Tíminn - 27.10.1987, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 27. október 1987
Tíminn 5
Opinberir starfsmenn ræða frumvarp um lífeyrissjóði:
BHMR og KÍ deila við
BSRB um sérákvæðin
Að óskert lífeyrisréttindi opinberra starfsmanna séu tryggð í nýja
lífeyrissjóðafrumvarpinu, ef að lögum verður, er annað hvort
hrikaleg ósannindi eða alger misskilningur, hjá forystumönnum
BSRB, sem kann að reynast ríkisstarfsmönnum dýr. Þetta er dæmi
um málflutning forystumanna BHMR og Kennarasambands íslands
á ráðstefnu sem þessi samtök gengust fyrir s.l. laugardag um
lífeyrissjóðamálin, þar sem segja má að blásið hafi verið í herlúðra
gegn því nýja frumvarpi, sem reiknað er með að verði lagt fram á
Alþingi. Á fréttamannafundi sem forystumenn BSRB efndu til í gær
kváðu þeir það forvitnilega spurningu hvaða tilgangi það þjóni hjá
BHMR og KÍ að koma með þvílíkar rangfærslur eins og þeir gerðu
á ráðstefnunni. Af þessu má Ijóst vera að starfsmenn hins opinbera
skiptast í tvær gagnstæðar fylkingar í þessu máli.
Við vildum fá tækifæri til að kynna okkra hlið á málinu, sögðu forystumenn
BSRB á fréttamannafundinum í gær.
Deilan stendur um túlkun sér-
ákvæðis um lífeyrisréttindi opin-
berra starfsmanna í frumvarpinu,
sem forystumenn BSRB segja að
tryggi opinberum starfsmönnum
áfram öll núverandi réttindi. Há-
skólamenn og kennarar segja hins
vegar að það tryggi ekki ríkisábyrgð
á lífeyri, ekki verðtryggingu, ekki
lífeyri miðaðan við laun, ekki lífeyri
frá 60 ára aldri (95 ára reglan) og
ekki að ríkisstarfsmenn þurfi ekki
að greiða lífeyrissjóðsiðgjöld lengur
en í 32 ár.
1 þessu umrædda ákvæði frum-
varpsins segir m.a. að miða skuli við
það að heildarkjör starfsmanna
ríkisins raskist ekki með nýju lögun-
um. Kveðið er á um að metið verði
hversu hátt iðgjald þurfi að greiða í
lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins til
að standa undir þeim réttindum sem
þeir hafa tryggð samkvæmt núgild-
andi lögum. „Við þetta mat skuli
taka tillit til allra þátta lífeyrisrétt-
inda, svo sem ávinnslu réttinda til
allra tegunda lífeyris, iðgjalds-
greiðslutíma og takmörkun hans,
viðmiðunar lífeyris við lokalaun eða
önnur laun séu þau hærri, 95 ára
reglu, svo og til annarra atriða er
máli skipta“.
í greinargerð með frumvarpinu er
giskað á að til að standa undir
framangreindum réttindum þurfi ið-
gjaldið jafnvel að vera um 25%, sem
þýðir þá 15% umfram það 10%
iðgjald sem launþegar og vinnuveit-
endur greiða nú í lífeyrissjóði og í
frumvarpinu er gert ráð fyrir að
verði lágmarksiðgjald í lífeyrissjóði.
Jafnframt segir að allt viðbótar-
iðgjaldið skuli greitt af vinnuveit-
andanum, þ.e. ríki og sveitarfélög-
um.
Á ráðstefnu BHMR og KÍ kom
fram að þar reikna menn sömuleiðis
með 10 til 15% hækkun á framlögum
í lífeyrissjóðinn. Þegar kom að
kynningu á lífeyrisréttindum sam-
kvæmt frumvarpinu gengu þeir á
hinn bóginn út frá lágmarksréttind-
um eins og þau eru skýrð í frumvarp-
inu, þ.e. þeim réttindum sem 10%
lágmarksiðgjöld eiga að skila sjóð-
félögum.
Einn úr 17 manna ncfndinni, sem
undirbjó frumvarpið, benti á í sam-
tali við Tímann að þarna stangist
málflutningur BHMR-manna á.
Frumvarpið geri ráð fyrir að reikna
eigi út aukaiðgjald frá ríkinu sem
gefi ríkisstarfsmönnum sama rétt og
þeir hafa nú, þannig að fráleitt sé
fyrir þá að reikna réttindin út frá
lágmarksiðgjaldinu. Þar scm réttind-
in eigi að iniðist við iðgjaldahlutfall-
ið sé augljóst að t.d. tvöfalt lág-
marksiðgjald hljóti að gefa tvöfaldan
lágmarkslífeyri og enn hærri iðgjöld
enn hærri lífeyri.
