Morgunblaðið - 23.08.2007, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 23. ÁGÚST 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI VERÐUR
AÐ TAKA AFSTÖÐU
Ríkisendurskoðun er eftirlits-stofnun, sem starfar á vegumAlþingis.
Í fyrradag sendi Ríkisendurskoðun
frá sér athugasemd vegna ummæla,
sem Árni M. Mathiesen, fjármálaráð-
herra, lét falla í samtali við Morgun-
blaðið hinn 17. ágúst sl. vegna kaupa á
Grímseyjarferjunni. Í athugasemd
Ríkisendurskoðunar segir m.a.:
„Af þessu tilefni þykir Ríkisendur-
skoðun nauðsynlegt að taka fram, að
heimild sú, sem fjármálaráðherra
vitnar til er að finna í lið 7.9 í 6. gr.
fjárlaga áranna 2006 og 2007. Sam-
kvæmt henni er fjármálaráðherra
heimilt „að selja Grímseyjarferjuna
m/s Sæfara og ráðstafa andvirðinu til
kaupa eða leigu á annarri hentugri
ferju.“
Svo sem kunnugt er hefur m/s Sæ-
fari ekki enn verið seldur. Áætlað
söluverðmæti ferjunnar er talið geta
verið á bilinu 30 til 40 milljónir kr. Þar
sem m/s Sæfari er óseldur hefur til-
vitnuð fjárlagaheimild ekki enn verið
nýtt að mati Ríkisendurskoðunar.
Þegar af þessari ástæðu verður að
telja afar vafasamt að stofna til
hundraða milljóna króna útgjalda á
grundvelli þessarar sölu- og ráðstöf-
unarheimildar.“
Og enn segir Ríkisendurskoðun:
„…samkvæmt 37. gr. fjárreiðulaga
er heimilt að flytja fjárheimildir milli
einstakra rekstrarverkefna hvers rík-
isaðila í A-hluta … Ríkisendurskoðun
hefur jafnan litið svo á, að millifærslu-
heimild þessi takmarkaðist við rekstr-
arverkefni, en ekki stofnkostnað.“
Þetta er hörð gagnrýni á Fjármála-
ráðuneytið, sem svaraði fyrir sig og
segir:
„Löng hefð er fyrir því að litið hafi
verið svo á, að ekki sé einungis verið
að ráðstafa andvirði eldri eignarinnar
til kaupanna, heldur er Alþingi jafn-
framt að veita nauðsynlega lagaheim-
ild til kaupa á nýrri eign í staðinn …“
Og ennfremur segir ráðuneytið:
„Mörg dæmi eru um það í ríkis-
rekstrinum, að stofnanir nýti ónýttar
heimildir sínar til að fjármagna kostn-
að vegna annarra lögbundinna verk-
efni, þegar fyrir liggur lagaheimild til
að stofna til kostnaðarins.“
Fjárveitingavaldið er hjá Alþingi.
Ríkisendurskoðun er eftirlitsaðili
þess. Alþingi hlýtur að taka þetta mál
til skoðunar og bregðast við. Ásta
Ragnheiður Jóhannesdóttir, fyrsti
varaforseti Alþingis, sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær, að eðlilegt
væri að forsætisnefnd Alþingis tæki
þessa deilu til umræðu. Forsætis-
nefndin verður að gera meira. Hún
verður að koma málinu í farveg í
þinginu. Alþingi verður að taka af-
stöðu.
Forseti Alþingis, Sturla Böðvars-
son, er aðili að máli þessu sem fyrr-
verandi samgönguráðherra. Hann
getur því ekki tekið þátt í afgreiðslu
forsætisnefndar á því.
STAÐA FANGELSISMÁLA Á ÍSLANDI
Fangelsismálastofnun hefur áfimmta hundrað einstaklinga í
umsjón sinni að einhverju leyti. Um
helmingur þeirra er á reynslulausn,
skilorði eða ákærufrestun, um 125
sitja í fangelsi og um 100 manns taka
út refsingu sína með því að gegna
samfélagsþjónustu. Aðeins tveir sál-
fræðingar annast þennan fjölda, eins
og fram kemur í frétt á forsíðu Morg-
unblaðsins í dag. Eins og gefur að
skilja fer tími þeirra að mestu í að
sinna þeim, sem sitja í fangelsi.
Anna Kristín Newton réttarsál-
fræðingur er annar sálfræðinga
Fangelsismálastofnunar. Hún segir í
fréttinni að inn í fangelsin þyrfti
minnst einn sálfræðing í viðbót, helst
tvo. Fjárveitingar skorti hins vegar
til að fjölga slíku fagfólki.
Markmiðið með fangelsum er ekki
að þjóðfélagið nái sér niðri á einstak-
lingum, sem hafa gerst brotlegir við
lög. Tilgangurinn er að hjálpa þeim
að bæta sig og verða nýtir borgarar.
