Tíminn - 16.12.1989, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Laugardagur 16. desember 1989
lllllllliíllllllllllllllllll MINNING lliillii^iilllllil Irl:;lil:|!I!!!I, ;::N;íHi;. :jITI'llllllllllllllllillNTI'ii.lJTHIIillill!■
Helgi Axelsson
Fæddur 9. febrúar 1923
Dáinn 9. desembcr 1989
Leitaði ég í minna mér
/ að minnisverðum línum,
en nógu góð þér engin er
aföllum kveðjum mínum.
Stephan G. Steph.
f dag fer fram frá Víðidalstungu-
kirkju útför Helga Axelssonar
bónda, Ytri-Valdarási, Þorkelshóls-
hreppi.
Helgi fæddist að Valdarási, næst-
elstur fjögurra bræðra. Foreldrar
hans voru: Guðrún Guðmundsdóttir
frá Hvarfi í Víðidal og Axel Guð-
mundsson frá Aðalbreið í Miðfirði.
Bræður Helga eru: Guðmundur
bóndi, Syðri-Valdarási, sambýlis-
kona hans er Hulda Ragnarsdóttir,
Skúli bóndi, Bergstöðum, Miðfirði,
eiginkona hans er Árný Kristófers-
dóttir og Benedikt bóndi, Miðhópi,
Víðidal, eiginkona hans er Elínborg
Ólafsdóttir.
Valdarás var gert að tvíbýli 1922
og keyptu Guðrún og Axel Syðri-
Valdarás og hófu þar búskap. Það
var svo 1943 að bræðurnir Guð-
mundur og Helgi keyptu Ytri-Vald-
arás og hafa búið þar síðan.
Helgi í Valdarási, eins og hann
var oftast kallaður, var maður mikill
vexti, rammur að afli og svipmikill.
Það sem einkenndi hann öðrum
mönnum fremur var hin létta lund,
sá góðlegi og drengilegi svipur sem
geislaði af andliti hans.
Öll framkoma Helga við menn og
skepnur var ljúf og umvafin hjarta-
hlýju. Hægt er að segja með sanni
um Helga, þegar hann heilsaði sér-
hverjum manni fyrsta sinni með sínu
þétta handtaki, þá hafi af hans hálfu
verið stofnað til ævilangrar vináttu.
Kynni okkar Helga hófust árið
bóndi, Valdarási
1954 þegar ég kom í Valdarás til að
vera snúningastrákur hjá foreldrum
hans. Þarna bjó Axel félagsbúi með
þremur sonum sínum. Mikil upp-
bygging átti sér stað í Valdarási
þetta sumar og næstu ár á eftir, eins
og víðast í sveitum V-Húnavatns-
sýslu.
Torfbæir og gripahús úr torfi voru
sem óðast að víkja fyrir nýjum
steinsteyptum byggingum og ásjóna
sýslunnar að breytast úr kotbýlum í
stórbýli. Þetta voru ánægjulegir tím-
ar til sveita. Bjartsýni og framfara-
hugur hjá hverjum einstaklingi sem
maður talaði við.
Stórfjölskyldan í Valdarási var
einstaklega barngóð, það fann ég
strax. Ekkert kynslóðabil var til á
þeim bæ. Bræðurnir Helgi og Bene-
dikt voru einhleypir á þessum árum
og var aldursmunurinn nær tíu ár á
milli okkar þriggja. Ekki varð þess
vart við störf eða skemmtan. Snún-
ingastrákurinn skyldi ávallt fá að
taka þátt í öllu sem þeir bræður tóku
sér fyrir hendur. Er hægt að óska sér
betra hlutskiptis en að deila vináttu
með slíku fólki?
Helgi varð þeirrar gæfu aðnjót-
andi áð kynnast og giftast síðar
sæmdarkonunni Elísabetu Vigfús-
dóttur frá Norðfirði. Þau eignuðust
einn son, Axel Sigurð, sem kvæntur
er Kristínu Hilmarsdóttur. Elísabet
átti miklu barnaláni að fagna og átti
sex börn með fyrri manni sínum.
Helgi reyndist börnum hennar hinn
besti drengur. Um lengri eða
skemmri tíma dvöldu börn Elísabet-
ar á heimili þeirra og síðar tóku þau
að sér að fóstra tvö dótturbörn
Elísabetar. Alla tíð hefur mátt sjá
hvað Helgi var vinsæll og í hávegum
hafði hjá börnum, barnabörnum og
ættingjum konu sinnar.
