ekki heldur ákærða Jóni
fram yfir það, er að framan
greinir.
Þejgar ákærði Snorri var
fyrst yfirheyrður í máli þessu
þann 14. okfóber 1944, kvaðst
hann ekkert muna til þess, að
hann hafi tekið þátt í þi í að
Önund í fangageymsluna1
eða. að hann liafi haft af hon-
um nokkur afskipti. Næst var!
Snorri prófaður í þinghaldi 4.J
desember 1945. Mundi hann þá^
eftir því,. að hann hefði ásamt
ákærðu Jóhaniiesi og Jóni
flutt Önund í fangageymsluna. |
Hann kvað Önund hafa neitað
að fara úr jakkanum og sýnt
af sér mótþróa. Þeir lögreglu-j
mennirnir hafi þá snúið upp á
hendúr Önundar og sveigt þær
aftur fyrir bak, en við það hafi
Önunur setzt á gólfið. Hann
kveðst ekki minnast þess, að á-j
kærði Jón hafi sparkað í Önund
eða barið hann. Hinsvegar hafi.
Jóni þótt þeir lögreglumennirnir
atkvæðaiitlir í því að láta Ön-J
und hlýða, og hafi hann spurt
þá, hvort þeir „gætu ekki látið
heivítis manninn hlýða,“ eða
eitthvað á þá leið. Síðar í sama
þinghaldi kvaðst ákærði
Snorri minnast þess, að liann
haíi heyrt ákærða Jón segja
eiithvað á þá leið, að réttast
væri að „berja þessa djöfla,“
en ekki kvaðst liann muna,
hvort Jón hafi haft þessi um-
mæli, þegar Önundur var sett-
ur í fangágeymsluna. Ákærði
Snorri hefur eindregið neitað
því, að háhn hafi barið Önund
eða á annaú hátt valdið áverk-
um hans. Hann kveðst ekki held
ur hafa orðið var við, að hinir
samákærðu Jóhannes og Jón
hafi barið Önund.
Ákærði Jón hefur stöðugt
neitað þvf, að hann hafi barið
Önund eða sparkað í hann eða
yfirleitt beitt1 hann nokkrum
harðræðum. Hann synjar þess
og, að hann hafi hvatt lögreglu
mennina til að berja Önund.
Kveðst hann ekki hafa haft um
mæli þau sem Önundur og hin-
ir ákærðu Jóhannes og Snorri
hafa eftir honum. Hins vegar
geti verið, að hann hafi látið
orð falla í þá átt, hvort lög-
regJumennirnir gætu ekki látið
roanninn hlýða.
Eins og áður greinir, eru ekki
Iíkiinfi til. þess, að Önundur
hafi hlotið' umgetna áverka að
undanteknu fingurmeiðslinu,
áður en hinum ákærðu var fal-
ið að flytja hann i fangageymsl
una. Það er og sannað, að hann
hafði á sér áverkana, er hann
kom heim til sín, sama morgun
inn sem hann var látinn laus
úr fangageymslunni. Engir aðr
ir en hinir ákærðu höfðu af-
skipti af Önundi, meðan hann
var í haldi í kjallara lögreglu-
stöðvarinnar. Önundur hefur
eindregið lialdið því fram og
staðfest þá skýrslu með eiði, að
ákærðu, hafi veitt honum áverk
ana, er þeir voru að flytja hann
í fangaklefann, svo sem áður
segir. Framburður hinna á-
kærðu Jóhannesar og Snorra
hefur reynst óstöðugur, og þeir
eru sannir að því að hafa í
prófum málsins leynt atvikum,
sem þeir vissu um og máli
skiptu. Þegar öll þessi atriði
eru virt, þá þykir ekki varhuga
vert að telja sannað, að Önund
ur hafi hlotið áverkana í kjall-
ara lögreglustððvarinnar af
völdum eiiihvers eða ekihverra
hinna ákærðu.
Rannsókn máls þessa hefur
aftur á móti ekki leitt í ljós
hver hinna ákærðu hefur veitt
Önundi áverkana, eða hverjir
ef fleiri en einn þeirra hefur
gert það. Það þykir og ekki fylli
lega sannað gegn eindreginni
neitun ákærða Jóns og eins og
framburði ákæroa Jóhannesar
er iiáttað, að Jón hafi hvatt
hina ákærðu Jóhannes og
Snorra til að veita Önundi lík-
ainsmeiðingu samkvæmt 23.
kafla laga nr. 19/1940. Verður
því. eins og sönnun er háttað.
enginn hinna ákærðu sakfelldur
fyrir brot á ákvæðum nefnds
kafla hegningarlaganna.
Hinir ákærðu voru allir lög-
gæzlumenn, sem falin liafði ver
ið framkvæmd fangelsunar.
