Fréttablaðið - 31.12.2006, Blaðsíða 18

Sveitarstjórnarkosningar í maí gáfu nokkurn forsmekk að því
sem nú er í vændum. Þar urðu fyr-
irferðarmikil mál sem að líkind-
um mun einnig bera hátt í alþing-
iskosningunum. Má nefna málefni
aldraðra og velferðarmál almennt
og síðan umhverfismálin. Vinstri-
hreyfingin – grænt framboð fékk
góða kosningu. Við náðum sterkri
fótfestu á sveitarstjórnarstiginu
og einkum var útkoma okkar
glæsileg í stærstu sveitarfélögun-
um. Þannig á VG nú 6 borgar- og
bæjarfulltrúa í 4 stærstu kaup-
stöðum landsins. Fylgi V-listanna
var nálægt 13% að vegnu meðal-
tali og VG þar með þriðja stærsta
stjórnmálaaflið í sveitarstjórnum.
En næst á dagskrá eru afdrifa-
ríkar alþingiskosningar þar sem
þjóðin þarf að svara með skýrum
hætti hvaða stefnu hún vill í mikil-
vægum málaflokkum. Stjórnar-
samstarfið er útbrunnið og þegar
af þeim ástæðum brýnt að knýja
fram umskipti í íslenskum stjórn-
málum. Valdþreytan skín af báðum
stjórnarflokkunum. Framsókn er
augljóslega ekki í ástandi til að
stjórna einu né neinu og Sjálfstæð-
isflokkurinn er einnig langþreytt-
ur og kraftlaus. Vera hans í mörg-
um ráðuneytum, samfellt í einn og
hálfan áratug, liggur eins og mara
á viðkomandi málaflokkum. Dóms-
málin, samgöngumálin, mennta-
málin og Ríkisútvarpið, allt þetta
og stjórnarráðið í heild, þarf að
frelsa undan Sjálfstæðisflokknum.
En fyrst og síðast er mikilvægt að
knýja fram breytta stjórnarstefnu
á Íslandi. Óánægja almennings
með framvinduna á fjölmörgum
sviðum fer vaxandi:
• Jafnvægisleysið í efnahags-
málum og á vinnumarkaði, afleið-
ingar stóriðjustefnunnar, ábyrgð-
arleysis og mistaka
ríkisstjórnarinnar við hagstjórn,
eru nú að koma landsmönnum í
koll í formi verðbólgu og hækk-
andi lána, óstöðugs gengis, ört vax-
andi erlendra skulda og lakara
lánshæfis. Ábyrg hagstjórn þar
sem snúið verður af feigðarbraut
viðskiptahalla og erlendrar skulda-
söfnunar verður að taka við.
• Velferðarkerfið hefur mætt
afgangi og misskiptingin blasir
hvarvetna við. Ríkisstjórnin hefur
aukið á ört vaxandi launa- og
aðstöðumun með skattkerfisbreyt-
ingum sem hygla hátekju- og stór-
eignafólki og fjármagnseigend-
um. Velferðarstjórn eins og VG
hefur barist fyrir þarf að komast
til valda.
• Kosningarnar næsta vor verða
þó einna afdrifaríkastar þegar
kemur að umhverfismálum.
Atkvæðaseðillinn þá kann að vera
síðasta tækifærið til að koma á
framfæri skýrum skilaboðum um
hvort menn vilja áframhaldandi
blinda og óhefta stóriðjustefnu,
áframhaldandi álvæðingu á kostn-
að íslenskrar náttúru og annars
atvinnulífs, eða staldra við. Kosn-
ingasigur vinstri grænna og sterk
staða okkar í næstu ríkisstjórn er
það sem til þarf.
• Gerbreyta þarf áherslum í utan-
ríkis- og friðarmálum. Gera verð-
ur upp stuðning Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks við Íraks-
stríðið og tryggja að slíkt endur-
taki sig aldrei.
