Réttur - 01.10.1981, Blaðsíða 14

Áminning Steingríms, frelsisskáldsins
góða, til okkar, sem aðeins höfum orðin til
varnar gegn voldugasta og miskunnarlaus-
asta herveldi heims, er því sú að halda and-
anum frjálsum og beita vopni orðsins. Og
það er ekki eins auðvelt að halda andanum
frjálsum sem honum fannst sjálfsagt: Að
þakka hernámið sem „vernd” er sem hefðu
bændur íslands forðum kropið á kné fyrir
kaupmönnum danskrar einokunar og
þakkað þeim fyrir að taka matinn frá íslend-
ingum og henda í þá möðkuðu mjöli í
staðinn.
Á með auðdrottnanna áróðursgaldri að
takast að lækka þá stoltu íslendinga, sem eitt
sinn vöktu aðdáun heims fyrir að þora að
standa sem andlega frjálsir menn gagnvart
Bandaríkjunum (1945) og Bretlandi
(„Þorskastríðin”) niður í það að verða
þýlynd þjóð, sem þakkar fyrir það sem
„vernd” að vera Ieidd á kjarnorkustríðs-
sláturvöllinn auðkýfingum Ameríku til
dýrðar?
Hvatning Steingríms Thorsteinssonar til
þjóðar sinnar, sem hann ann svo heitt og orti
svo innfjálgt til, myndi nú vera.:
Varðveitið andann frjálsan!
Magnið orðsins mátt!
Skýringar:
1. Þessi ágæta og mjög ýtarlega og alhliða ævisaga
var gefin út af Bókaútgáfu Menningarsjóðs 1964.
2. H.P. bls. 2.14. — Manni dettur ósjálfrátt i hug er
Steingrimur ritar um að „danisera” viðleitni
vissra aðila nú til að „amerikanisera”.
3. H.P.bls. 235.
4. Lárus Sigurbjörnsson: Þáttur Sigurðar málara,
bls. 27.
5. L.S. bls. 13—14.
6. L.S. bls. 13—14.
7. Bók Lárusar heitir ftillu nafni: Þátlitr Signrðar
málara. Brot úr bæjar- og menningarsögu Reykja-
vikur. Helgafell. 1954.
8. í Rétti 1967, bls. 92—99.
9. Sjá grein Sverris Hólmarssonar: „Aldarminning
íslandsferðar” í Rétti 1973, bls. 162—167. Einnig
þýðinguna á „Dagbækur William Morris
1871 — 1873 úr íslandsferðum”, Mál og menning”
1975, bls. 227.
10. Þýska þjóðin var á þessum tímum oft kölluð „Das
Volk der Dichter und Denker”. („Þjóð skálda og
hugsuða”)
Hugsjón Steingríms um ísland.:
Svofrjdls vertu, móðir! sem vindur á vog,
sem vötn þín með straumunum þungu,
sem himins þíns bragandi norð/jósa /og
og Ijóðin áskáldanna tungu
og aldrei, aldrei bindi þig bönd
nema bláfjötur Ægis við klettótta strönd.
190