Morgunblaðið - 21.12.2006, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 2006 33
„ÞETTA er með alstærstu flóðum sem komið hafa
hérna og fólk hér hefur aldrei séð jafn stórt flóð.
Það náði hámarki síðdegis og hér er bara hafsjór
yfir að líta, hvert sem litið er,“ sagði Steinar Hall-
dórsson, bóndi í Auðsholti 4 í Biskupstungum,
sem reiknaði með að allar girðingar væru farnar.
Hann kvaðst hafa verið kominn með öll sín hross
á þurrt en hross á næstu bæjum lentu í sjálfheldu.
Steinar sagði að vatnið hefði vaxið allan daginn
í gær en um klukkan 17.30 hefði flóðið staðið í
stað en fréttir voru þá af miklu vatni ofan við
Gullfoss.
„Þetta verða miklar skemmdir á landi og síðan
geri ég ráð fyrir að við fáum mikið af drasli yfir
landið eins og vant er en núna hafa heyrúllur ver-
ið að berast með straumnum því vatnið hefur farið
yfir svæði þar sem ekki hefur flætt áður og menn
ekki verið viðbúnir slíku. Hérna niðri á mýri er
vagn frá okkur, hann er tveir metrar á hæð en
það sést ekki í hann og nokkuð þar frá er hesta-
skjól sem er tveir og hálfur metri og það rétt sést
í toppinn á því. Þetta er svona til marks um hvað
vatnið er mikið hérna. Við erum vön því að lokast
inni en vonum auðvitað að þetta vari ekki lengi,“
sagði Steinar Árnason, bóndi í Auðsholti, en bæ-
irnir þar, átta íbúðarhús, standa allir uppi á hæð.
Auðsholtsbæirnir eru umflotnir
Mestu flóð sem
bændur hafa séð
„BLESSAÐUR vertu, þetta er ekki neitt, ég er
alveg óhræddur við þetta flóð,“ sagði Guð-
mundur Kristinsson, höfundur Sögu Selfoss en
hann er fæddur á Selfossi á árinu 1930. Hann
segir flóðin í Ölfusá oft hafa verið meiri og þetta
flóð sé ekkert miðað við stærsta flóðið sem varð
1968 og er í minnum haft meðal fólks á Selfossi.
„Það var flóð með miklum jakaburði, þetta
voru 90 sentímetra þykkir klakar sem sátu eftir
á bakkanum og meðal annars á kirkjutröpp-
unum. Þá höfðu gengið frost lengi og klaka-
stífla var í ánni, alveg frá ósnum upp að Ölfus-
árbrú, sannkölluð íshrönn,“ sagði Guðmundur
þegar hann var beðinn að meta flóðið í Ölfusá
sem nú stendur yfir. Frægasta flóðið segir
hann vera þegar Ölfusá lagði að velli breska
heimsveldið 6. mars 1943 en þá flæddi hún yfir
bakka sína við Kaldaðarnes þar sem var her-
stöð. Bretarnir reyndu að sprengja klakastífl-
una en það gekk ekki og þeir lögðu niður her-
stöðina.
„Það er sagt að Hvítá hlaupi upp á olnbog-
anum við Brúnastaði og hún á það til að ein-
angra bæi þegar hún kemst upp fyrir bakka
sína á því svæði og þá fer hún hér niður um all-
an Flóann en til þess að það gerist þurfa að
vera í henni klakastíflur,“ sagði Guðmundur
Kristinsson sagnaritari.
„Ég er alveg óhræddur við þetta flóð“
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Söguritari Guðmundur Kristinsson söguritari á bakka Ölfusár.Flóðið 1968 Séra Sigurður Pálsson vígslubiskup stendur á ísjökum á tröppum Selfosskirkju eftir flóðið mikla 1968.
