Réttur - 01.01.1961, Blaðsíða 51

R É T T U R
51
til þessa (sbr. framlengingu bráðabirgðasöluskattsins) og vart þarf
að efa að hún gerir það framvegis svo lengi sem hún heldur
völdum.
B LÍFSKJÖK — VERÐLAG
Hér hefur verið drepið á það hversu framleiðslustörfunum hefur
vegnað á tímabili „viðreisnarinnar" og hver áhrif hún hefur haft
á gjaldeyrisstöðuna og ríkisbúskapinn. Ekki er þó síður nauðsyn-
legt að athuga hvernig hún hefur leikið afkomu alþýðuheimilanna
í landinu. Samkvæmt útreikningi Hagstofunnar hafa útgjöld „vísi-
töluheimilisins" breytzt sem hér segir frá því fyrir gengisfellinguna
og þar til í marz 1961:
Útgjöld fyrir
gengislækkunina
Matvörur ................. 23.203,00
Húsnæði............. 10.200,00
Hiti, rafmagn o. fl. . . . 3.906,00
Fatnaður og álnavara . . . 9.794,00
Ýmis útgjöld............... 13.673,00
Samtals kr. 60.776,00
Útgjöld nú. Vísitala
marzmánaðar 1961
25.483,00
10.302,00
4.820,00
12.277,00
14.055,00
66.938,00
Samkvæmt útreikningum Hagstofunnar hafa útgjöld meðalfjöl-
skyidu fyrir vörur og þjónustu því vaxið um 6060 kr. eða 17%.
(Húsnæðiskostnaður ekki meðtalinn). Því fer þó fjarri að sá út-
reikningur segi alla sögu um kjaraskerðinguna sem orðin er síðustu
árin. Ber þar margt til, en þó einkum þetta: Kaupgjald var lækkað
um 5,4% með lögum í ársbyrjun 1959. Sú lækkun kemur ekki
fram í þessum samanburði. Vaxtahækkunin, sem eykur útgjöld
þúsunda heimila um miklar upphæðir er ekki talin með og loks
koma áhrif þverrandi atvinnu og minnkandi yfirvinnu ekki fram.
Þessir liðir allir vega vafalaust miklu þyngra en hækkun fjöl-
skyldubóta og lækkun tekjuskatts, þótt gengið væri inn á þá frá-
leitu kenningu (lögfesta af ríkisstjórninni!) að réttmætt sé að
meta félagsleg réttindi eins og tryggingar gilda ástæðu til skerð-
ingar láglauna. Þá eru ýmsir útgjaldaliðir og þá um leið hækkun