Ekki getur hjá því farið, að
þeim hafi öllum að minnsta
; kosti verið kunnugt um mis-
ferli það, sem átti sér stað í
sambandi við flutning Önundar
í fangageymsluna. Af því leiðir,
að fullyrða má um hvern þeirra
| út af fyrir sig, að hann hafi ann
i aðhvort sjálfur staðið að lík-
amsárás þeirri, sem Önundur
j varð fyrir, eða látið undir höf-
uð leggjast að veita honum
vernd gegn árásinni og að skýra
yfirboðurum sínum frá misferl-
j inu. Hinir ákærðu eru því allir
sekir um það að hafa fram-
, kvæmt fangelsunina á ólöglcg-
an hátt, og varðar það þá refs-
ingu samkvæmt 131 gr. laga nr.
19/1940. Við ákvörðun refsing-
ar ber á það að líta, að Önund-
ur beitti nokkrum móþróa við
fangelsunina. Þykir refsing
livers hinna ákærðu, sem sam-
kvæmt yfirlýsingu lögreglustjór
ans í Reykjavík voru allif svipt
ir löggæslumannastarfa sínum
hinn 4. desember 1945, hæfi-
lega ákveðin 2500 króna sekt
til ríkissjóðs, og komi 35 daga
varðhald í stað sektar hvors
þeirra, ef hún greiðist ekki inn
••i
an 4 vikna frá birtingu dóms
þessa.
Um greiðslu sakarkostnaðar
í héraði og fyrir Hæstarétti
skal fara sem hér segir: Á-
kærðu greiði hver um sig skip-
uðum talsmanni sínum í héraði
málsvarnarlaun, kr. 500.00 Þeir
greiði og hver um sig skipuðum
verjanda sinum í Hæstarétti
málflutningslaun, kr. 1200.00.
Allan annan sakarkostnað bæði
í héraði og fyrir Hæstarétti,
þar með talin málflutningslaun
skipaðs sækjanda fjæir Hæsta-
rétti, kr. 1500.00, greiði hinir
ákærðu in solidum.
Þórður Björnsson, fulltrúi
sakadómara, hafði á hendi
rannsókn máls þessa frá
því að hún hófst þann 13.. októ-
ber 1944 og þar til, að henni
var frestað þann 21. sama mán
aðar. Eftir að rannsókn var tek
in upp af nýju þann 4. desem-
ber 1945, fór Logi Einarsson,
'fulltrúi sakadómara, með fram
kvæmd hennar. Hvorugur fram-
angreindra rannsóknardómara
hefur framkvæmt rannsóknina
með nægilegri röggsemi eftir
því sem efni stóðu til. Einkum
er það aðfinningarvert að hin-
ir ákærðu skyldu ekki úrskurð-
aðir í gæzluvarðhald, er rann-
sókn var hafin af nýju þann 4.
desember 1945, eftir að ákærði
Jóhannes hafði breytt fram-
burði sínum.
Flutningur máls þessa hófst
í Hæstarétti í maímánuði síðast
liðnum, en var þá frestað vegna
framhaldsrannsóknar. Halda
skyldi flutningi málsins áfram
í júnímánuði. Áf því gat þó
ekki orðið sökum þess, að skip-
aður verjandi ákærða Snorra
Laxdal Karlssonar, Ölafur Þor
grímsson hæstaréttarlögmaður,
fór af landi brott án þess að
skýra Hæstarétti frá brottför
sinni. Var því ekki unnt að
skipa í tæka tíð annan verjanda
í hans stað. Verður að víta
þessa háttsemi hæstaréttarlög-
mannsins.
DÖMSORÐ:
Ákærðu, Jón Gizurarson, Jó-
hannes Ólafsson og Snorri Lax
I
dal Karlsson, greiði hver um
1 sig 2500 króna sekt til ríkis-
1 sjóðs og komi 35 daga varð-
hald í stað sektar hvers, ef hún
greiðist ekki innan 4 vikna frá
birtingu dóms þessa.
Ákærði Jón Gizurarson greiði
skipuðum verjanda sínum
Ragnari Ölafssyni hæstaréttar-
lögmanni, málsvamarlaun í hér
aði, kr. 500.00 og málflutnings-
laun í Hæstarétti, kr. 1200.00.
Ákærði Jóhannes Ólafsson
greiði skipuðum verjanda sín-
um í héraði Einari B. Guðmunds
syni hæstaréttarlögmanni, máls
varnarlaun, kr. 500.00, og skip-
uðum verjanda sínum í Hæsta-
rétti, Guttormi Erlendssyni
hæstaréttarlögmanni málflutn-
ingslaun kr. 1200.00.
Ákærði Snorri Laxdal Karls-
son greiði skipuðum verjanda
sínum í héraði, kr. 500.00 og
málflutningslaun í Hæstarétti,
kr. 1200.00.
Allan annan sakarkostnað
bæði í héraði og fyrir Hæsta-
rétti, þar með talin laun skip-
aðs sækjanda fyrir Hæstarétti
Lárusar Jóhannessonar hæsta-
réttarlögmanns, kr. 1500.00,
greiði alls hinir ákærðu in
solidum.
Dóminum ber að fullnægja,
með aðför að lögum.
SÉRAXKVÆÐI
1
Jóns Ásbjörnssonar hrd.