„ÞETTA er minna en sýnist á myndum. Það flæddi aðeins
inn á gólfið í lægsta húsinu, tveir til þrír sentímetrar,“ seg-
ir Benedikt Valberg, bóndi og bifvélavirki í Djúpadal í
Rangárþingi eystra. Bærinn er á bökkum Eystri-Rangár
og flæddi hún yfir bakka sína, að gamla sláturhúsinu í
Djúpadal.
Benedikt segir að flóðið hafi verið svo mikið að áin hafi
ekki komist undir gömlu brúna á þjóðveginum og rutt sér
nýjan farveg við útihús og sláturhús á bökkunum. Hann
telur að flóðið hafi náð hámarki í fyrrinótt. Þá hafi raf-
magnið slegið út. Telur hann að það hafi verið vegna þess
að framlengingarsnúra hafi legið niður á gólf verkstæðis
hans.
Flæddi að dekkjunum
Benedikt hefur búið í Djúpadal í fjörutíu ár og segist
hafa séð ána flæða í tvö eða þrjú skipti en aldrei sem nú.
Lítið tjón varð þó af flóðinu hjá honum. Vatnið fór inn í
þann hluta gömlu sláturhúsanna sem lægst stendur. Telur
Benedikt að þar hafi verið tveggja til þriggja sentímetra
vatn. Í húsunum eru geymd hjólhýsi og fellihýsi og fór að-
eins upp á dekk einhverra þeirra en án þess að tjón yrði.
Segist Benedikt hafa farið þangað inn á skóm en ekki orðið
votur.
Eina tjónið sem hægt er að ræða um í Djúpadal er að áin
gróf sér farveg um hlaðið við útihúsin og sláturhúsin og
hreinsaði burtu ofaníburðinn.
Flæddi að gömlu
sláturhúsunum í Djúpadal
Ljósmynd/Jón Aron Óskarsson
Trén standa upp úr Eystri Rangá komst ekki undir gömlu brúna og flæddi
yfir bakka sína, tún og trjálund, að gömlu sláturhúsunum.
„NAUTIN okkar urðu fúl sökum
þess að við komumst ekki af bæ til
að kaupa korn ofan í þau, en að öðru
leyti eru þau örugg sem og hest-
arnir okkar,“ sagði Svava Theodórs-
dóttir á bænum Höfða í Bisk-
upstungum sem er innlyksa í
flóðvatni Hvítár. Bærinn stendur
uppi á höfða eins og nafnið gefur til
kynna og þangað náði ekki flóðið.
Skepnurnar á bænum voru því
öruggar og nær allar eignir Svövu
og manns hennar, Víglundar Þor-
steinssonar. Hjólhýsi sem staðsett
er við svonefndan Laxaklett fór þó á
kaf og flaut upp en var tjóðrað með
öryggislínu svo það flaut ekki burt.
Víglundur gerði tilraun til þess að
nálgast hjólhýsið á dráttarvél til að
setja ballest í hýsið en varð frá að
hverfa vegna jakaburðar.
„Það er um tveggja kílómetra
kafli sem er undir vatni. Vegurinn
liggur meðfram ánni, niður að svo-
kölluðum Eyrum í Laugarási,“ sagði
Svava. Flóðin hamla því brottför af
bæ þeirra hjóna en þau hafa þó ekki
miklar áhyggjur í augnablikinu þar
sem þau þurfa ekki nauðsynlega að
fara af bæ dagsdaglega.
„Svona atburðir vekja hjá manni
virðingu fyrir náttúruöflunum og
örlítinn ótta um leið. Við erum í
góðu vari hérna uppi á höfðanum og
erum því ekki í neinni hættu. En
þetta vekur mann til umhugsunar
enda er á að líta eins og úthaf hérna
í kringum okkur.“ Tilraunin Víglundur, bóndi á Höfða, reyndi að hjálpa upp á hjólhýsið en varð frá að hverfa vegna jakaburðar.
„Eins og úthaf
hérna í kringum
okkur“