Morgunblaðið - 03.08.2006, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„MÉR fannst erfiðast að heyra
baulið í þeim gripum sem urðu eftir,
það var óhugnanlegt,“ sagði Vigdís
Guðjónsdóttir á Húsatóftum sem
ásamt móður sinni, Valgerði Auð-
unsdóttur, og föður sínum, Guðjóni
Vigfússyni bónda, náði með snar-
ræði að bjarga sjö gripum af 40 út
úr brennandi fjósinu á bænum um
klukkan 6 í gærmorgun. 33 gripir
drápust auk landnámshænsna sem
voru í fjósinu. Slökkvilið Bruna-
varna Árnessýslu fékk útkall klukk-
an 06:20 og kom á staðinn skömmu
síðar en þá voru öll húsin alelda og
þök fallin. Fjósið og hlaðan eru
gjörónýt eftir brunann en skemma
sem stendur skammt frá skemmdist
ekki. Ljóst er að fjárhagslegt tjón
vegna brunans nemur tugum millj-
óna króna og að röskun á högum
bændanna á Húsatóftum I er gríð-
arleg.
Vaknaði við mikla bresti
„Ég vaknaði við mikla bresti og
mér fannst þetta vera byssuskot í
fjarlægð og fór að gá að þessu og
þegar ég kom niður stigann hérna
blasti þetta við og reykjarmökkur
stóð upp úr fjósþakinu og undan
þakskegginu. Ég vakti fólkið og við
fórum út að reyna að bjarga skepn-
unum,“ sagði Valgerður sem fyrst
varð vör við eldinn. Hún hljóp í
kringum fjósið og opnaði dyr en
komst ekki inn og reyndi síðan að
fara inn í hlöðuna en varð frá að
hverfa vegna hita. Fjósið og hlaðan
urðu fljótt alelda og heimilisfólkið
hafði ekki margar mínútur til að
bjarga þeim sjö gripum sem náðust.
Guðjón bóndi fór inn í mjólkurhúsið
og náði þar þremur kúm út en réð
síðan ekki við að komast lengra inn
fyrir reyk og hita. Vigdís, dóttir
þeirra hjóna, hljóp inn í nýrri hluta
fjóssins og náði að leysa nokkra
gripi áður en hún varð frá að
hverfa.
Gripirnir voru sparkandi
og baulandi
„Það var auðvitað vitleysa að
reyna að fara þarna inn en maður
vill bjarga því sem hægt er,“ sagði
Vigdís sem vaknaði við það að móðir
hennar kallaði að það væri kviknað
í. Hún hljóp út á náttfötunum en
þegar hún sá hvernig aðstæður voru
fór hún inn aftur í önnur föt og síð-
an rakleiðis út í fjós. „Það var reyk-
ur alstaðar og það logaði allt nema
mjólkurhúsið og pabbi fór þar inn.
Ég fór beina leið inn í nýja fjósið og
náði að losa þar kálf og tvær næstu
kýr og fór síðan svona tíu metra
inn. Gripirnir voru sparkandi og
baulandi á básunum en ég losaði þá
sem ég náði til og hljóp svo út aftur
og vonaði að þeir kæmu á eftir mér
sem þeir gerðu. Ég hugsaði um það
eitt að bjarga eins mörgum og ég
gæti en þurfti síðan að fara út til að
anda. Það var farið að loga í gólfinu
fyrir aftan kýrnar þar sem er timb-
urstokkur og þegar ég sá það hljóp
ég af stað út, datt en komst áfram.
Ég beygði mig niður því reykurinn
náði ekki alveg niður að gólfi. Þegar
ég kom út var pabbi þar og við
færðum olíutank frá fjósinu og
áburðarpoka og í einhverju fáti
greip ég skógræktarplöntur og
færði þær í burtu. En það var ekk-
ert hægt að gera,“ sagði Vigdís sem
sýndi mikið snarræði við að bjarga
gripunum og samsinnti því að það
hefði hlaupið í sig keppniskraftur en
hún er landskunn íþróttakona og
spjótkastari. Hún sagðist síðan hafa
hlaupið inn og sótt myndavélina til
þess að taka myndir af brennandi
húsunum.
Við höldum áfram
„Ég náði að leysa þrjá gripi en
það varð ekki neitt ráðið við þetta.