Í fangelsisvistinni á að miða að því að
auðvelda föngum að fara út í þjóðfé-
lagið án þess að misstíga sig að nýju.
Fangelsi eiga ekki að vera geymslur.
Þau eiga að stuðla að betrun fang-
anna.
Sálfræðiþjónusta er þáttur í því að
taka á vanda einstaklinga, sem settir
eru í fangelsi. Valtýr Sigurðsson
fangelsismálastjóri segir í samtali
við Morgunblaðið í gær að hann telji
ekki faglega rétt að sálfræðingar
skoði alla fanga, hvort sem þeir þurfi
á þjónustu að halda eða ekki og bætir
við: „Þörfin fyrir sálfræðiþjónustu er
mismikil hjá föngum og ég veit ekki
hvað það hefur mikið upp á sig að
bjóða þjónustuna ef fanginn ber sig
ekki eftir henni.“ Síðar í samtalinu
segir Valtýr að þörfin fyrir sálfræði-
þjónustu sé mikil og hún hafi aukist
hjá föngum á undanförnum árum.
Getur verið að fangarnir séu ekki
alltaf í bestu aðstöðu til að meta
hvort þeir þurfi á aðstoð að halda eða
ekki?
Anna Katrín Newton segir að fang-
ar séu nú fúsari til að óska eftir hjálp
og margir verr staddir en áður og
hafi verið lengur í neyslu: „Við verð-
um til að mynda vör við að einstak-
lingum með geðræn vandkvæði, á
borð við ofvirkni og athyglisbrest,
hefur fjölgað.“
Í október í fyrra var skipuð nefnd
undir stjórn Margrétar Frímanns-
dóttur og er henni ætlað að gera til-
lögur um framtíðarrekstur Litla-
Hrauns. Lokaskýrsla hennar er
væntanleg í haust. Hvað verður lagt
til þar?
Það er athyglisvert að Valtýr Sig-
urðsson segir í viðtalinu að í dag geti
stofnunin ekki sinnt því hlutverki að
reyna að hafa áhrif á að menn gerist
ekki brotlegir aftur. Hvernig stendur
á því að svo er komið í fangelsismál-
um landsins að Fangelsismálastofn-
un getur ekki lengur sinnt hlutverki
sínu? Hvað hefur farið úrskeiðis? Og
hvernig á að taka á vandanum?
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Rödd hins mikla ræðumanns er þögnuð. Hann vakti fljótlega
athygli á því sem hann hafði fram að færa með því að koma
ákveðinn fram, hika hvorki við að stinga á þeim kýlum, sem
hann áleit að sköðuðu samfélagið, hvað þá honum dytti í hug
að gera greinarmun á því hver átti í hlut, hvort almenningur
áleit þann háan eða lágan sem hann fjallaði um. Hann gekk
ótrauður fram að hætti Jóhannesar skírara, sem varð þó að
gjalda hreinskilni sinnar með höfuðláti.
Sem betur fer var ekki svo sótt að séra Sigurði Hauki sem
við lesum um örlög Jóhannesar. Þó fór ekki hjá því að sumir
kvörtuðu er þeim þótti of nærri sér gengið svo emjað var
eins og stigið væri á aumar tær.
En Haukur var rólegur og hélt sínu striki.
Enginn annar hygg ég hafi náð eyrum jafn margra í fárra
mínútna útvarpi og kallast morgunbænir sem hann. Það var
beðið eftir pistli hans og það var rætt um það, sem hann
hafði sagt deginum áður eða enn fyrr. Menn lögðu við eyrun
og þyrsti að heyra hvað hann tæki fyrir næst og á hvað
hann kysi að benda. Ekki hefur nokkur sá sem fékk þessar
mínútur til umráða nýtt þær með þeim hætti sem Haukur
gerði. Minntist hann þó oft á það að hann hefði verið látinn
hætta fyrr en ráðgert hafði verið í upphafi og þótti miður og
átti erfitt með að sætta sig við það. En þeirrar gerðar var
hann að ekki hvarflaði að honum að opinbera hver eða
hverjir stöðvuðu hugleiðingar hans sem RÚV hafði í uppafi
óskað eftir.
Slíkar voru líka ræður hans að á stun
Hann var venjulega hinn hógværi maðu
stórt upp í sig, hamaðist ekki og krafði
En þegar hann sat og skrifaði ræður sí
færi annar maður og miklu beinskeytta
ur sem fólk mætti á stéttunum.
Þennan beitta stíl í prédikunum sínu
sér eða verið borinn með frá upphafi. H
Ebbu árið sem hann sótti um fleiri brau
nokkur annar umsækjandi hafði mátt s
stundum við og bentum á orðaval sem g
vildi heldur eiga á hættu að hljóta ekki
fram með öðrum hætti en hann taldi ré
kynntist.
