Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1949, Blaðsíða 12

skip til vöru- og mannflutninga. Öll þessi skip
voj-u mönnuð íslenzkum vélstjórum.
Af þessum og ef til vill fleiri ástæðum, var
það ef til vill eðlilegt, að menn hefðu, í þá daga,
meiri áhuga á eimvélafræðinni en mótorfræð-
inni, enda fór svo við stofnun skólans, að e.im-
vélafræðin skipaði öndregið, en samkvæmt
kennslureglugerðinni, varð mótorfræðin sann-
ég ekki leggja neinn dóm á, en hitt vil ég full-
yrða, til verðugs hróss fyrir Vélstjóraskólann,
að sú þekking, sem vélstjórarnir höfðu fengið
þar í mótorfræði, reyndist allhaldgóður grund-
völlur til að byggja á þegar á þurfti að halda.
Nokkur ár liðu enn svo lítið bar á fjölgun
mótorskipanna hér á landi, öðrum en lítilla
fiskiskipa. Flestir vélamenn á þeim voru þeir,
Einn af þremur hjálparmótorum í mótorskipi af líkri stærö og Goðafoss.
kölluð hornreka, að svo miklu leyti, sem hún
féll ekki saman við eimvélafræðina.
Árin liðu og allt mjakaðist hér áfram sinn
vanagang. Við íslendingar eignuðumst ný og
vönduð skip, en fáir virtust koma auga á hag-
kvæmni hinnar nýju vélartegundar, dieselvél-
arinnar, sem farið var að smíða í tuga eða
hundraðatali víða um heim og setja í skip af
öllum stærðum.
Þannig var þessum málum komið síðari hluta
ársins 1928, þegar ríkisstjórnin reið á vaðið
og gerði samning um smíði hins fyrsta diesel-
mótorskips, sem smíðað var handa Islending-
um. Það var varðskipið Ægir. Nú vaknaði sú
spurning hjá hinum ráðandi mönnum, hvort ó-
hætt væri að trúa íslenzkum vélstjórum fyrir
því að fara með hinar nýju, margbrotnu og
fullkomnu vélar skipsins. Endirinn varð þó sá,
eftir að málið hafði verið athugað, að skipið
var mannað íslenzkum vélstjórum.
Það er augljóst mál, að með þessu fengu vél-
stjórarnir ný viðfangsefni að leysa, ef til vill
nokkuð erfið í fyrstu, því þeir höfðu litla þjálf-
un í umhirðu og eftirliti með slíkum vélum.
Hvernig þetta hefur farið þeim úr hendi, mun
sem lokið höfðu mótorvélstjóraprófum Fiski-
félags íslands, en fulllærðir vélstjórar litu yfir-
leitt ekki við þessum skipum, enda næg atvinna
fyrir þá á eimskipunum. Fáeinir munu þó hafa
verið á fiskibátum við og við og fengið þar
nokkura þjálfun í gæzlu mótora, sem eflaust
hefur komið þeim að góðu haldi síðar.
Þegar litið er um öxl, allt til þess tíma, er
hið fyrsta mótorknúna kaupfar var smíðað, og
manni verður hugsað um þær gífurlegu og
hraðfara breytingar, sem orðið hafa á skips-
mótorunum á þeim 87 árum, sem síðan eru
liðin, verður ljóst, að sá vélstjóri, sem lauk
prófi um líkt leyti eða rétt á eftir og ekki hef-
ur haft verklega þjálfun í mótorgæzlu, hefur
orðið að leggja á sig mikla vinnu til þess að
fylgjast vel með öllum nýjungum, sem orðið
hafa á sviði mótortækninnar, svo hann sé alltaf
fær um að takast á hendur vélstjórn á fullkomnu
mótorskipi, því það er óhætt að fullyrða, að
engin aflvélategund er til af jafn mörgum gerð-
um og jafn margbrotin og mótorinn.
Islenzkum mótorskipum hefur fjölgað nokkuð
á síðustu árum, svo að nú munu vera til í land-
inu tæp 20 slík skip til vöru- og mannflutninga,
60
V I K I N G U R