Morgunblaðið - 31.12.2006, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. DESEMBER 2006 31
fyrirkomulagi íbúðalána árið 2004
voru hins vegar meiri en búist var
við þar sem þeir opnuðu ekki að-
eins fyrir ný íbúðalán á stór-
bættum kjörum heldur einnig al-
menn neyslulán. Þetta setti strik í
reikninginn í hagstjórninni. Nei-
kvæð og stundum ómálefnaleg
greining nokkurra erlendra aðila á
fyrri hluta þessa árs skapaði auk
þess óróa á gjaldeyrismarkaði sem
leiddi til lækkunar á gengi krón-
unnar með tilheyrandi áhrifum á
verðlag.
Nú bendir flest til þess að við
séum að komast yfir þennan
hjalla. Af hálfu ríkisstjórnarinnar
var gripið til aðhaldsaðgerða fyrr
á árinu, m.a. var nýjum fram-
kvæmdum ríkisins frestað um
nokkurra mánaða skeið. Jafnframt
var gripið til aðgerða í samstarfi
við aðila vinnumarkaðarins til að
stuðla að stöðugleika á vinnu-
markaði og framlengingu kjara-
samninga út árið 2007. Alþingi
samþykkti nauðsynlegar laga-
breytingar í því sambandi nú í
desember og voru skattleysismörk
m.a. hækkuð og barnabætur lög-
festar til 18 ára aldurs.
Þessar aðgerðir hafa haft já-
kvæð áhrif og er nú smám saman
að draga úr innlendri eftirspurn.
Umsvif á fasteignamarkaði hafa
minnkað og fasteignaverð er orðið
stöðugra. Þá eru neysluútgjöld
heimilanna sömuleiðis að minnka
eins og sést m.a. af minni bílainn-
flutningi. Verðhækkanir und-
anfarna þrjá mánuði eru litlar sem
engar og almennt talið að verð-
bólgan, miðað við hefðbundinn
mælikvarða, verði í samræmi við
markmið Seðlabankans fyrir mitt
ár 2007. Viðskiptahalli mun jafn-
framt minnka umtalsvert og hag-
vöxtur verða tiltölulega hægur
2007 en taka aftur við sér 2008.
Undanfarinn áratug hefur af-
koma ríkissjóðs gjörbreyst og snú-
ist úr halla í góðan afgang. Gríð-
armikill afgangur varð á ríkissjóði
2005, 54 milljarðar án tekna af
sölu Símans, og horfur á tugmillj-
arða afgangi 2006. Fjárlög ársins
2007 gera ráð fyrir 9 milljarða af-
gangi. Þessi staða hefur gefið færi
á að greiða niður skuldir rík-
issjóðs í stórum stíl. Árið 1995
námu hreinar skuldir ríkissjóðs
meira en þriðjungi af landsfram-
leiðslu en í lok árs 2006 eru þær
nánast horfnar og allt stefnir í að
hrein eignastaða verði orðin já-
kvæð þegar á næsta ári. Þetta eru
ánægjuleg tíðindi enda sparast
gífurlegur vaxtakostnaður og mun
gæfulegra að nota aukið svigrúm í
ríkisfjármálum til þess að lækka
skatta eða auka framlög til ann-
arra brýnna þarfa eins og
mennta-, samgöngu- og velferð-
armála.
   
Það er í fullu samræmi við
þessa stöðu að Alþingi lögfesti ný-
verið tillögur ríkisstjórnarinnar
um að lækka stórlega skattlagn-
ingu á matvæli. Þessar aðgerðir
koma til framkvæmda 1. mars nk.
Þær fela m.a. í sér lækkun virð-
isaukaskatts á matvæli um helm-
ing, niðurfellingu vörugjalda og
mikla lækkun tolla af erlendum
búvörum. Þessar aðgerðir munu
leiða til verulegrar lækkunar mat-
vælaverðs, bæði í verslunum og á
veitingahúsum. Samhliða þessu
lækkar einnig virðisaukaskattur af
bókum, blöðum og tímaritum,
hljómdiskum, húshitunarkostnaði,
gistingu o.fl. Í heild leiðir þetta til
verulegrar lækkunar á neyslu-
verðsvísitölu og enn frekari aukn-
ingar á kaupmætti heimilanna.
Um áramótin lækkar tekju-
skattur manna um eitt prósentu-
stig auk þess sem persónu-
afsláttur hækkar myndarlega
þannig að skattleysismörk ein-
hleypings verða ríflega 90 þúsund
krónur á mánuði, en þau voru 79
þúsund 2006. Ákveðið var eftir
samráð við aðila vinnumarkaðarins
að auka persónuafslátt meira en
áður var ráðgert og lækka tekju-
skatt þess í stað um eitt prósentu-
stig í stað tveggja. Viðbót-
arlækkun tekjuskatts um eitt
prósentustig bíður því næsta kjör-
tímabils og vonandi verður svig-
rúm til að gera enn betur.