• Á sviði atvinnu- og byggðamála
þarf metnaðarleysið, stóriðju- og
einkavæðingarþjónkunin að víkja
fyrir áherslu á fjölbreytni, sam-
göngubætur og jöfnun aðstöðu.
Þeir sem virkilega vilja sýna
ríkisstjórninni rauða spjaldið
næsta vor hafa til þess eina örugga
aðferð, þ.e. að kjósa Vinstrihreyf-
inguna – grænt framboð. Ég þakka
landsmönnum fyrir samfylgdina á
árinu.
Steingrímur J. Sigfússon, formaður Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs
Breytum í vor
Íáratugi hafa launþegar, samtök þeirra og stjórnmálaflokkar
haft uppi áherslur um velferðar-
þjóðfélag í bestu merkingu þess.
Hér ættu allir að geta lifað af við
þau kjör og réttindi sem okkur
væru tryggð. Lágmarkslaun á
vinnumarkaði og lágmarksbætur
Tryggingastofnunar ríkisins (T.
R.) til eldri borgara og öryrkja
ásamt lífeyrissjóðakerfinu eða
atvinnuleysisbótasjóði ættu að
tryggja framfærslu, til mannsæm-
andi lífs. Sem forystumaður stétt-
arfélags og Landssambands yfir-
manna (F.F.S.Í.) og sem formaður
Frjálslynda flokksins og alþingis-
maður hef ég haft þá skoðun að
tryggja öllum þau kjör að geta
lifað af án fátæktar eða vöntunar
nauðþurfta. Að hjúkrun fólks,
öldrunarþjónusta og önnur vistun-
arúrræði stæðu öllum til boða.
Hverri starfsstétt ber skylda að
starfa með öðrum starfsstéttum
þessa þjóðfélags, að tryggja þau
lágmarkskjör og velferðarþjón-
ustu sem gerð var grein fyrir í
upphafi þessarar áramótagreinar.
Frjálslyndi flokkurinn hefur þá
stefnu að lágmarkskjör eigi að
duga til þess að lifa mannsæmandi
lífi og tryggja velferð.
• Bætur almannatrygginga fylgi
almennri launavísitölu og nægi til
framfærslu.
• Skerðing tryggingagreiðslna
verði lækkuð og afnumin með öllu
á tekjur og lífeyrisgreiðslur undir
50 þúsund krónum á mánuði.
• Lífeyrissjóðstekjur séu skatt-
lagðar sem fjármagnstekjur.
Afsláttur af fasteignagjöldum
aukist með lækkandi tekjum.
• Lífskjör fatlaðra verði bætt,
dregið verði úr skerðingu bóta
vegna atvinnuþátttöku og lífeyris-
greiðslur skerði ekki örorkubæt-
ur.
• Afnema skal tekjutengingu við
laun maka.
• Lækka þarf húsnæðiskostnað
öryrkja og fatlaðra.
Það eru rauntekjur eftir skatt-
greiðslur til ríkis og sveitarfélaga
sem skipta þá sem minnst hafa sér
til framfærslu mestu máli. Það er
ekki nóg að hækka lægstu laun og
bætur T.R. ef skattastefna ríkis-
stjórnar verður síðan til þess að
láglaunafólk og bótaþegar eru að
greiða skatta af brúttótekjum sem
ekki nægja fólki til lágmarksfram-
færslu og nauðþurfta.
Það er sorglegt að líta yfir vegferð
ríkisstjórnarinnar í skattamálum
einstaklinga sl. 12 ár. Misskipting
í launum hefur aukist sem aldrei
fyrr og margir hafa tugi milljóna
eða hundruði í árslaun. Ríkis-
stjórnin eykur á misvægið með
forgang á að afnema hátekjuskatt-
inn og lækka sérstaklega skatta
þeirra sem hæstar tekjur höfðu.
