Náttúrufræðingurinn - 1977, Blaðsíða 50

á hinar ýmsu tegundir dýra, og sum-
ar tegundir (t. d. lindýr) koma lítið
eða ekki í þær. Því er erfitt eða ógern-
ingur að bera saman einstaklings-
fjölda mismunandi tegunda með þess-
ari söfnunaraðferð, en hún gefur mun
betri hugmynd um lilutfallslegan
fjölda sömu tegundar á hinum ýmsu
stöðvum. Auk stöðva A til K var
einnig tekin ein stöð, L, á hvoru sniði
einum hæðarmetra ofan við stöð K.
Fallgildrum var kontið fyrir og
gróðurþekja metin hinn 15. septem-
ber 1976, en gildrur siðan tæmdar 5
sólarhringum síðar. Á þessu tímabili
var smástreymt, og gekk sjór ekki yfir
neina stöð, að undanteknum A stöðv-
um, en sjór mun hafa skolast upp í
fallgildrur þar einu sinni í stuttan
tíma. Má vera að eitthvað af þeim
dýrum, sem þá voru í gildrunum, hafi
skolast burt, en það hefur þó senni-
lega verið óverulegt.
Dýr, sem fengust í gildrurnar, voru
talin og greind eftir jsví sem kostur
var, en mjög vandasamt er að greina
mörg þessara dýra. Erling Hauge við
Háskólann í Bergen hefur gert mér
þann mikla greiða að greina allar
köngulær (Araneae) úr gildrunum, og
Erling Ólafsson hefur greint allar tví-
vængjur (Diptera) og þorra bjallna
(Coleoptera) og yfirfarið aðrar grein-
ingar á skordýrum. Kann ég þessum
mönnum hinar bestu þakkir fyrir. Því
miður hefur ekki reynst unnt að
greina ýmis skordýr, og er það hvað
bagalegast varðandi æðvængjur (Hy-
menoptera), þar sem þær koinu mikið
í gildrurnar. Ekki var skipt sér af
stökkmori (Collembola) og smáum
maurum (Acarina), sem komu í giklr-
urnar. Var notuð sérstök aðferð við
söfnun þessara dýra, sem eru ntjög
algeng á fitjunum, en um þennan
hluta könnunarinnar verður ekki
fjallað hér, enda hefur ekki tekist að
greina neitt af þessum dýrum til teg-
unda enn.
Umhverfi
Sjávarfitjarnar við Gálgahraun eru
með þeim vfðáttumeiri við sunnan-
verðan Faxaflóa, þótt þær jafnist eng-
an veginn á við fitjar í Mýra- og
Hnappadalssýslum. Þær liggja lyrir
framan hraunbrún og ná nokkuð inn
í hraunið hér og þar. Þar sem þær
eru breiðastar eru þær um 20—30 m
á breidd. Fitjarnar eru allsléttar víð-
ast hvar, en þó eru á þeim nokkrar
smátjarnir, sem sjór fellur upp í um
flóð. Dálítil dreif af hraungrýti er
sums staðar, en gróðurþekja að öðru
leyti nær samfelld. Þang berst upp á
fitjarnar í nokkrum mæli, en þegar
könnun þessi var gerð var magn þess
óverulegt.
Gera má ráð fyrir að það rakastig og
sú selta sem er afleiðing af nálægð
sjávar ráði livað mestu um lífsskilyrði
á fitjum. Áhrif sjávar verða að sjálf-
sögðu jafnan minni eftir því sem ofar
dregur, en vegna sjávarfalla tekur um-
hverfið oft snöggum breytingum. Er
engan veginn um einfaldan fallanda
í umhverfisþáttum að ræða.
Sem mælikvarða á álu if sjávar má
nota þann fjölda tilvika á einu ári,
sem liin ýrnsu hæðarbil í fitjum fara
í kaf. Sýnir 1. mynd fjölda flóða, sem
ná mismunandi hæðarmörkum á einu
ári í Reykjavík, og er myndin liyggð
á sjávarfallaspá fyrir árið 1975. Á ári
hverju verður flóð í um 706 skipti.
224