Þessar aðgerðir í skattamálum
eru lokaáfangi þeirra skattalækk-
ana sem ríkisstjórnin gaf fyrirheit
um í stjórnarsáttmála sínum árið
2003 og Sjálfstæðisflokkurinn lof-
aði fyrir kosningar það ár. Hefur
tekjuskattur nú lækkað um þrjú
prósentustig frá árinu 2005, sér-
stakur tekjuskattur (stundum
ranglega nefndur hátekjuskattur)
verið felldur niður, virðisauka-
skattur á helstu nauðsynjum verið
lækkaður um helming, eign-
arskattur einstaklinga og fyr-
irtækja verið felldur niður og
erfðafjárskattur stórlækkaður. Í
heild sinni eru þetta stórtækustu
lækkanir á sköttum sem hrint hef-
ur verið í framkvæmd hér á landi.
Þar með er þó ekki hægt að full-
yrða að tekjur ríkissjóðs lækki að
sama skapi. Tekjur ríkissjóðs af
tekjuskatti fyrirtækja hafa t.d.
stóraukist eftir að skatthlutfallið
var lækkað úr 30% í 18% árið
2001.
Það hefur verið athyglisvert í
þessu máli að fylgjast með við-
brögðum stjórnarandstöðunnar,
sem tapað hefur öllum trúverð-
ugleika. Hún hefur fullyrt bæði að
skattalækkanir séu efnahagslegt
glapræði vegna þess að þær séu
þensluhvetjandi og einnig að
skattbyrði hafi aukist mikið þrátt
fyrir þessar lækkanir, sem hlýtur
að draga úr þenslu.
Það er gamalt og ómerkilegt
bragð í stjórnmálum að bera sam-
an ósambærilega hluti og kasta
þannig ryki í augu fólks. Rétti
samanburðurinn, þegar rætt er
um skattalækkanir, er hve mikið
menn greiða eftir breytingar á
skattkerfinu miðað við það sem
verið hefði að óbreyttu kerfi. Þá
sést hvað menn hefðu greitt að
óbreyttu og hvað menn greiða í
hinu nýja kerfi, hvort tveggja að
teknu tilliti til breytinga á tekjum.
Slíkur samanburður leiðir í ljós að
skattalækkanir undanfarinna ára
hafa svo sannarlega ratað til
venjulegs vinnandi fólks eins og
þeim var ætlað.
   
Mikilvægt samkomulag náðist í
sumar við fulltrúa Landssambands
eldri borgara um leiðir til að bæta
kjör þeirra. Það birtist í sameig-
inlegri yfirlýsingu þeirra og rík-
isstjórnarinnar þar sem er meðal
annars kveðið á um verulega
hækkun lífeyrisgreiðslna ellilífeyr-
isþega, einföldun bótakerfisins
með sameiningu bótaflokka, upp-
töku frítekjumarks vegna atvinnu-
tekna ellilífeyrisþega auk þess
sem dregið verður úr skerðingu
bóta vegna annarra tekna bóta-
þega og maka þeirra. Þá verða
framlög stóraukin til uppbygg-
ingar hjúkrunarheimila og heima-
þjónustu og áhersla lögð á að auka
framboð þjónustu- og öryggis-
íbúða. Alþingi afgreiddi tillögur í
þessum efnum fyrir jólin og mun
stór hluti þessara breytinga koma
til framkvæmda nú um áramótin.
Verða þá þegar verulegar úrbætur
hjá stórum hópi fólks.
Lífeyrisgreiðslur til öryrkja
munu hækka til samræmis við
greiðslur ellilífeyris. Málefni ör-
yrkja hafa einnig verið til sér-
stakrar athugunar að undanförnu
þar sem verið er að skoða leiðir til
að efla starfs- og endurhæfing-
arúrræði til að gera öryrkjum
kleift að nýta starfsgetu sína sem
mest. Liður í þeirri athugun er að
endurskoða gildandi örorkumat
þannig að það taki meira mið af
starfsgetu hvers og eins. Jafn-
framt er stefnt að því að gera
kerfið einfaldara og skilvirkara og
tryggja betri yfirsýn yfir þau úr-
ræði sem eru í boði hverju sinni.
Þær ráðstafanir sem ákveðnar
hafa verið í þessum efnum munu
kosta ríkissjóð um 12 milljarða
króna á ári.
   
Atorka og einbeittur vilji til að
ná sífellt lengra hefur einkennt Ís-
lendinga um langan aldur. Ungt
fólk hefur löngum sótt háskóla-
menntun til grannlandanna báðum
megin hafsins, bæði grunn-
menntun en ekki síst rannsókna-
og vísindamenntun. Enginn vafi
leikur á mikilvægi þessa í þróun
íslensks þjóðfélags á öldinni sem
leið.
