Morgunblaðið - 07.05.2008, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
KOLBEINN Jón
Ketilsson óp-
erusöngvari fær
framúrskarandi
dóma í nýjasta
hefti virtasta óp-
erublaðs Þjóð-
verja, Opernglas,
fyrir frammi-
stöðu sína í hlut-
verki Tristans í
óperunni Tristan
og Ísold eftir Wagner í uppfærslu
óperunnar í Münster. Í dómnum
segir meðal annars: „Tenórrödd
Jóns Ketilssonar hentar augljóslega
í margskonar söng. Hún ljómar af
hetjuskap en fyrst og fremst einu:
óþrjótandi úthaldi. Auk fínlegs tal-
söngs, og ljóðrænna tilþrifa, tókst
hann á við lýjandi átök hins deyjandi
Tristans af krafti, stíl og raddfeg-
urð; án þess að fela neitt eða fúska.
Þetta var aðdáunarverð frammi-
staða.“
Kolbeinn sagði í samtali við Morg-
unblaðið að hann legði það ekki í
vana sinn að lesa dóma um sig.
„Samt er það auðvitað hvetjandi að
fá þetta þar sem það eru alltaf talin
tíðindi þegar söngvari reynir sig við
Tristan.“
Ekkert
fúsk
Kolbeinn Ketilsson
heillar sem Tristan
Kolbeinn Ketilsson
óperusöngvari.
Í MEIRA en öld
hafa líkamsleifar
leikritaskáldsins
Friedrich Schill-
ers valdið mönn-
um heilabrotum
og tvær höf-
uðkúpur fundist
sem átt hafa að
tilheyra skáldinu.
Vísindalegar
rannsóknir á
þeim hafa nú leitt í ljós að hvorug er
í raun frá Schiller komin. Önnur var
í kistu leikritaskáldsins, en hin í lít-
illi ómerktri kistu við hlið hennar.
„Það fannst engin samsvörun í
samanburði við erfðaefni ættingja
hans,“ segir Julia Glesner hjá Sam-
tökum um klassískar bókmenntir í
Weimar, en samtökin hafa umsjón
með grafreitnum þar sem Schiller
hvílir við hlið vinar síns Johann
Wolfgang vonGoethe.
Ráðgátan á rætur sínar í því að
árið 1805 þegar Schiller lést var
hann jarðaður í fjöldagröf í Weimar.
Tveimur áratugum síðar valdi borg-
arstjórinn eina af 23 höfuðkúpum úr
gröfinni og mat það svo að þar sem
hún var óvenju stór, þá hlyti hún að
hafa tilheyrt skáldinu. Hún var síðan
geymd með beinum skáldsins þar til
þeim var komið fyrir í reitnum við
hlið Goethes.
Hauskúpan
ófundin
Friedrich Schiller
YFIRSKRIFT hádegisspjalls
Bandalags þýðenda og túlka í
dag er „Táknmál á tímamótum:
Lögverndun, málstefna og
orðabækur.“
Sigurlín Margrét Sigurð-
ardóttir, fyrrverandi varaþing-
maður, flytur erindi um tákn-
mál í íslenskum lögum, Ásta
Baldursdóttir táknmálsfræð-
ingur ræðir um íslenska tákn-
málsorðabók og Rannveig
Sverrisdóttir, lektor í táknmálsfræði, flytur fyr-
irlesturinn „Málstefna – málstöðlun: Hverju
breytir það?“
Hádegisspjallið hefst klukkan 12.15 í stofu 220 í
aðalbyggingu HÍ og verður túlkað yfir á táknmál.
Fræði
Þýðendur og túlkar
ræða táknmál
Sigurlín Margrét
Sigurðardóttir
ÚTSKRIFTARTÓNLEIKAR
Veroniku Osterhammer
messósóprans verða haldnir í
Langholtskirkju í kvöld.
Veronika fluttist til Íslands
frá Þýskalandi árið 1994, þá
liðlega tvítug. Hún er að ljúka
B.Mus-gráðu í söng frá LHÍ
þar sem Ólöf Kolbrún Harð-
ardóttir hefur verið hennar
kennari.
Veronika mun meðal annars
flytja lög eftir Vivaldi, Mozart, Dvorák, Grieg,
Þorkel Sigurbjörnsson og Sigvalda Kaldalóns.
Selma Guðmundsdóttir verður meðleikari á tón-
leikunum og fjöldi annarra flytjenda kemur fram.
Tónleikarnir hefjast klukkan átta.
Tónlist
Söngtónleikar í
Langholtskirkju
Langholtskirkja
LEIKRITASKÁLDIÐ Ibsen
leitaði meðal annars fanga í
goðsögnum og helgisiðum við
persónusköpun og uppbygg-
ingu leikrita sinna að mati
Trausta Ólafssonar sem gerir
grein fyrir þessum tengslum í
Norræna húsinu í dag klukk-
an fimm.
