Tíminn - 17.08.1996, Blaðsíða 20

Laugardagur 17. ágúst 1996
VebrÍÖ (Byggt á spá Veöurstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland: Norbvestan gola eba hægvibri og bjart vebur. Hiti 13 til
17 stig.
• Faxaflói og Breibafjörbur: Norban og norbvestan gola og bjart
vebur. Hiti 10 till 4 stig.
• Vestfirbir: Norbvestan og vestan gola og léttir til. Hiti 6 til 11 stig.
• Strandir og Norburland vestra: Norbvestan gola og léttir víbast
til. Hiti 8 til 13 stig.
• Norburland eystra: Norbvestan kaldi og rigning eba súld, en síb-
an vestan og norbvestan gola og léttir til í innsveitum. Hiti 7 til 12 stig.
• Austurland ab Glettingi: Hægur norbvestan og léttir smám sam-
an til. Hiti 9 til 14 stig.
• Austfirbir: Norbvestan og vestan gola og léttir til. Hiti 11 til 16 stig
ab deginum.
• Subausturland: Norbvestan og vestan gola og bjart vebur ab
mestu. Hiti 15 til 17 stig yfir daginn þegar best lætur.
Eftirlitsaöilar uppgrœbslusvœöisins á Hólasandi gera athugasemdir vib úrskurb Skipulags-
stjóra. Spurningar um óframkvœmanlegan kostnab og vibhorf til lúpínunnar:
Kostnaður við varbeltin
yfir hundrað milljónir?
Úrskuröur skipulagsstjóra ríkis-
ins um mat á umhverfisáhrif-
um vegna uppgræ&slu á Hólas-
andi í S- Þingeyjarsýslu hefur
vakiö vibrögb hjá Landgræbslu
ríkisins og Skógræktinni. Þröst-
ur Eysteinsson, fagmálastjóri
Skógræktar ríkisins, og Sveinn
Runólfsson landgræ&slustjóri
hafa farib fram á fund meb
Skipulagsstjóra til a& ræ&a túlk-
anir úrskurbarins en ekki er frá-
gengib hvort kært ver&ur til
ráöherra.
Ab sögn Þrastar snúa stærstu
athugasemdirnar vib úrskurb-
inn ab svokölluðu varbelti í
kringum uppgræbslusvæðið.
Hér er átt við gróið land, vaxið
grasi og kjarri við alla rofjaðra
Hólasands. „Þetta er gert til að
Fálkastofn-
inn minnkar
Fálkavarp virðist heldur hafa
rétt úr eftir daprar horfur
snemma í vor eins og Tíminn
hefur greint frá. Samkvæmt
talningu Ólafs Nielsen fugla-
fræbings á Norðurlandi komust
á milli 60 og 70 ungar á legg á
Norðurlandi. „Varpárangurinn
var í meðallagi en stofninn hef-
ur þó minnkað frá því sem mest
var," sagði Ólafur. -BÞ
Ólíkir hags-
munahójiar
innan LI
„Eg held a& ein af ástæöum
þess hvernig komib er, sé ab
Læknafélagib samanstendur
af hópum sem hafa ekki
sömu hagsmuni," sagbi Frib-
rik Sophusson, fjármálaráb-
herra, á fundi sem hann hélt
meb fréttamönnum í vik-
unni.
Þar gerði hann að umtalsefni
hve læknar hefðu verið tregir
við ab leggja fram kröfugerð og
tekið sér hálft annað ár til þess.
Að sögn Friöriks hafði SNR ver-
ib tilbúin til viðræbna allt frá
því ab samningar urbu lausir
um áramótin 1994/5.
Friörik sagði forsvarsmenn
heilsugæslulækna hafa undir-
strikað þab í viðtölum vib ráða-
menn að uppsagnirnar 1. feb.
stæðu ekki í tengslum við kjara-
mál. „Vib töldum að það hlyti
að vera hluti af samkomulag-
inu að draga uppsagnirnr til
baka," sagði Friðrik.
-LÓA
Sjá „Læknadeilan í viku-
lok" bls.
hindra útbreiðslu lúpínunnar út
í móana í kringum sandinn. Öll
reynsla af landinu sýnir þó að
beit handan við girðingu kemur
í veg fyrir að lúpína breiðist út.
Alls staðar í kringum móana á
Hólasandi er beit. Það er náttúr-
lega alltaf hægt að velta fyrir sér
hvað myndi gerast ef verulega
myndi daraga úr beit á svæðinu
en við teljum litlar líkur á því í
nánustu framtíð að Þingeyingar
hætti að beita fé sínu þarna. „Ef
mönnum finnst hins vegar þörf
á að vernda svæbi, t.d. þar sem
vatnsfarvegir liggja út af sandin-
um, er þab önnur saga," segir
Þröstur.
Hann segir ennremur skrýtið
að í úrskurði Skipulagsstjóra
virðist menn gefa sér að það
yrði mjög slæmt ef lúpínan
næði að breiðast út í móana
umhverfis Hólasand. „Sumum
kann að finnast það en aðrir
segja ab lúpínan geri ekki ann-
að en styrkja gróður þar. Menn
gefa sér það fyrirfram að lúpín-
an sé ósækileg planta í grónu
landi. Ég spyr af hverju? Auð-
vitað breytir hún gróðurfari og
virðist hafa útrýmt einstaka
tegundum á ákveðnum blett-
um en hinu má færa rök fyrir
að á þessum slóðum sé lyng og
fjalldrapi ekki eðlilegur gróður
heldur birki og víðikjarr. Fjall-
drapi og lyng er afleiðing beitar
sem þarna er. Ef beit leggst af
gæti lúpínan orðið til þess að
flýta fyrir framvindu birkis og
víöikjarrs."