Í nýlegri úttekt sérfræðinga
OECD á æðri menntun í aðild-
arlöndunum er á það bent að Ís-
lendingar hafi verið á undan öðr-
um þjóðum til að senda nema til
háskólanáms erlendis og þess
vegna sé alþjóðavæðingin þeim
ekki framandi. Skýrsluhöfundar
staðfesta að sú stefna sem mótuð
var með lögum um háskóla 1997
hafi borið árangur og leitt til öfl-
ugrar háskólastarfsemi. Farið er
lofsamlegum orðum um náms-
lánakerfið á Íslandi og hvernig
það hefur stuðlað að jafnrétti til
náms. Íslenska háskólakerfið er
talið vera afar sveigjanlegt og
áhersla stjórnvalda á samkeppni
milli háskóla hafi leitt til þess að
Ísland er nú í fjórða sæti innan
OECD hvað varðar sókn í há-
skólamenntun.
Íslendingar geta verið stoltir af
þessari umsögn. Sjálfstæðisflokk-
urinn hefur haft forystu í mál-
efnum mennta og vísinda und-
anfarið 16 ár. Á þeim tíma hefur
háskóla- og rannsóknastarfi fleygt
fram og á undanförnum 10 árum
hafa útgjöld til þessa málaflokks
nær tvöfaldast að raungildi. Al-
þjóðlegt samstarf um rannsóknir
og þróun hefur vaxið hröðum
skrefum og Íslendingar eru orðnir
virkir þátttakendur í hnattvæð-
ingu á þessum sviðum og fullgildir
veitendur í einstökum þáttum vís-
inda, tækni og fræða en voru að-
allega þiggjendur áður fyrr.
   
Ísland er land tækifæranna í
þessum efnum sem mörgum öðr-
um. Vísinda- og athafnamanna
bíða mörg ónýtt tækifæri og sama
er að segja um aðra landsmenn.
Ég vona að við berum gæfu til að
nýta tækifærin allri þjóðinni til
framdráttar. Í kosningum í vor
greiðum við atkvæði um hvert
framhaldið verður í landsstjórn-
inni. Sjálfstæðisflokkurinn býður
fram áframhaldandi forystu sína.
Ég hlakka til drengilegrar kosn-
ingabaráttu og er þess albúinn að
axla mína ábyrgð áfram.
Ég flyt lesendum Morgunblaðs-
ins sem og landsmönnum öllum
bestu óskir um gæfu og velgengni
á komandi ári.
Viltu komast í form?
Fagleg heilsurækt
Frábær a›sta›a
Frábær lífsstíls námskei›
Frábær sta›setning
Nánari uppl‡singar um fleiri námskei›
og stundaskrá fyrir vori› 2007 á
www.hreyfigreining.is
Höf›abakka 9 Sími: 511-1575 www.hreyfigreining.is
Haukur
Gu›mundsson,
lei›beinandi
Arna Hrönn
Aradóttir,
Rope-Yoga kennari
Gígja fiór›ardóttir,
sjúkrafljálfari BSc
Sandra Dögg
Árnadóttir,
sjúkrafljálfari BSc
Harpa Helgadóttir,
sjúkrafljálfari BSc,
MTc, MHSc
Talya Freeman,
Jógakennari
Joga flæ›i
N‡ námskei› eru a› hefjast
Brei›u
bökin
Í formi til
framtí›ar
Bókanir eru hafnar í flessi
vinsælu a›halds- og
lífsstílsnámskei› fyrir
konur. 8 e›a 16 vikur.
Rope
Joga
hjá Örnu Ara.
Námskei› eru a› hefjast.
Skráning í síma 895 7275.
www.arnaara.com
Joga Flæ›i
Talya Freeman heldur flessi
Joga námskei› flar sem
öndun og hreyfing flæ›a
saman. Námskei› hefjast
á helgarnámskei›i flann
15. janúar.
Betri lí›an í hálsi,
her›um og baki.
Skráning í síma: 897 2896.
www.bakleikfimi.is
Einka-
fljálfun
Bumban
burt
Loku› námskei› fyrir
karla sem vilja ná árangri.
8 vikna námskei›.
Mó›ir og
barn
Bókanir eru hafnar í fimm
vikna námskei› Söndru
Daggar Árnadóttur.
Námskei›i› byrjar 9. jan.
Líkamsrækt
Frábær a›sta›a til a› æfa
á eigin vegum á flægi-
legum sta›.
Opnir tímar. Stundaskrá:
www.hreyfigreining.is
Fagleg fljónusta, markviss
og örugg einkafljálfun hjá
sjúkrafljálfurum.
S J Ú K R A fi J Á L F U N O G L Í K A M S R Æ K T