Náttúrufræðingurinn - 1932, Blaðsíða 29

NÁTTÚRUFR.
59
Jönd. Plönturnar fara nú alveg sömu leiðirnar og áður, þær
nota annaðhvort vindinn eða dýrin, sem farartæki. Dýrin ginna
þau nú á nýjan hátt, nefnilega með því að búa til ætt aldin,
og í þessu aldini eru svo fræin, sem berast burt frá móðurplönt-
unni í maga dýrsins, og byrja nýtt líf í fjarlægu landi, þegar
þau koma í heiminn á ný. Til þess að lokka dýrin til aldinanna
eru þau skreytt sterkum litum, krækjuberin eru svört, bláber-
in blá, reyniberin rauð, o. s. frv., einmitt til þess að stinga sem
bezt í stúf við umhverfið.
Framhald.
Geysír og Strokkur.*
Fftir Jónas Hallgrimsson.
Framh. --------
Nú var gott tækifæri til að mæla hitann í Geysi. Skálin
(eða sigil-lagað kerið, — allt að 18 álnir í þvermál, — sem upp-
spretturásin gekk niður úr) var nú meira en hálftæmd, og vatn-
ið jókst mjög hægt, hækkaði hér um bil einn þumlung á mínútu
hverri. Eg þurfti því ekki að kvíða því, að skyndilegt gos kæmi
mér að óvörum, meðan eg framkvæmdi athuganir mínar. Eg
hafði 3 hitamæla, sem danska Vísindafélagið hafði fengið mér
til fararinnar:
1) Hámarkshitamæli, sem mæla mátti með 140° R.
2) Hámarkshitamæli, sem eigi var merktur fyrir meira en 60° R.
3) Venjulegan hitamæli, sem mæla mátti með 86° R.
Eg valdi mér sterkan tréstokk, hæfilega stóran. Voru gerð á
hann göt, svo að vatnið gæti hindrunarlaust komist inn í hann (sjá
myndina). I stokkinn (a) lagði eg hitamælinn, er fyrst var talinn,
og skorðaði hann þannig, að hann ekki gæti haggast, og var stokkn-
um því næst lokað. Honum var svo fest þannig við taugina (b),
að mælirinn hallaðist um 15—20°. Þessi varúð var eigi að óþörfu,
því að hámarksnálin í mælinum var fremur laus, og hefði vel
getað sigið niður, þegar mælirinn var dreginn upp, ef mælir-
inn hefði staðið lóðrétt. Við stolckinn var fest lóð (c), er vóg
10 pund. Því næst strengdu tveir menn reipi yfir þvei'a Geysis-
skálina; á mitt reipið var fest hjól (e) og yfir hjól þetta gekk
* G. G. Bárðarson sneri þessum liluta greinarinnar á íslenzku.