Frekar átti að hækka tekjuviðmið
og hafa áfram skatt á háar og mjög
háar ofurtekjur. Persónuafsláttur
var látinn sitja eftir og hafa minna
vægi til hækkunar skattleysis-
marka sem leiddi til þess að skatt-
greiðendur með lágar tekjur eru
beinir tekjuskattsgreiðendur.
Þetta kallaði fjármálaráðherra að
breikka skattstofninn.
Frjálslyndi flokkurinn lagði til
fyrir alþingiskosningar 2003 að í
stað stefnu ríkisstjórnarinnar yrði
þeim 16 milljörðum króna sem átti
að verja í 4% flata lækkun tekju-
skatts á einstaklinga varið öllum í
hækkun persónuafsláttar. Það
hefði hækkað skattleysismörk i
um 110.000 kr. Hagur lágtekju- og
millitekjufólks hefði batnað en
þeir sem hæstar hefðu tekjur
greiddu meira. Stjórnarandstaðan
lagði til í haust að persónuafslátt-
ur yrði hækkaður sem næmi
báðum þeim 2% sem taka áttu
gildi 1. janúar nk. Allar tillögur
frá stjórnarandstöðu um velferð-
armál aldraðra og öryrkja sem og
hækkun persónuafsláttar voru
felldar á haustþinginu.
Lækkun virðisaukaskatts á
matvöru og aðrar aðgerðir til
lækkunar matarverðs eiga síðan
að koma til framkvæmda í mars
2007. Að sjálfsögðu kosningamál
sem ríkistjórnin leggur með sér.
Það verður annarra að fylgja
þeirri stefnu eftir. Tímabært er að
skipta um ríkisstjórn að vori.
Einn merkasti atburður innan-
lands á árinu var að bandaríska
setuliðið fór af landi brott. Aðdrag-
andinn var sérstakur og kom rík-
isstjórninni á óvart. Það er ánægju-
efni að hér skuli ekki vera vopnum
búinn her á friðartímum. Að
Bandaríkin færu með sín tæki, tól
og mannskap átti öllum að vera
ljóst og vinátta Davíðs og Bush
breytti því ekki. Hörmungar-
ástand er í Írak þar sem nú er
borgarastríð og ömurlegt að tveir
fyrrum forystumenn okkar þjóðar
skildu játast undir þau vígaferli
sem skila heimsbyggðinni vaxandi
hatri milli þjóða og trúarbragða.
Við bentum árið 2004 á að nauð-
syn væri að leita samstarfs við nor-
rænar þjóðir um eftirlit og varnir
Norðurhafa. Nú eiga sér stað slíkar
viðræður sem vonandi leiða til auk-
innar samvinnu. Sýnum frum-
kvæði að því að ræða við rússneska
ráðamenn um samskipti og eftirlit
Norðurhafa. Veröldin er mikið
breytt frá dögum kalda stríðsins,
aukin samvinna þjóða á fjölmörg-
um sviðum og friðarvilji verður að
vera leiðarljós nýrrar og friðvæn-
legrar framtíðar.
Við deilum um nýtingu okkar á
náttúruauðlindum til lands og
sjávar, þar er engin sátt á orðin.
Vont kvótakerfi fiskveiða hefur
ekki náð þeim markmiðum sem að
var stefnt. Lögin áttu að tryggja
trausta atvinnu og byggð í landinu
og byggja upp fiskistofnana. Eink-
um okkar aðalnytjastofn, þorsk-
stofninn. Kvótabraskleigukerfið
arðrænir bæði sjómenn og sjávar-
byggðir, kvótalitlar útgerðir og
fiskvinnslur. Það sóar verðmæt-
um, það vita allir þeir sem fisk-
veiðar stunda.