Oft er talað um Ibsen sem
hið mikla leikskáld natúral-
isma og hversdagsraunsæis,
en Trausti rekur hvernig í verkum hans má finna
bakgrunn í röð hátíðisdaga og fornra helgisiða.
Nýlega kom út bók eftir Trausta um þetta efni
sem nefnist Ibsen’s Theatre of Ritualistic Vi-
sions: An Interdisciplinary Study of Ten Plays.
Bókmenntir
Goðsagnir í
verkum Ibsens
Trausti Ólafsson
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
TVÆR stórar myndlistarsýningar
verða á Norðurlandi á Listahátíð,
önnur í Listasafninu á Akureyri og
hin í Safnasafninu á Svalbarðsströnd.
Sýningin í Listasafninu á Akureyri
verður stærsta yfirlitssýning á kín-
verskri samtímalist sem hér hefur
verið haldin og þar verða sýnd verk
margra fremstu listamanna kín-
versku þjóðarinnar í dag, að sögn
Hannesar Sigurðssonar safnstjóra.
Sýningin ber yfirskriftina And-
spænis Kína, en verkin eru fengin að
láni hjá hollenska safnaranum Fu
Ruide, en hann er gjörkunnugur kín-
verskri samtímalist, og þekkir alla
listamennina persónulega. Fu Ruide
er einungis safnaranafn mannsins, en
vegna aðstæðna sinna og verðmæta
verkanna hefur hann kosið að halda
nafnleynd.
„Fu Ruide hefur djúpstæð tengsl
við Ísland, heimsækir landið oft og er
einn af góðvinum þjóðarinnar. Ég
komst í samband við hann fyrir
tveimur árum og vissi að hann safnaði
kínverskri myndlist og hafði áhuga á
að sýna sína safnaeign sína. Það var
upphafið að gríðarlega löngu ferli og
mikilli vinnu hjá okkur báðum.“
Fylgdi innsæinu
Hannes segir að Fu Ruide hafi
byrjað að safna kínverskri myndlist,
og sérhæfa sig í henni fyrir tæpum
tveimur áratugum. Hann hafi rambað
til Kína og fylgt innsæinu. „Hann féll
í stafi yfir verki eftir Fang Lijun og
keypti það, og þá fór söfnunaráráttan
að vinda upp á sig og ferðum hans til
Kína að fjölga.“
Hannes minnir á að á þessum tíma,
fyrir 15-16 árum, hafi Kína rétt verið
að byrja að opnast og að þessir lista-
menn hafi þá verið lítt þekktir utan
Kína, en notið virðingar heima fyrir.
Þeir voru frekar ódýrir miðað við
listamenn á Vesturlöndum og Fu
Ruide safnaði verkum þeirra og
keypti af einskærum áhuga. Í gegn-
um þann áhuga kynntist hann lista-
mönnunum persónulega. Þetta eru
þeir listamenn sem ruddu brautina í
þeirri listrænu byltingu sem hefur átt
sér stað í Kína síðan þá – þeir eru
brautryðjendur nýlistarinnar í Kína.
Þetta eru jafnframt mörg stærstu,
þekktustu og dýrustu nöfnin í kín-
verskri myndlist í dag, og er nú hægt
að finna þá í helstu samtímasöfnum
og listhúsum heims. Verk eins þeirra,
Zhang Xiaogang hafa verið að fara á
allt að 4-5 milljónir dollara. Við erum
að fá hingað rjómann af brautryðj-
endakynslóð kínverskra listamanna,
og ég held að margir verði glaðir að
sjá málverk og skúlptúra í hæsta
gæðaflokki. Þetta eru fantagóð lista-
verk,“ segir Hannes. Að hans mati
hefur Kínverjum tekist óhemjuvel að
bræða saman sína eigin hefð við vest-
ræna listasögu.
Sýning á kínverskri samtímalist og greinasafn í Safnasafni meðal þess sem hæst ber á Listahátíð
List brautryðjendakynslóðar
Í SAFNASAFNINU hafa þau Anna
Líndal, Bjarki Bragason og Hildi-
gunnur Birgisdóttir unnið að rann-
sóknum og undirbúningi sýningar
frá því í október. Níels Hafstein
safnstjóri segir að rannsóknir þre-
menninganna hafi sérstaklega
beinst að bæjarlæknum og um-
hverfinu kringum hann.