En þar kom að Sigurður Haukur hla
eyingar buðu hann velkominn og mátu
bjó á Hálsi í Fnjóskadal og vakti strax
einnig á túnum og hlöðum fólks. Hann
aldrei datt honum í hug að víkja sér un
bauð ævinlega fram allt það sem hann
ekki lítið. Hann hafði alist upp í sveit o
og hafði vit á því öllu.
Við fögnuðum því, vinirnir er hann fæ
kom til höfuðborgarinnar og var þar af
sem áttum verksvið í Reykjavík. Hann
Langholtinu og tók þar upp þjónustu v
Séra Sigurður Haukur
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
Hver og einn á sinn Jónas, það eiga allirsína mynd af honum, og ég vildi náfram broti af þessum mörgu mynd-um hans. Jónas var líka svo marg-
brotinn, svo miklu meira en skáld,“ segir Þór-
arinn Blöndal um sýninguna Skyldi’ ég vera
þetta sjálfur! sem verður opnuð í Ketilhúsinu á
Akureyri á laugardaginn.
Þar sýnir tuttugu og einn myndlistarmaður
verk sem eru öll innblásin af ævi og starfi Jón-
asar Hallgrímssonar.
„Hugmyndin að þessari sýningu kom upp hjá
mér í fyrra vegna komandi 200 ára fæðingaraf-
mælis Jónasar. Ég hugsaði að það yrði gaman að
fá myndlistarmenn til að túlka sinn Jónas, og þá
er ég ekki að tala um sýningu um Jónas heldur
sýningu honum til heiðurs þar sem listamenn-
irnir eiga samtal við hann.“
Ekki hefðbundið
Þórarinn segir að það hafi verið mjög auðvelt
að fá listamennina til samstarfs. Spurður hvers
vegna þessi stóri hópur varð fyrir valinu segist
hann hafa viljað fá sem breiðasta mynd af Jón-
asi. „Listamennirnir hafa allir tengingu við Jón-
as, hver á sinn hátt, og mér finnst þeir líka hafa
tilfinningu fyrir því mannlega eins og Jónas.
Þeir eru samt ólíkir og á öllum aldri, þetta eru
málarar, vídeólistamenn og skúlptúristar, öll
flóran, þannig að búast má við mjög fjölbreyttri
og spennandi sýningu sem er alls ekki hefðbund-
in. Þarna má sjá allt frá landslagsmálverkum til
vídeólistar, það eru skúlptúrar, lágmyndir, ljós-
myndir og ljóð. Megas samdi m.a. ljóð ásamt
fleirum. Í tilefni sýningarinnar er gefin út bók
og í henni fékk hver listamaður eina opnu til að
vinna með. Þau fyrirmæli fylgdu þar að einungis
mætti nota skriffæri og það kemur mjög
skemmtilega út, menn sömdu ljóð til Jónasar og
skrifuðu honum bréf. Margt er mjög fallegt.“
Jónas á mikið í okkur
Að sögn Þórarins leituðu listamennirnir inn-
blásturs á mismunandi hátt í lífi og list Jónasar.
„Ég get ekki sagt að það sé nein ein lína í gegn-
um sýninguna en auðvitað eru menn að vinna
með ljóð hans og persónu og að eiga við hann
samtal.“
Þórarinn segir sýninguna í sjálfu sér ekki
segja neitt nýtt um Jónas enda sé hún ekki
fræðileg úttekt á honum heldur segi hún okkur
frekar hvað hann á í rauninni mikið í okkur og
við mikið í honum. „Jónas er svo samofinn okkar
sögu og margt í okkar hversdaglega lífi kemur
frá honum. Þótt ekkert leyndarmál verði afhjúp-
að um Jónas á sýningunni vona ég að það verði
eitthvað sem kemur á óvart, hvernig samræður
listamennirnir eiga við hann,“ sagði Þórarinn
sem var á fullu við að setja sýninguna upp í Ket-
ilhúsinu þegar blaðamaður náði tali af honum.
„Við erum að reisa ansi mikil mannvirki þarna
inni, klæða af veggi og búa til nýja enda stór
hópur sem sýnir og púsl að koma þessu saman.“
Skyldi’ ég vera þetta sjálfur! verður opnuð
næstkomandi laugardag kl. 14 í Ketilhúsinu í
Listagilinu á Akureyri og stendur til 23. sept-
ember.
Hver og einn á
Sýning til heiðurs Jónasi Hallgrímssyni opnuð í K
Án titils Samræða Ragnars Kjartanssonar við Jónas
Morgunblaðið/Hjálmar S. Brynjólfsson
Stjórinn Þórarinn Blöndal er sýningarstjóri
Skyldi’ég vera þetta sjálfur!
Innb
Birg