Morgunblaðið - 21.12.2006, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 2006 47
menning
HUGMYNDIN um að kaupamyndlist er fjarlæg í hugamargra, ekki af því að fólk
vilji ekki eiga eða gefa myndlist
heldur vegna þess að það telur sig
ekki hafa vit á henni og hefur
áhyggjur af að gera sig að fífli fyrir
framan þá sem kunna að vita betur.
Flestir segjast ekkert vit hafa á
myndlist um leið og þeir viðurkenna
að þeir viti hvernig myndir falla
þeim í geð. Eigið innsæi og smekkur
er vissulega það eina sem fólk ætti
að láta stjórna sér ef það vill kaupa
myndlist en hins vegar þroskast
smekkur manna eftir því sem þeir
skoða meiri myndlist. Fyrir áhuga-
sama byrjendur er tilvalið að fara á
sýningar í söfnum og galleríum,
leggja á minnið nöfn þeirra lista-
manna sem þeir hrífast af og spyrj-
ast fyrir.
  
Myndlist er afstætt hugtak aðþví leyti að innan þess eru á
boðstólum verk í mjög mismunandi
gæðaflokkum og sá sem er byrjandi
í myndlistarkaupum þarf að geta
gert greinarmun á ódýrri sölulist og
vandaðri verkum. Listiðnaður og
handverk eru oft sett undir hatt
myndlistar en í öllum þessum flokk-
um má finna mismunandi gæði og
mismunandi verð. Myndlistarkaup-
andinn finnur helst fyrir óöryggi
gagnvart því hvort viðkomandi verk
sé of dýrt því enginn vill kaupa á yf-
irverði. Þetta óöryggi, sérstaklega
hvað varðar dýrari myndlist, er
eðlilegt og ekki síst hér heima á Ís-
landi þar sem verðmyndunarkerfi
myndlistarinnar er ekki þróað.
  
Algengt er að sýningarsalir eðagallerí sem alla jafna standa að
einkasýningum árið um kring velji
að hafa samsýningu listamanna í
rými sínu fyrir jólin. Þá gefst tæki-
færi til að velja saman verk, setja
upp yfirlit yfir listamenn staðarins
og höfða til fleiri kaupenda. Fyrir
þessi jól hefur ekki mikið borið á
þessu en undirrituð heimsótti Tur-
pentine gallerí og Anima gallerí
sem bæði eru til húsa í Ingólfsstræti
ásamt Sal íslenskrar grafíkur á
Tryggvagötu.
  
Turpentine gallerí er langstærstaf þessum stöðum og verkin á
sýningunni eru valin af Aðalsteini
Ingólfssyni listfræðingi. Titill sýn-
ingarinnar vísar til hins fallega og
óhætt er að segja að þar megi finna
fjölda verka eftir þekkta og miðl-
ungsþekkta listamenn. Verkin á
sýningunni eiga það sameiginlegt
að vera vönduð og híbýlavæn án
þess að gefið sé eftir í þeim listræna
metnaði sem galleríið hefur markað
sér. Andrúmsloftið í Turpentine er
afslappað og viðmót eiganda eða
starfsmanna alþýðlegt og faglegt í
senn. Enginn ætti að vera feiminn
við að spyrja um listamennina eða
verkin á þeim stað. Turpentine sel-
ur aðallega málverk en á þessari
sýningu eru einnig á boðstólum
frumleg textílverk, smáskúlptúrar
og vatnslitamyndir.
  
Anima gallerí, sem er á ská ámóti Turpentine, hefur til sýn-
is málverk eftir þrjá myndlist-
armenn, Jón Óskar, Kristin Má
Pálmason og Bjarna Sigurbjörns-
son. Áhugavert er að sjá hversu vel
risastór málverkin koma út í ekki
stærra rými, galleríið er ekki
stærra en hefðbundin stofa á ís-
lensku heimili og flygillinn sem
ávallt stendur úti á gólfi gefur rým-
inu heimilislegan blæ. Vegna stærð-
ar verkanna á þessari sýningu og
samsvarandi verðlagningar er ekki
líklegt að hinn hversdagslegi borg-
ari sé í kauphugleiðingum en við-
mótið í galleríinu er vingjarnlegt og
auðvelt að nálgast allar upplýs-
ingar. Ef maður heillast af verkum
sem eru langt yfir kaupgetu manns
sakar aldrei að spyrja um hvort við-
komandi listamaður eigi verk í
minni skala eða eða í ódýrari miðli.
  