Forystumenn BSRB bentu á að
við undirbúning að frumvarpsgerð-
inni hafi mönnum ekki staðið til
boða að eitt né ncitt yrði óbreytt í
sambandi við lífeyrissjóðsmálin. Þar
hafi verið um það tvennt að ræða að
mótmæla og eiga á hættu að ríkið og
aðilar vinnumarkaðarins réðu alger-
lega ferðinni - ellegar að taka á
málum og berjast fyrir sínum rétti.
Með samkomulaginu um sérákvæðið
hafi verið tryggt áð í stað auka-
greiðslna ríkisins á lífeyri í núver-
andi formi færðust þær yfir í
iðgjaldagreiðslur eftir samþykkt
frumvarpsins. Mcð því hafi núver-
andi réttindi verið tryggð.
Athygli vekur að allt er byggt á
getgátum hvað varðar kostnað af
núverandi lífeyrisréttindum opin-
berra starfsmanna. Nefna má sem
dæmi, að í fjárlagafrumvarpi fyrir
1988 er gert ráð fyrir rúmlega 20.000
milljóna króna launagreiðslum á ár-
inu. Þau 15% sem giskað hefur verið
á að ríkið þyrfti að greiða í viðbótar-
iðgjöld (af dagvinnulaunum) eftir
samþykkt nýju laganna gætu svarað
til yfir 2.000 milljóna króna viðbót-
arútgjalda á ári miðað við núverandi
laun. Er því Ijóst að ríkissjóður og
sveitarsjóðir taka árlcga á sig gífur-
lega háar skuldbindingar upp á fram-
tíðina, sem þó hvergi eru færðar sem
skuld,- HEI
Húsnæðisfrumvarp félagsmálaráðherra til fyrstu umræðu:
Ekkert samráð haft við
aðila vinnumarkaðarins
Harðar umræður áttu sér stað á
Alþingi í gær þegar Jóhanna Sigurð-
ardóttir félagsmálaráðherra mælti
fyrir frumvarpi sínu um breytingar á
húsnæðislöggjöfinni.
í sinni fyrstu þingræðu sem félags-
málaráðherra kvartaði hún sáran
yfir þeirri ómaklegu gagnrýni sem
hún taldi sig og frumvarpið hafa
orðið fyrir, og það úr hörðustu átt,
frá samstarfsaðilum í ríkisstjórn.
Sjálfstæðismenn hafa ýmsa fyrir-
vara um ákvæði frumvarpsins, sem
þeir telja afturhvarf til skömmtunar-
kerfis. Þá efast sjálfstæðismenn um
ákvæði frumvarpsins um breytilega
vexti. Þá telja þeir einnig of rúma
heimild í frumvarpinu til handa
ráðherra um að setja reglugerðir.
Undraðist ráðherra hversu seint
sjálfstæðismenn hefðu fjallað um
frumvarpið.
Ríkisstjórnin öll stæði að því
frumvarpi sem nú lægi fyrir.
Hér væri verið að biðja um heim-
ild til að skerða lán til hinna efna-
meiri, en þá risu upp ýmsir aðilar og
mótmæltu því og gagnrýndi hún
m.a. ummæli í Vinnunni málgagni
ASÍ í því sambandi.
Þegar lægju 3800 umsóknir óaf-
greiddar í stofnuninni, en þegar því
væri lokið þá væri allt ráðstöfunarfé
byggingasjóðanna fram í mars 1990
uppurið. Félagsmálaráðherra kvaðst
reiðubúin til að skoða allar leiðir til
að færa kerfið til betri vegar, en
húsnæðiskerfið hefur fyrst og fremst
Jóhanna Sigurðardóttir, félagsmála-
ráðherra.
skyldur við þá sem eru að kauþa
húsnæði í fyrsta sinn og þá sem eiga
litla íbúð fýrir og verða að stækka
við sig vegna fjölskyldustækkunar
eða annarra sambærilegra ástæðna.
Bankakerfið verður að taka við
hinum og telur það í raun framtíðar-
lausnina í fjármögnun húsnæðis.
Varðandi mismunandi vexti eftir
lánaflokkum og innan þeirra sagði
ráðherrann að munurinn á inn- og
útlánsvöxtum gæti að óbreyttu sligað
kerfið, vaxtamunurinn væri nú við
hættumörkin eða 3,5 til 4%.