Ekki verða rakin störf Helga að
félagsmálum. Engin voru þau störf
til í sveitarfélaginu sem Helgi, bræð-
ur hans og faðir tóku ekki þátt í.
Helgi var mikill samvinnumaður og
lagði sitt af mörkum til þeirrar
háleitu hugsjónar. Einnig var hann
góður „ræktunarmaður", en á máli
búvísindanna er þetta orð aðeins
notað yfir góða fagmenn í landbún-
aði.
Að leiðarlokum vil ég og fjöl-
skylda mín færa fjölskyldu Helga
Axelssonar og aðstandendum öllum
okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Hannes G. Thorarensen
Helgi Axelsson, bóndi í Valdar-
ási, er látinn. Með honum er fallinn
einn af styrkustu stólpum íslenska
bændasamfélagsins.
Hann var fæddur að Valdarási 9.
febrúar 1923, sonur hjónanna Guð-
rúnar Guðmundsdóttur og Axel
Guðmundssonar, og ólst þar upp.
Helgi var glæsimenni að vallarsýn
og fylgdi honum ætíð ferskur blær,
hávær, hress og fór mikinn og bók-
staflega geislaði af lífsgleði og þrótti.
Hann hafði enda skopskyn gott og
ágæta græskulausa frásagnargáfu,
var vinmargur og vinfastur og rækti
vináttu sína.
Hann kvæntist hinni mætustu
konu, Elísabetu Vigfúsdóttur frá
Norðfirði, 14 febrúar 1965 og eign-
uðust þau einn son, Axel, sem
búsettur er í Reykjavík.
Börnum Elísabetar af fyrra hjóna-
bandi reyndist Helgi sem besti faðir
og voru þau langdvölum á heimili
þeirra. Auk þess ólu þau upp dóttur-
dóttur Elísabetar sem ber nafn
hennar.
Helgi sat harðbýla jörð en upp-
bygging hennar markaðist af fyrir-
hyggju og hagsýni þeirra hjóna.
Helgi í Valdarási var pólitískur í
meira lagi, fylgdist grannt með
stjórnmálum og kunni sögu núver-
andi stjórnmálaflokka og stjórnmála
svo að ekki skeikaði.
Hann var mikill framsóknarmaður
og samvinnumaður svo að hann
verslaði ógjarnan annars staðar en í
kaupfélagi sínu.
Hann hafði þá skaphöfn að segja
má að þá væri hag þjóðar okkar
betur komið ef stjórnmálamenn nú-
tímans væru gæddir ábyrgðartilfinn-
ingu, atorku og jafnframt gætni
Helga í Valdarási.
Mikill sjónarsviptir er að Helga í
Valdarási. Við skyndilegt fráfall
hans er okkur vinum hans söknuður
og hryggð efst í huga. En minning
hans lifir um ókomin ár meðal
samferðarmanna hans.
Eiginkonu, syni, fósturdóttur og
öðrum ættingjum vottum við okkar
dýpstu samúð.
Guðrún og Aðalbjörn
Helgi Axelsson, bóndi, Valdarási,
var fæddur að Valdarási 9. febrúar
1923. Foreldrar hans voru Guðrún
Guðmundsdóttir og Axel Guð-
mundsson, bóndi í Valdarási. Helgi
lést 9. þ.m. eftir stutta Iegu.
Helgi átti heimili í Valdarási alla
ævi. Hann hóf búskap á hálfri jörð-
inni ásamt Guðmundi bróður sínum,
tvítugur að aldri, árið 1943. Seinna
var jörðinni skipt í Ytra- og Syðra-
Valdarás ogbjó Helgi í Ytra-Valdar-
ási. Þá jörð byggði hann upp að
öllum húsum, enda við litlu að taka
af varanlegum byggingum. Valdarás
er frá fyrri tíð landmikil jörð og
sauðbeit góð. Nóg rými var fyrir tvo
bændur. Búskapur og umhirða
sauðfjár var hans aðal áhugamál,
enda náði hann góðum árangri og
skilar jörð sinni með góðum bygg-
ingum og nægri ræktun.