Í Sal íslenskrar grafíkur er sam-sýning á nokkrum fjölda af
myndum eftir félagsmenn. Þar má
sjá vatnslitamyndir, olíumálverk og
grafíkverk. Mikill munur er á þess-
ari sýningu og hinum tveimur, ann-
ars vegar vegna þess að hér er eng-
inn sýningarstjóri sem velur verkin,
hins vegar vegna þess að verkin eru
í allt öðrum verðflokki. Þegar lista-
menn koma saman í einn sal eins og
hér, hver með sitt eða sín verk,
verður oft ósamræmi, sérstaklega
hvað varðar verðlagningu. Litlar
vatnslitamyndir og grafíkverk eru
eðlilega verðlögð mun lægra en
stærri málverk en hér spilar líka inn
í að margir listamannanna eru lítt
þekktir. Viðmótið í Sal íslenskrar
grafíkur er ávallt vingjarnlegt og á
sýningunni má gera virkilega
(óþarflega) góð kaup á nokkrum
myndum eftir vel þekkta listamenn
þótt innan um megi sjá verk á yf-
irgengilegu yfirverði.
  
Eðlilegt er að leita ráða varðandikaup á dýrum verkum, gera
verðsamanburð við önnur verk sem
kunna að vera á markaðnum eftir
sama listamann. Ef listasöfnin eiga
verk eftir ákveðna listamenn gefur
það vísbendingu um ákveðið mat á
ákveðnum tíma og skoðast sem
meðmæli. Ódýrari verk þarfnast
ekki slíkra rannsókna því hvort sem
er um þekktan eða óþekktan lista-
mann að ræða er eðlilegt að láta það
eftir sér að kaupa verk sem maður
hrífst af eins og maður kaupir aðra
vöru.
Myndlist í jólapakkann
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Mynlist Þessir gestir á sýningu í Gallerí Humri voru áhugasamir að skoða myndlist fyrir síðustu jól.
AF LISTUM
Þóra Þórisdóttir
» Fyrir áhugasamabyrjendur er tilvalið
að fara á sýningar í
söfnum og galleríum,
leggja á minnið nöfn
þeirra listamanna sem
þeir hrífast af og spyrj-
ast fyrir.
ÁRLEGU jólatónleikar Sinfón-
íuhljómsveitar Íslands fóru fram í
kvikmyndahúsinu við Hagatorg á
laugardag kl. 14 og 17 og var svo til
uppselt á þeim fyrri. Burtséð frá
táningum var mikið af ungu fólki,
allt að því kornungu að fylgdi
stundum nokkur truflun, enda ekki
við öðru að búast af reifabörnum
við slíkar aðstæður.
Hefðin ku farin að segja til sín á
jólatónleikum með nokkrum föstum
liðum, og skilst manni að upphafs-
atriðið, Jólaforleikur Leroys And-
ersons (1908–75), sé einn þeirra.
Anderson er kunnastur fyrir létt-
klassísku hljómskálalög sín frá 2.
þriðjungi 20. aldar. Mörg þeirra
standa enn meðal slitþolnustu
skemmtiverka allra tíma eins og
Synkóperaða klukkan (kennistef Í
vikulokin í RÚV), Ritvélin og Blue
Tango. Þar eð Anderson starfaði
hér á stríðsárunum ber aðeins að
harma að góðir menn skyldu aldrei
hafa vakið athygli hans á íslenzkum
þjóðlögum, því hann var frábær út-
setjari eins og sást á jólalagasyrp-
unni (Joy to the world, Skreytum
hús, God rest ye merry gentlemen,
Good king Wenceslas, Hark the
herald angels sing, Heims um ból,