Annað atriði sem Þröstur segir
aðfinnsluvert er ef gróðurbeltið
umhverfis sandinn eigi að vera
200 metrar á breidd. Alls eru
ummmál svæðisins um 50 km
þannig að gróburbeltið myndi
þekja um 1.000 hektara lands.
„Ef á að sá þéttu grasi og gróður-
setja trjágróbur í 200 metra
breitt belti umhverfis sandinn,
þá gengur það einfaldlega ekki.
Kostnaðurinn við það yrði yfir
100 milljónir meb öllu."
Fleiri atriði eru umdeilanleg í
úrskurðinum að mati Þrastar.
Eitt lýtur að skilun gagna til
Þjóðminjasafns um gamla vegi
Samtals um 500 einstaklingar og
byggingarmenn fengu samþykkt
skuldabréfaskipti hjá húsbréfa-
deild Húsnæbisstofnunar í júlí,
sem er talandi dæmi um þá miklu
aukningu sem or&ib hefur í hús-
bréfalánum á þessu ári. Frá ára-
og kolagrafir. „Við höfum
reyndar fengib svar við þessari
fyrirspurn okkar og þar segir að
hvergi sé tilkynnt á hvaða formi
þessar upplýsingar eigi að vera
og vib ættum að geta samið við
Þjóðminjasafnið um ab skila
þessum gögnum án þess að það
kæmi endilega niður á sáningu í
haust. En þá er það spurningin
hvort Landgræðslan sættir sig
við ab þurfa að fá leyfi Þjób-
minjasafnsins til að sá einhvers
staðar. Sættum við okkur við
í sumar hafa ferðamenn og
heimamenn á Ströndum átt þess
kost að kaupa galdrakver með
galdrastöfum og leiðbeiningum
um notkun þeirra. Kverin eru
framleidd af Sigurði Atlasyni á
Hólmavík, og eiga þau rætur í
sögnum um mikla galdraiðkun á
Ströndum fyrr á öldum.
mótum hefur Húsbréfadeild sam-
þykkt skipti á skuldabréfum fyrir
nærri fjór&ungi hærri upphæb
heldur en á sama tímabili í fyrra,
e&a næstum 8 milljar&a króna.
Þessi aukni áhugi fyrir húsbréfa-
lánum kemur fram í flestum lána-
það að Þjóminjasafnið hafi vald
til að stoppa framkvæmdir af ef
því lýst svo? Við eigum eftir ab
taka afstöbu til þess."
Skipulag um uppgræðslu
Hólasands hefur verið sam-
starfsverkefni Landgræbslunn-
ar og Skógræktarinnar. Þáttur
Landgræðslunnar snýr að lú-
pínunni en stór þáttur í verk-
efninu er gróðursetning gróð-
ureyja, aðallega birkis og víðis
og sér Skógræktin um þau mál
-BÞ
Galdrakver Sigurðar Atlasonar
em unnin úr rekaviði, selskinni,
steinbítsroði, hrosshári og bein-
um, en öll þessi efni voru mjög
nytjuð á þeim tíma sem galdra-
iðkun Strandamanna stóð sem
hæst.
Galdrakverin em til margra
hluta nytsamleg. Þannig má, með
aðstoð þeirra, vinna ástir stúlkna,
upplýsa þjófnaði, varast vegvillur
flokkum. Skuldabréfaksipti vegna
kaupa einstaklinga á notuðu hús-
næði, sem er langstærsti flokkurinn,
rúmlega 2/3 hlutar lánanna, eru nú
um 30% fleiri en á sama tíma á síð-
asta ári og heildampphæðin 27%
hærri. Nýbyggingalán til einstak-
Brussel bannar
Svíum ab banna
notkun „Belgískra
bláhvitra" kúa:
Taka verð-
ur kálfana
með keis-
araskurði
Bann Svía á ræktun nautgripa-
stofnsins „Belgískt bláhvítt"
vegna erfðagalla mælist vægast
sagt illa fyrir á þingi ESB í Bms-
sel. Gallinn er sá ab kýrnar geta
ekki borib á e&lilegan hátt held-
ur verður að taka kálfana meb
keisaraskur&i.
Franz Fischler, yfirmaður land-
búnaðarmála ESB, hefur hafnab
þessari ákvörðun Svía og lýst yfir
ab Svíar geti ekki einhliða sett
reglur sem ganga gegn réttarregl-
um ESB. ■
og fæla burt illa anda, svo eitt-
hvab sé nefnt. Hins vegar stobar
lítt að draga galdrastafina upp
meb venjulegu bleki. Þeir sem
vilja beita þessum fræðum með
árangri, gætu þurft að útvega sér
hrafnagall og jafnvel að leita
fanga í gröfum dauðra manna,
allt eftir nánari forskrift galdra-
kveranna. ■
linga hafa fjölgað nærri 20% og
upphæðin um 12%. Umsóknir frá
byggingaraðilum em nú rúmlega
50% fleiri en fyrir ári, en einhverjar
þeirra em líklega óafgreiddar, því
samþykktum umsóknum frá þessum
hópi hefur ekki fjölgað. ■
Húsbréfalán nœrri fjórbungi meiri í ár en í fyrra:
50% fleiri bwgingaraðilar
sótt um skuídabrefaskipti
Galdrakver úr smiöju Siguröar Atlasonar á Hólmavík. Galdrastafurinn Vegvísir kemur oft ígóöar þarfir.
Caldrar á Ströndum!
Galdrakarlar vekja athygli ferðamanna
Frá Stefáni Císlasyni, fréttaritara Tím-
ans á Hólmavík.