Maður hugsar um það eitt á svona
stundu að bjarga gripunum,“ sagði
Guðjón. Hann sagði fjósið hafa verið
með 42 bása og svo pláss í lausa-
göngu fyrir 30–40 gripi. 21 kvíga
var úti í haga og fyrirhugað var að
taka nokkra gripi í hús sem komnir
voru að burði. Guðjón sagði að grip-
unum sem björguðust hefði verið
komið fyrir á næsta bæ.
Þau hjónin Guðjón og Valgerður
hafa búið á Húsatóftum síðan 1966
en Guðjón er fæddur á staðnum.
Valgerður sagði það mikil átök að
mæta svona aðstæðum og halda
sönsum. „Maður verður að halda
áfram hvað sem á dynur og við
höldum áfram,“ sagði Valgerður
Auðunsdóttir húsfreyja á Húsatóft-
um I.
Fjós og hlaða brunnu á Húsatóftum I á Skeiðum og 33 gripir drápust
Heimilisfólk bjargaði sjö grip-
um út úr brennandi fjósinu
Ljósmynd/Vigdís Guðjónsdóttir
Þegar slökkvilið Brunavarna kom á staðinn fyrir kl. sjö í gærmorgun voru öll húsin alelda og þök fallin.
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Vigdís Guðjónsdóttir, Valgerður Auðunsdóttir og Guðjón Vigfússon, bænd-
ur á Húsatóftum, framan við brunið fjósið.
Eftir Sigurð Jónsson
YFIR 20 tonn af dínamíti og 10 tonn
af hráefni til sprengiefnagerðar
ásamt hvellhettum voru geymd í
sprengiefnageymslu Arnarfells á
Kárahnjúkasvæðinu þegar skemmd-
arvargar brutust inn á geymslu-
svæðið aðfaranótt þriðjudags og
eyðilögðu hráefnið með því að skera
upp plastsekki sem innihéldu efnið.
Í kjölfarið rigndi ofan í það og er
efnið nú ónýtt. „Það virðist ekki
vera mikil virðing borin fyrir um-
hverfinu enda er ekki gott að fá
þetta efni niður í jarðveginn,“ sagði
Sigurbergur Konráðsson, verkstjóri
Arnarfells á svæðinu. Hann segir
það ljóst að það hafi verið mótmæl-
endur Kárahnjúkavirkjunar sem
þarna hafi verið að verki. „Við höf-
um verið undir sífelldu áreiti frá
þessu liði undanfarna daga og mót-
mælendurnir hafa margoft verið í
einhverjum skoðunarferðum hér í
kring, og gefið upp ástæður, bæði
tækar sem ótækar. Það koma alfarið
ekki til greina neinir aðrir en þeir.“
Sprengiefnageymsla Arnarfells er
um 800 fermetrar að flatarmáli og
afgirt. Þar eru hvellhettur geymdar
í læstum gámum en þeir lásar höfðu
verið fylltir af lími þegar að var
komið. Dínamítið er einnig í læstum
gámum og þar voru lásarnir einnig
skemmdir en hitt hráefnið er undir
beru lofti í plastsekkjunum sem
skornir voru í strimla. Hráefnið í
sekkjunum er duftefni og getur ekki
sprungið eitt og sér. Efnið er notað
til blöndunar á svokölluðu ampol-
efni sem síðan er notað í sprengi-
efni. Segir Sigurbergur að sprengi-
efnið í geymslunni hefði ekki getað
sprungið jafnvel þótt hvellhetturnar
hefðu verið sprengdar, enda þurfi
fyrst að blanda og búa til sprengi-
efnið.
Sigurbergur segir augljóst að
hægt hefði verið að brjótast inn í
læstu gámana ef nægur brotavilji
hefði verið fyrir hendi ásamt inn-
brotstólum að því gefnu að skemmd-
arvargarnir hefðu fengið nægan
tíma.
Ögrun við öryggisreglur
Skemmdarvargarnir gátu komist
að sprengiefnageymslunni í skjóli
þoku og unnið spellvirkin án þess að
vera ónáðaðir. Aðspurður um gæslu
á staðnum segir Sigurbergur að
henni sé þannig háttað að gæslu-
menn fari að jafnaði um hið stóra
svæði virkjunarinnar en undanfarna
10 daga hafi þeir verið með viðkomu
í sprengiefnageymslunni á 2 stunda
fresti allan sólarhringinn.