Bjölluhljóm & Come all ye faithful,
svo talin séu í flutningsröð).
Hinn aðeins 15 ára gamli einleik-
ari Hulda Jónsdóttir lék ekki 1.
þátt úr Fiðlukonsert Mendelssohns
eins og boðað var í vetrardagskrá
heldur Konsertpólónesu Wieni-
awskis. Breytingin var óútskýrð, en
kannski spöruðust við hana ein-
hverjar mínútur þó sízt væri pólska
virtúósastykkið auðveldara viðfangs
fyrir sólistann. Samt var ekki að
heyra að Hulda hefði ýkja mikið
fyrir því, og verður forvitnilegt að
fylgjast með ferli hennar á næstu
árum.
Næst var bandarísk jólalaga-
syrpa í prýðilegri útsetningu
Hrafnkels Orra Egilssonar er Gra-
dualekór Langholtskirkju söng á ís-
lenzku. Lögin voru fæst kynnt frek-
ar en í Jólaforleiknum, en þau voru
Let It Snow, Winter Wonderland,
Jingle Bells og Sleigh Ride And-
ersons. Fengu stúlkurnar 40 þar
víða að þenja sveifluna og tókst
þeim glimrandi upp í smellandi
samtaka uppmögnuðum söng er
náði góðu jafnvægi við hljómsveit-
ina.
Hnotubrjótur Tsjajkovskíjs er
glæstasta jólaævintýri sígildra tón-
bókmennta og lék SÍ sex þætti úr
ballettnum. Maður hélt það fyr-
irfram ómögulegt, en samt tókst að
skapa örlítinn danspall á sviði Há-
skólabíós milli hægri og vinstri
hljómsveitarvængja. Að loknum
sprangandi Marsinum og Dansi
sykurplómuálfanna stigu þar fjórir
ungir dansarar úr Listdansskóla Ís-
lands þrjá dansa. Kínversku dans-
meyjarnar tvær sóttu greinilega
innblástur í sveppadans Fantasíu
Disneys, en piltarnir í Trepaknum
síður í rússneskar hækjuspyrnur en
í Schuhplattler Austurríkismanna.
Munúðarfulli Arabadansinn var
hins vegar eingöngu leikinn og kom
skýringin í ljós í síðasta dansatrið-
inu, Snjókornavalsinum, þar sem
dansararnir birtust í nýjum alhvít-
um búningum. Þeir höfðu s.s. ekki
haft tíma til að skipta um ham. Allt
um það settu þessi stuttu atriði lit-
ríkan hátíðarsvip á tónleikana, og
drógu sízt úr heiðtærar vókalísur
kórsins í valsinum.
Tvö lög komu þarnæst eftir Jór-
unni Viðar. Jól var heldur hæg-
gengt og svolítið þreytulega flutt,
en Það á að gefa börnum brauð
tókst aftur á móti með ágætum.
Loks sungu allir viðstaddir með
hljómsveitinni Heims um ból.
SÍ var alfarið í toppformi þetta
síðdegi og sá hvergi högg á vatni
undir þjálli stjórn Bernharðs Wilk-
inson. Margrét Örnólfsdóttir kynnti
hvert atriði og fórst það vel úr
hendi.
Sinfónísk jólaævintýri
Ríkarður Ö. Pálsson
TÓNLIST
Háskólabíó
Verk og verkhlutar eftir Leroy Anderson,
Wieniawski, Tsjaikovskíj o.fl. Hulda Jóns-
dóttir fiðla, Gradualekór Langholtskirkju
(kórstjóri: Jón Stefánsson), dansarar úr
Listdansskóla Íslands (danshöfundur:
Sigrún Guðmundsdóttir) og Sinfón-
íuhljómsveit Íslands. Stjórnandi: Bern-
harður Wilkinson. Kynnir: Margrét Örn-
ólfsdóttir. Laugardaginn 16. desember
kl. 14.
Sinfóníutónleikar