Samvinnan - 01.12.1948, Page 14

Er betra að
sjá hij óm-
sveitina?
Eða geta menn notið
foljómlistar eins vel
í útvarpi?
Spjall um hljómsveitir,
hljómsveitarstjóra og
viðhorf áheyrenda
Þessi grein er eftir HOWARD TAUBMAR,
sem er kunnur tónlistargagnrýnandi í
Bandaríkjunum.
ITÖFUÐHLUTVERK Symfóníu-hljóm-
sveitar er að láta til sín heyra. Ef þér
eruð góður áheyrandi, þá farið þér á hljóm-
leika til þess fyrst og fremst, að hlýða á tón-
listina. Hvort sem boðskapur sá, er tón-
skáldið flytur yður, er blandinn gáska eða
tárum, von eða örvæntingu, sannleika eða
fegurð, verður hann að ná til yðat í gegnum
eyrað. Ekkert annað skilningarvit dugar til
þess. Utvarpstæki og grammófónar ættu því
að vera hin ákjósanlegustu tæki til þess að
flytja áheyrandanum tónana, ef þau megn-
uðu að flytja þá óbrjálaða og ná hljómi
symfóníu-hljómsveitarinnar með nákvæmni.
En þessi tæki eru ennþá ófullkomin og þess
vegna jafnast ekkert á við hljómleikasalinn
til þess að njóta góðrar, symfónískrar tón-
listar. En nú er sjónvarpið komið til sögunn-
ar og hlutverk þess virðist vera að gera sym-
fóníska hljómleika að skemmtun fyrir aug-
að ekki síður en eyrað.
Nú í dag megnar sjónvarpstæknin — þótt
enn sé á bernskuskeiði — að útvarpa og
sjónvarpa hljómleikum úr hljómleikasal,
þannig, að hundruð þúsunda manna geta
horft á jafnt sem hlustað. Síðar mun koma
að því, þegar sjónvarpstæknin verður full-
komnuð og sjónvarpstæki verða almennings-
eign — eins og útvarpstæki eru nú — að
milljónir manna munu sjá og heyra hljóm-
leika hinna heimsfrægu hljómsveita, sem
helzt er sótzt eftir fyrir öldur ljósvakans.
Verður það til bóta? Getur áheyrandinn
notið tónlistarinnar betur ef hann getur
jafnframt séð hljóðfæraleikarana blása,
strjúka, eða berja hljóðfæri sín? Verður
hljómlistin auðskildari ef menn geta, jafn-
framt og þeir hlusta, horft á fettur og brett-
ur hljómsveitarstjórans og jafnvel grand-
skoðað svipbrigði hans? í stuttu máli, er
betra að sjá hljómsveitina?
14