Boðaði ráðherrann fleiri breyting-
ar á húsnæðislöggjöfinni en fyrstu 3
Alexander Stefánsson, fyrrum fé-
lagsmálaráðherra.
greinar frumvarpsins yrði að sam-
þykkja nú.
Alexander Stefánsson (F.Vl.)
vakti athygli á sérkennilegri máls-
meðferð Jóhönnu. Sína fyrstu ræðu
sem ráðherra hæfi hún með árásum
á samstarfsflokkana. Engar skuld-
bindingar væru fyrir hendi af hálfu
þingflokks framsóknarmanna um
stuðning við frumvarpið, enda hefði
það verið samið nánast án samráðs
við samstarfsflokkana. Samkomulag
við aðila vinnumarkaðarins væri
forsenda samþykkis framsóknar-
manna, en ekki hefði verið haft
samráð við aðila vinnumarkaðarins
nú eins og heitið var af síðustu
ríkisstjórn.
Þá hefði ekki verið rætt við lífeyris-
sjóðina, sem nú héldu að sér hönd-
um um skuldabréfakaup. Minnti
þingmaðurinn á að fulltrúar Alþýðu-
fl. hefðu talað gegn gildi þess að
aðilar vinnumarkaðarins ættu aðild
að málinu, þegar lögin voru sam-
þykkt 1986.
Vaktarhefðuveriðupp efasemdir
um að kerfið myndi standast með
ýmsum talnakúnstum og það síðan
leitt til tortryggni, þannig að fleiri
sóttu um en ella af hræðslu við
eitthvað hrun til að tryggja sig.
Til þessa hefðu aðeins þrír lífeyris-
sjóðir gengið til samninga um
skuldabréfakaup vegna afgreiðslu
félagsmálaráðherra á málinu. Sagð-
ist Alexander efast um gildi breyti-
legra vaxta, betra væri að hjálpa
þeim er verr standa í gegnum skatta-
kerfið eða með húsnæðisafslætti.
Kvaðst hann því sammála að tak-
marka lán til þeirra sem eiga tvær
íbúðir eða fleiri, en athyglisvert væri
að af 10 þúsund umsóknum væri
aðeins 40 aðilar (0,4%) sem ættu
fleiri en eina fbúð.
Kristín Halldórsdóttir (Kvl.Rn.)
og Steingrímur J. Sigfússon
(Abl.N.e.) töluðu einnig áður en
umræðu var frestað til miðvikudags.
Verður nánar gert grein fyrir þeirra
málflutningi sfðar.
ÞÆÓ
Samninganefnd um
síld til Moskvu:
REYNT TIL
ÞRAUTAR
Samninganefnd frá Sfldarút-
vegsnefnd hélt til Moskvu
snemma á sunnudag, eftir að
samkomulag tókst milli nefndar-
innar og Sovétmanna um að gera
enn eina tilraun til að semja um
hugsanleg kaup Rússa á saltsíld
héðan. Að ósk Sovétmanna hafa
viðræðurnar um hugsanlegt verð
farið fram á telexi, en þær hafa
engan árangur borið, og er vonast
til að beinar viðræður beri meiri
árangur.
Samningancfnd Síldarútvegs-
nefndar er skipuð þeim Gunnari
Flóvens, Einari Benediktssyni og
Kristmanni Jónssyni og er búist
við að viðræðurnar hefjist
snemma í dag.
Mikið ber á milli okkar manna
og Sovétmanna, en þeir vilja
kaupa saltsíldina á 23% lægra
verði en þeir borguðu í fyrra,
meðan Síldarútvegsnefnd telur
sig ekki geta boðið nema 3%
lækkun. Kanadamenn og Norð-
menn hafa hins vegar boðið Sov-
étmönnum saltsíld á 40% lægra
verði en við, enda ríkisstyrktir að
miklum hluta, auk þess sem Kan-
adamenn hafa boðið Sovétmönn-
um aðgang að veiðum í landhelgi
sinni.
Islendingar lentu í svipuðum
erfiðleikum í samningaviðræðun-
um við Rússa á síðasta ári, en þá
fyrst var samið eftir að íslending-
ar höfðu hótað að draga verulega
úr kaupum á olíu frá þeim.
Mikil óvissa ríkir nú og eru
menn verulega áhyggjufullir, þó
sérstaklega á Austurlandi, en þar
treysta menn veruleea á samn-
inga við Rússa. - SÓL