Helgi var þrekmaður og dreng-
skaparmaður. Ljúfmenni var hann í
allri umgengni og ávallt tilbúin þar
sem aðstoðar þurfti með. Hann var
áhugamaður um félagsmál og með
ótrúlega gott minni um ýmsa hluti og
ekki síst þá sem sneru að stjórnmál-
um. Þeim sem gleymist fljótt það
sem gerist í önn dagsins er slíkt
minni næstum ótrúlegt.
Kona Helga er Elísabet Vigfús-
dóttir, ættuð frá Norðfirði. Elísabet
er frábær húsmóðir, dugmikil og
hagsýn og öllum ánægja að koma á
þetta hlýlega heimili, enda oft gest-
kvæmt þar. Elísabet og Helgi eign-
uðust einn son, Axel, sem búsettur
er í Reykjavík. Auk þess áttu þau
eina fósturdóttur, Elísabetu Gests-
dóttur, sem þau tóku í fóstur á unga
aldri.
Við skyndilegt fráfall Helga er
dugmiklum og svipríkum bónda
færra í Víðidal. Sveitungar þakka
samfylgd í gegnum árin og vænta
þess að skarðið sem nú stendur autt
og ófyllt standi ekki opið til fram-
búðar.
Elísabetu og öðrum ástvinum
Helga votta ég samúð og óska vel-
farnaðar.
Sigurður J. Líndal
Ragnhildur Jonsdottir
Ijósmóðir
Fædd 25. agust 1900
Dáin 25. nóvember 1989
Með nokkrum þakkarorðum lang-
ar mig að minnast hennar. Hún var
heilsteypt og merk kona. Ég kynntist
henni fyrir 25 árum þegar vinkona
mín Sigurlína María Gísladóttir,
frænka hcnnar, átti heima á heimili
hennar. Þangað var gott að koma.
Framkoma Ragnhildar einkenndist
af mildri hlýju, kærleika og um-
hyggju. Ragnhildurfæddist25. ágúst
1900 að Drangshlíðardal í Austur-
Eyjafjallahreppi, Rangárvallasýslu.
Foreldrar hennar voru hjónin Elín
Kjartansdóttir og Jón Bárðarson
sem þar bjuggu. Hún var ein af 8
börnum þeirra hjóna, en 5 þeirra
komust til fullorðinsára. Systkinin
sem eftir lifa eru Ólöf, sem er í
Reykjavík og á heima hjá frænku
sinni, Sigurlaugu Maríu, og Þor-
steinn sem bjó í Drangshlíðardal en
er nú búsettur í Skógum, Austur-
Eyjafjallahreppi.
Hún ólst upp í foreldrahúsum.
Við þær aðstæður að snemma þurfti
að taka til hendinni og létta undir við
heimilisstörfin eins og tíðkaðist í þá
daga. Með dugnaði og bjartsýni og
þrá til að menntast fer hún í ljós-
mæðranám og lauk ljósmæðraprófi
frá Ljósmæðraskóla íslands vorið
1930. Á þeim árum hcfur verið
mikið átak fyrir unga konu að fara
til útlanda til framhaldsnáms. En
hún fór til Noregs og stundaði fram-
haldsnám við Kvinnekliniken í Berg-
en 1931. Er hún kom heim frá námi
var hún ráðin ljósmóðir Eyrarum-
dæmi með búsetu á Patreksfirði og
starfaði þar árin 1932 og 1933. Flyst
þá til Reykjavíkur. Starfaði fyrstu
árin sem ljósmóðir á fæðingardeild
Landspítalans. En frá 1944 vann
hún við Mæðraeftirlit Reykjavíkur
eða til ársins 1959. Var hún farsæl og
eftirsótt í starfi. Bættur aðbúnaður
kvenna og barna voru hennar hjart-
ans- og baráttumál. Hún sat í stjórn
Ljósmæðrafélags íslands og var rit-
ari félagsins árin 1949-1959. Ritari
Ljósmæðrablaðsins 1961-1970.
Heiðursfélagi Ljósmæðrafélags ís-
lands frá árinu 1969. Var ein af
stofnfélögum Ljósmæðrafélags
Reykjavíkur 19. júní 1942. Einnig
var hún prófdómari Ijósmæðranema
um árabil.