Skemmdarverkin hafa verið kærð
til lögreglunnar en Sigurbergur seg-
ir tjónið einkum felast í eyðilegg-
ingu á hráefni. „Þetta er enn og aft-
ur ögrun við öryggisreglur
svæðisins. Þetta lið valsar hér um
eins og sjálfboðið í veislu sem ég skil
alls ekki.“ Lokaðar leiðir á vinnu-
svæðinu hafi þá alls ekki verið virt-
ar. Sigurbergur segir að beðið hafi
verið um aukna gæslu af hálfu lög-
reglu en ræðir ekki opinberlega
hvort fyrirtækið muni endurskoða
sína eigin gæslu eða vörslur á
sprengiefnunum.
20 tonn af dínamíti á svæð-
inu sem brotist var inn á
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
28 ÖKUMENN voru teknir fyrir
hraðakstur í umdæmi lögreglunnar í
Reykjavík í gær og aðfaranótt mið-
vikudags. Þeirra á meðal var tvítug
stúlka sem ók á rúmlega 100 km
hraða þar sem leyfilegur hámarks-
hraði er 50 km/klst. Hún á nú yfir
höfði sér 50 þúsund króna sekt og
mánaðarlanga ökuleyfissviptingu.
Að sögn lögreglu voru hinir brot-
legu á ýmsum aldri, allt frá 17 ára til
rúmlega sjötugs. Við eftirlit lögregl-
unnar í fyrradag voru t.d. teknir
tveir 17 ára piltar sem fóru alltof
hratt. Annar þeirra má búast við 25
þúsund króna sekt og hinn 30 þús-
und króna sekt. Sá sem á von á
hærri sektinni var líka tekinn af lög-
reglu í síðasta mánuði fyrir álíka
hraðakstur. Þá voru þrír teknir fyrir
ölvunarakstur en einn þeirra var nú
tekinn fyrir akstur undir áhrifum
áfengis öðru sinni.
Tugir teknir fyrir
hraðakstur í
borginni
FLUGMÁLASTJÓRN tókst að full-
manna vaktir flugumferðarstjóra í
gær og voru því engar takmarkanir
á starfsemi þeirra. Að sögn Hjördís-
ar Guðmundsdóttur, upplýsingafull-
trúa Flugmálastjórnar, voru flug-
umferðarstjórar tilbúnir til að taka
vaktir í veikindaforföllum annarra
starfsbræðra sinna en mikil flug-
umferð var yfir landinu í gær og
tókst að manna vaktina í gær frá
byrjun. Telur Hjördís afar jákvætt
að takast skyldi að manna vaktina
en ekki er hægt að sjá fyrir hvað
næsti dagur beri í skauti sér.
Eins og kunnugt er hefur óánægja
verið meðal flugumferðarstjóra með
nýja vaktakerfið sem tekið var upp í
mars sl. og hafa þeir verið mjög
tregir að taka að sér aukavinnu til
að leysa af veika starfsfélaga sína.
Sturla Böðvarsson samgöngu-
ráðherra kom í fyrradag með það
útspil í málinu að fá óháðan aðila til
að skoða starfsumhverfi flug-
umferðarstjóra og vonast hann til
þess að starfsemi flugumferðarsviðs
verði með eðlilegum hætti þar til út-
tektin hefur farið fram.
Loftur Jónsson, formaður Félags
flugumferðarstjóra, er þó efins um
að þetta hafi nokkuð að segja þótt
hann efist hins vegar ekki um að af
stað sé farið af heilindum af hálfu
ráðherra. „Við vitum ekki hver til-
gangurinn er með þessu,“ segir
hann. „Við höfum ekkert á móti út-
tekt og vel getur verið að hún komi
að notum síðar meir og jafnvel í
þessu máli en það þarf að liggja fyrir
á hvaða forsendum á að gera hana
og hvað eigi að gera við niðurstöð-
una. Ef hún leiðir ekki til neinna
breytinga, þá erum við í sömu spor-
um.“
Vaktin fullmönnuð
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness hef-
ur úrskurðað karlmann í gæslu-
varðhald til 8. ágúst vegna rann-
sóknar lögreglu á ráni í Bónus-
vídeói í Hafnarfirði á mánudag.
Lögreglan segir að rannsókn máls-
ins sé haldið áfram en vitorðsmað-
ur ræningjans hefur ekki náðst.
Gæsluvarðhald
vegna ráns