„Þau mældu lækinn og stikuðu
og ljósmynduðu lengst ofan af heiði
og niður í fjöru – tóku yfir 15
hundruð myndir í umhverfinu. Um
áramótin brotnaði eitt stærsta tréð
í garðinum í óveðri og tóku þau
toppinn og færðu hann inn í þrí-
skipta salinn á efri hæðinni. Þau
eru að hugsa um að dæla vatni úr
læknum um glæra slöngu og forma
hana á langvegginn, setja svo alls
konar smásöfn í sýningarkassa sem
munu ýmist standa eða liggja á
gólfinu. Þau sýna líka vídeóverk.
Listamennirnir eru búnir að dvelja
hér fjórum sinnum, og nú um
helgina koma þau til að setja sýn-
inguna upp og ganga frá,“ segir
Níels. Hann segir þetta mjög
óvenjulegt verkefni fyrir Safna-
safnið og telur að það marki jafnvel
tímamót í íslenskri myndlistarsögu.
„Ég man ekki eftir öðru eins til-
standi. Þetta er auðvitað allt gert í
fagmannlegri alvöru, en með ívafi
af gleði og hamingju. Þetta er unn-
ið í mikilli einlægni og listamenn-
irnir djúpt sokknir í þennan hug-
myndaheim,“ segir Níels. Náttúran
og umhverfið við Safnasafnið er
einskonar „sýningargripur“ í með-
förum listamannanna, eða þátttak-
andi, eins og Níels orðar það. „Nátt-
úran hér hefur þó áður tekið þátt í
sýningum, því við höfum verið með
sýningar úti í garði, og svo verður
hún það aftur síðar í sumar, þegar
Gjörningaklúbburinn kemur hing-
að 12. júlí.“
Greinasafn
Kínversk list Verkið er eftir Tang Zhigang. Án titils, 2005, olía á striga.
Þetta er eitt af verkunum sem sýnd verða í Listasafninu á Akureyri.
Augliti til auglitis við Kína
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
SÁÐMENN sandanna, Saga landgræðslu á Íslandi 1907-2007
hefur verið valin besta fræðibók ársins 2007 af Upplýsingu, Fé-
lagi bókasafns- og upplýsingafræða. Greint var frá niðurstöðu
matsnefndar félagsins á aðalfundi félagsins í Þjóðarbókhlöð-
unni í gær. Við það tækifæri tók höfundur bókarinnar, Friðrik
G. Olgeirsson sagnfræðingur, við viðurkenningarskjali úr hendi
Sigrúnar Klöru Hannesdóttur formanns Upplýsingar.
Í rökstuðningi matsnefndar segir meðal annars að mikill
fengur sé í bókinni því Sáðmenn sandanna sé aðgengileg hand-
bók um landgræðslu á Íslandi sem standist jafnframt fræði-
legar kröfur. Bókin hafi mikið notagildi fyrir þá sem vilji kynna
sér sögu elstu landgræðslustofnunar í heiminum og hvernig
tekist var á við gróður- og jarðvegseyðingu með samstilltu
átaki víða um land. Matsnefndin ber einnig lof á stíl bókarinnar
sem hún segir fallegan og málfar frjótt og lifandi líkt og gróð-
urinn sem fjallað er um. Þá segir að fagmennska og vandvirkni
hafi verið í fyrirrúmi við allan frágang.
„Ég er mjög ánægður,“ sagði Friðrik í gær. Hann kveðst
hafa fylgst með viðurkenningum Upplýsingar frá upphafi. „Ég
er mjög hamingjusamur og ánægður með að fá viðurkenningu
frá þeim. Ég veit það að í valnefnd félagsins eru mjög nákvæm-
ir einstaklingar – ég held að það séu mest konur, enda mikil
kvennastétt. Það er farið yfir innihald, skrár, útlit og allt saman
af mikilli nákvæmni. Það er ekki síst þess vegna sem ég er
ánægður með viðurkenninguna.“
Friðrik segir að fræðibækur mættu fá mun meiri athygli en
þær gera og segir að í bókaþætti Sjónvarpsins séu fræðibækur
út undan í umræðunni. „En svo heyrir maður líka af því að þeg-
ar ýmsir bókmenntafræðingar lesa þessar bækur þá kemur
þeim svo á óvart að þær séu ekkert leiðinlegar,“ segir Friðrik
og slær á létta strengi. „En það er þannig með fræðibækur í
dag að það er reynt að gera þær þannig úr garði að þær séu
mjög aðgengilegar. Þannig er það með Sáðmenn sandanna.
Hún er vegleg og það var reynt að vanda í hvívetna til hennar.“
Að sögn Friðriks er vinna hafin við þýðingu ritsins á ensku.
Sáðmenn sandanna besta fræðibókin
Afhendingin Elín K. Guðbrandsdóttir, Andrés Arnalds, Frið-
rik G. Olgeirsson sagnfræðingur, Sveinn Runólfsson og Sig-
rún Klara Hannesdóttir, formaður Upplýsingar.
♦♦♦