Hún giftist 9. júní 1935 Þorsteini
Jakobssyni (f. 2. júlí 1896) frá Fagra-
dal í Mýrdal, Vestur-Skaftafells-
sýslu. Fyrstu búskaparárin þeirra
vann hann við Garnastöðina í
Reykjavík, en 1947 veikist hann af
lömunarveiki og næstu þrjú árin er
hann frá vinnu vegna þessa alvarlega
sjúkdóms. Og má nærri géta hversu
það hefur reynt á Ragnhil^Ii þar sem
mikið af þeim tíma var hann rúm-
liggjandi heima. Og óv ssan um
/h°', Hús til brottflutnings
^ Tjarnargata 5A,
Reykjavík
Tilboð óskast í timburhúsið að Tjarnargötu 5A,
Reykjavík, án lóðarréttinda og skal flytja húsið af
lóðinni, nú þegar.
Húsið verður til sýnis mánudaginn 18. desember
n.k. kl. 13-16.
Skriflegum tilboðum skal skila á skrifstofu vora að
Borgartúni 7, 105 Reykjavík, merkt: Útboð 3545/
89 þann 21. desember 1989 kl. 11.30 f.h., þar sem
tilboð verða opnuð í viðurvist bjóðenda.
IIMNKAUPASTOFNUN RIKISINS
BORGARTUNI 7. 105 REYKJAVIK _
MENNTAMALARAÐUNEYTIÐ
Styrkir til háskóla-
náms í Danmörku
Dönsk stjórnvöld bjóða fram fjóra styrki handa íslendingum
til háskólanáms í Danmörku námsárið 1990-91. Styrkirnireru
ætlaðir þeim sem komnir eru nokkuð áleiðis í háskólanámi
og eru miðaðir við 9 mánaða námsdvöl en til greina kemur
að skipta þeim ef henta þykir. Styrkfjárhaeðin er áætluð um
3.720 d.kr. á mánuði.
Umsóknum um styrkina skal komið til menntamálaráðuneyt-
isins, Hverfisgötu 6, 150 Reykjavík, fyrir 25. janúar n.k., á
sérstökum eyðublöðum sem þar fást. Umsóknum fylgi
staðfest afrit prófskírteina, ásamt meðmælum.
Menntamálaráðuneytið
14. desember 1989.
hvort hann næði heilsu. En bless-
unarlega náði hann sér það vel að
1950 getur hann aftur farið að vinna
og réðst hann þá sem tryggingamað-
ur til Samvinnutrygginga. Því starfi
gegndi hann til dauðadags
17.12.1966.
Á heimili þeirra dvöldu oft í lengri
eða skemmri tíma vinir og vanda-
menn. Ólöf Jónsdóttir, systir Ragn-
hildar, átti heima á þeirra heimili og
eftir að Þorsteinn dó héldu þær
systur saman heimili meðan þær
höfðu heilsu og treystu sér til. Svo
samrýmdar voru þær að oft voru þær
báðar nefndar þó talað væri til
annarrar, „Ragga og OHa“. Eftir að
frænka þeirra, Sigurlína María
Gísladóttir, giftist manni sínum,
Einari Magnússyni hárskerameist-
ara, og þau stofnuðu sitt eigið heim-
ili, var alla tíð náin vinátta milli
heimilanna. Þær systur sýndu þeim
hjónum og þeirra bömum, þeim
Þórhildi, Jóni Inga ogEinari Rúnari,
alveg einstaka tryggð og umhyggju.
En þegar þær höfðu ekki lengur
heilsu til að halda heimili sagði
Sigurlína frænka þeirra upp starfi
sínu, en hún var þá útivinnandi. Fór
heim á heimilið og þau hjón tóku
þær báðar til sín. Hlúðu að þeim og
hjúkruðu af stakri alúð. Ég held að
nú á dögum teljist það alveg ein-
stakt. En það var þakklátt starf.
Aldrei hitti ég þær svo nú í seinni tíð
að ekki væru þær að þakka og virða
allt sem fyrir þær var gert. Þegar leið
að lokadegi fann hún vanmátt sinn
og þráði hvíldina, buguð af sjúk-
leika, en sátt við allt og alla. Við
hjónin minnumst hennar með virð-
ingu og þökk og vottum Ólöfu systur
hennar, fjölskyldunni í Ánalandi 3
og öðmm nánum skyldmennum
okkar dýpstu samúð. Hún andaðist
á Landspítalanum 25. nóvember
1989, tæplega níræð, eftir fárra daga
legu þar. Útför hennar fór fram
fimmtudaginn 7. desember 1989 frá
kapellunni í Fossvogi, í kyrrþey að
hennar ósk.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(Valdímar Briem)
Margrét Sigurðardóttir