Réttur - 01.07.1972, Blaðsíða 49

svo að almenningur fái rœktað heilsu sína og
þroskað hæfileika sína. Ennþá síður sér einkaauð-
magnið sér hag í að sjá mönnum fyrir hlutlægri
fræðslu og tækifærum til virkrar tómstundaiðju;
þvert á móti þarf það á að halda óvirkum og leiði-
tömum fjölda neytenda, er fylgi skipulögðum
tízkustraumum og þeim flóttaleiðum sem afþrey-
ingariðnaður „mormenningarinnar" (mass culture)
býður upp á.
FORSENDUR OG TILGANGUR
STEFNUMÓTUNAR
í EFNAHAGSMÁLUM
Stefna Alþýðubandalagsins í efnahagsmálum
felur I sér í fyrsta lagi almenna forskrift í úrræð-
um, sem vefengja og takmarka efnahagslegt for-
ræði borgarastéttarinnar, meðan hagkerfið hvílir
enn á kapítalískum grunni, þar sem þessi úrræði
miða jafnframt að því að bæta lífskjör almennings,
efla réttinda- og kjarabaráttu verkalýðsstéttarinnar
°g styrkja efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinnar. I
öðru lagi felast í efnahagsstefnunni drög að stofn-
un annars hagkerfis, er tæki við af auðvaldsskipu-
laginu, þegar pólitísku forræði borgarastéttarinn-
ar hefði verið hnekkt.
Við mótun þessarar stefnu er flokknum nauð-
syn að skoða gaumgæfilega náttúrufars- og tækni-
grundvöll rikjandi hagkerfis á Islandi, stéttaraf-
stæður þess og innra gangverk kerfisins. I því
starfi veita þjóðfélagskenningar Karls Marx og
annarra sósíalískra fræðimanna flokknum þýðing-
armikla leiðsögn.
náttúruskilyrði
OG ATVINNUVEGIR
Skipulag og gerð sjálfs þjóðfélagsins ræður
mestu um viðgang efnahagslífsins, en ýmis ytri
einkenni þess og viðfang efnahagsstarfseminnar
eru þó undir náttúruskllyrðum komin.
Á Islandi finnast ekki þau náttúrugæði, sem voru
undirstaða iðnvæðingar á 19. öld. En iðnbylting
þessarar aldar er ekki nema að litlu leyti bundin
þeim gæðum, t.d. kolum og járni. Fyrir iðnvæðingú
á okkar tímum hefur hagnýting vísindalegrar þekk-
ingar úrslitaþýðingu. Þjóðfélag sem vinnur mark-
visst að því að bæta verkkunnáttu og framleiðslu-
tækni getur hæglega bætt sér upp skort á þeim
náttúrugæðum, er fyrri iðnvæðing byggðist á.
Náttúra Islands er gjöful, ef þjóðin kann að
hagnýta sér gæði hennar. Þar skiptir meginmáli
að landið liggur miðsvæðis á auðugum fiskimiðum.
Sjávarútvegurinn er því lang mikilvægasta atvinnu-
grein landsmanna, enda er hann búinn tiltölulega
fullkomnum atvinnutækjum og nýtur gamaigró-
innar verkkunnáttu landsmanna. Alhliða efling sjáv-
arútvegsins hlýtur að sitja í fyrirrúmi í atvinnu-
málum, enda er það í eðlilegu samræmi við at-
vinnuhefðir í landinu og með þeim hætti er auð-
veldast að safna í sjóði til annarrar atvinnuupp-
byggingar, iðnþróunar og eflingar menningarlegri
þjónustustarfsemi I landinu.
Verzlunarviðskipti landsins eru tiltölulega mikil
og helgast það af því, að landið skortir hráefni
í mestallan nútíma framleiðslubúnað (fjárfestingar-
og rekstrarvörur).
Af þessu leiðir einnig, að framleiðslu á þeim
fjölbreytilegu neyzluvörum, sem nútíma menning-
arlíf krefst, eru þröngar skorður settar. Þessar að-
stæður krefjast þess, að allir möguleikar til út-
flutnings séu nýttir, svo að þjóðin hafi efni á mikl-
um innflutningi. Islendingum er því nauðsyn að
efla útflutningsframleiðsluna með því að vinna til
fullnustu úr sjávarfangi og öðrum innlendum hré-
efnum. Sérstaklega ber þeim að kappkosta vinnu-
aflsfreka atvinnustarfsemi, sem kallar á almenna
tæknimenntun og verkkunnáttu. Með skipulegri
beitingu vísindalegrar þekkingar geta islendingar
opnað ný athafnasvið og nýtt gæði lands og sjáv-
ar á fjölbreyttari hátt. Þessari stefnu fylgja auknar
kröfur um tækni- og verkmenntun í skólum lands-
ins, enda er efling skólakerfis eitt veigamesta at-
riði efnahagslegrar framsóknar.
Með hliðsjón af gildi sjávarútvegsins fyrir
þjóðarbúskapinn er Islendingum lífsnauðsyn að
tryggja sér óskoruð yfirráð yfir landgrunninu og
hafsvæðum þess, svo að þeir geti nýtt fiskistofn-
ana án rányrkju. Skapa þarf ný viðhorf til lands-
nytja og nýtingar þeirra, þannig að sifellt verði
aukið við lífsmagn náttúrunnar, en aldrei á það
177