Eg lít svo á, að hver sá hinna
ákærðu, sem kann að hafa látið
af brotið afskiptalaust, hafi
gerzt sekur við 41 gr. laga nr.
19/1940, með því að hafast c’ k-
ert að til að hindra afbrotið
og að því beri að ákveða refs-
ingu hinna ákærðu samkvæmt
þeirri grein í stað 131. gr. sömu
laga. Eg er að öðru leyti sam-
þykkur forsendum atkvæðisins
og dómsorði þess.
(Leturbreyt. ritstj.). I
Það er ekki auðvelt að fá
gert við urin sín og klukk-
urnar nú á dögum. Ursmið-
irnir virðast hafa það mikið
að gera, að beir taka ekki til
viðgerðar annað en það, sem
þeir siálfir hafa selt. Og ef
einhverjum beirra dettur í
hug að setjast í helgan stein
eða heilsa uppá hjá Sankti
Pétri verður ógjörningur að
fá gert við þann aragrúa af
úrum og klukkum, sem
hann seldi. Þetta ástand er
óþolandi og úr því verður
strax að bæta.
Hvernig er bað með^ bá
leigubíla, sem hafa taxta-
mæli? Er það einbver viss,
almennur taxti, sem farið er
eftir, eða fer það eftir geð-
þótta bifreiðarstjóranna, á
bvaða taxta ekið er. Einn ek-
,ur mér frá Elliðaám í bæinn
og skiotir um taxta úr 1 í 3,
þsgar mælirinn sýnir 10 kr.
Annar ekur mér til Hafnai'-
fjarðar o,g til baka, alltaf á
1. taxta. Þriðii ekur mér um
bæinn og skiotir úr 1. í 2.
taxta, begar mælirin sýnir 5
krónur. Þetta kann allt að
vera gott og blessað og fylli-
lega í’étt og löglegt, en það
er bara til lítils að hafa
iaxtamæli. þegar almenning-
ur veit eigi, hvernig hann er
notaður. Þá fyrst, er menn
vita, hvernig hann er notað-
ur, verður gagn af honum.
Á þessum tímum skömmt-
unar og verðlagseftirlits hef-
ur háttvirtum yfirvöldunum
alveg láðst að setia lámark
á gæði heirrar vör.u. sem seld
er á hámarksverði. Það virð-
ist engum takmörkum háð.
hversu léleg og jafnvel svik-
in vara er, einungis ef hún
er ekki seld yfir hámarks-
verð. Þetta á sérstaklega við
um stóran hluta hins ís-
lenzka iðnaðar, sem blómstr-
að hefur í skjóli óeðlilegra
innflutningshafta o. fl. Það
er sjálfsögð krafa almenn-
ings, að svo lengi sem inn-
flutningshöftin va-ri, sé fyrir-
byggt, að óprúttnir braskar-
ar noti sér skort fólks til að
selja bví lélega og oft og tíð-
um algjörlega ónýta vöru.
flugvélinni eða skipinu, serrf
flytur hann til baka. Á bettæ
sérstaklega við um gesti hinA
opinbera. Það er hrein og>.
bein minnimáttarkennd, semí:
býr að baki þessara óhófs+
legu stórveizlna, sem haldn-c
ar eru hverjum og einum^.
sem hingað kemur.
Menn ættu að lesa frásögn
Alexanders próf. Jó'hannes-
sonar af ferðalagi sínu í boði
British Council. Þar segir
hann frá hví. hvernig á að
taka á móti virtum og mæt-
um gsstum. Hér á landi virð-
ist sú repla r’kia. að komi.
einhver nóður gest.ur í heim-
sókn. sé æðsta, cg jafnyel
eina skylda okkar að halda
honum syngjandi drykkvi-
veizluy með tilheyrandi
„skandaliséringum“, sjá svo
um, að ekki renni af honum
hann tíma. sem hann dvelur
hér oig helzt að bera bann
tiiþraðan og fárveikan að
1
Og ef miiinzt er á minni-*-
máttarkennd, mætti benda át.
það. að bað virðist vera orð-
ið siður hjá okkur, ef sendæ
á nefnd utan í einhverj'.mt
erindagjörðum, að senda allt—
af 5 til 10 sinnum fleiri ert
nauðsynlegt er. Og auðvitað
þurfa svo allir háttvirtir
nefndarmenn að taka eigin-,
•konur sínar með. Þegar Kín-t
verjar senda kannski einn,
fulitrúa fyrir allar sínar
milljónir, senda íslendingar
minnst fimm’. Svo þegar,
þessir háu herrar koma heim
til síns kæra lands og okkar
skattgreiðendanna, serrí
iborga brúsann, segja þeir-
•okkur frá bví allra náðsr-
samlegast, að slíkt sem betta’
sé ágætis landkynnimg. Það
ev að vísu gott að hafa þsð
álit á sjálfum sér að halda
sig vera góða landkynningu.
En satt hezt að segja er hað
einungis hlæ.gilegt mikill~dí
að senda fimm, þegar e'nn
nægir. auk þess, sem það er
óþarft bruðl.