Þeir stóru verða stærri í kerf-
inu og atvinnuréttur byggðanna
safnast á færri hendur. Fólki fækk-
ar í sjávarbyggðunum og allir leita
með logandi ljósi að atvinnutæki-
færum sem gætu orðið tryggari en
braskið með atvinnurétt sjávar-
byggðanna. Faðir kvótans, Halldór
Ásgrímsson, réði Valgerði Sverris-
dóttur sem falið var verkefnið iðn-
væðing byggðanna, þ.e. stóriðja,
einkum álver. Það þarf engan að
undra þó öllu sé vel tekið sem við-
bót í atvinnu, þar með stóriðju í
byggðum sem standa veikt. For-
svarsmenn byggða vilja nýta þá
orku sem svæðið býður upp á.
Álver af hæfilegri stærð, að því
gefnu að orku megi nýta án veru-
legs skaða á náttúru, er vissulega
nothæfur kostur til atvinnusköp-
unar. Rekstur Norðuráls í Hval-
firði sýndi góðan rekstur þó fram-
leiðsla sé undir 150-200 þúsund
tonn á ári. Stjórnvöld verða að hafa
stefnu og óþarft að stofna til risaál-
vera í hverri vík. Reynsla okkar
m.a. af Kárahnjúkavirkjun ætti að
kenna okkur vandaðri umgengni
við náttúruna í framtíðinni.
Erlendu fólki fjölgaði ört á Íslandi
undanfarin misseri. Frjálslyndi
flokkurinn vill að fólki af erlendu
bergi brotið sem flyst hingað til
lands, verði gert kleift að finna
sér hlutverk og aðlagast íslensku
samfélagi. Innfluttu fólki verði
sýnd full virðing og tryggð mann-
réttindi.
Málefni erlendra ríkisborgara
á Íslandi eru nú í ólestri. Fólk býr
í atvinnuhúsnæði, skráning og eft-
irlit er gloppótt. Brotið er á rétt-
indum fólks, íslenskukennsla er af
skornum skammti o.s.frv. Mikið
innstreymi er af fólki hingað og
aldrei meira en síðustu mánuði.
Erlendir starfsmenn nálgast nú
óðfluga 20.000. Það eru um 13% af
íslensku vinnuafli. Við upplifum
nú aðstæður sem aldrei hafa
komið upp áður þar sem mikill
fjöldi erlends fólks mun keppa við
Íslendinga um vinnu.
Stjórnvöld áttu að bregðast betur
við þeim miklu þjóðfélagslegu
áskorunum sem felast í stórauknu
streymi erlends vinnuafls hingað
sem varð þegar frjáls för launa-
fólks frá nýjum aðildarríkjum ESB
varð að lögum 1. maí sl. Frjálst
flæði erlends vinnuafls á vinnu-
markaðinn getur leitt til lækkunar
launa. Staða þess starfsfólks sem
þegar er komið til landsins verði
könnuð, fjölskylduhagir og áform
þeirra um framtíðarbúsetu á
Íslandi. Þannig má spá fyrir um t.d.
fjölgun skólabarna, þörf á kennslu í
íslensku og annarri aðlögun.
Eftirlit og takmörkun væri ein-
faldari ef Ísland hefði nýtt sér fyr-
irvara sem mögulegur var vorið
2006. Við viljum reyna að tak-
marka á ný frjálst flæði launa-
fólks frá nýjum ríkjum EES og
tryggja þá hagsmuni bæði þeirra
útlendinga sem hingað vilja koma
og þeirra sem eru hér fyrir. Ekki
er verið að tala um að loka landinu
eða reka fólk á brott, heldur ein-
göngu lögð áhersla á að sökum
smæðar þjóðarinnar er það okkur
Íslendingum nauðsynlegt að stýra
sjálfir flæði erlendra nýbúa til
landsins.
Ég þakka landsmönnum stuðn-
ing við Frjálslynda flokkinn og
óska öllum gæfuríks komandi árs.
Guðjón A. Kristjánsson, formaður Frjálslynda flokksins
Velferðin – áratugabarátta