Samvinnan - 01.05.1955, Blaðsíða 35

~3f>róttafáttut' Sc
ami/irmunnar
Víðavangshlaup í. R.
Einn merkasti íþróttaviðburður árs-
ins er að jafnaði víðavangshlaup í. R.
Nú í vor á þessi íþróttaviðburður
merkisafmæli, því nú eru fjörutíu ár
síðan víðavangshlaupið var fyrst
hlaupið. Það hefur oftast farið fram
á Sumardaginn fyrsta og orðið fastur
liður í hátíðahöldum dagsins.
Mjög hefur verið vandað til alls
undirbúnings fyrir þetta afmælis-
hlaup. Fær sigurvegarinn stóreflis
bikar, en allir þátttakendur fá að
þessu sinni einhvern minjagrip um
hlaupið. Þegar þetta kemur út, verður
hlaupið sennilega búið. Talið er, að
þátttaka verði óvenju góð og erfitt er
að spá um úrslitin. Ef eitthvað rætist
úr samgöngum út á land, koma kepp-
endur frá Austurlandi og úr Eyjafirði.
Hefur verið æft óvenju vel í vetur,
enda er nú landskeppni við Hollend-
inga fyrir dyrum. Sigurstranglegastir
í þessu merka hlaupi virðast þeir
Svavar Markússon KR, Bergur Hall-
grímsson UÍA, Hafsteinn Sveinsson,
Selfossi og Kristján Jóhannsson ÍR.
Má búast við mjög harðri keppni.
Kristján hefur unnið víðavangshlaup-
ið tvö síðastliðin ár, en varð fyrir því
óhappi að fótbrotna í fyrravor og er
nú fyrst að hefja æfingar aftur.
Fyrsta Víðavangshlaupið fór fram á
Sumardaginn fyrsta árið 1916. Verður
þess minnzt sem eins hins merkasta
íþróttaviðburðar hér á landi. Hlaupið
byrjaði á Austurvelli. Þaðan var
hlaupið suður á Mela, beygt þvert yfir
mýrina yfir á Laufásveginn. Hlaupið
niður eftir honum niður á Bókhlöðu-
stíg og endað á Austurvelli.
Það verður að teljast eitt það merk-
asta við þetta fyrsta víðavangshlaup
ÍR, að þá kom fyrst fram hinn snjalli
hlaupari, Jón Kaldal, sem síðar varð
landi og þjóð til sóma á erlendum
vettvangi. Kaldal átti heima þar sem
víðavangshlaupararnir komu saman
til æfinga undir stjórn þeirra Bene-
dikts Waage og Helga frá Brennu, sem
voru hvatamenn að þessu hlaupi.
Kaldal hafði gaman af að fylgjast með
æfingum piltanna og þegar nokkrir
dagar voru eftir, spurði Kaldal þá að
því, hvort hann mætti hlaupa með.
Kaldal fór svo á eina æfingu, en sá
mikið eftir því vegna þess, að hann gat
varla hreyft sig á eftir.
Kaldal lét það ekki á sig fá og fór
í hlaupið. Þegar komið var niður á
Laufásveg, voru þeir jafnir Ólafur
Sveinsson, sem þá var beztur hér í
mörgum greinum íþrótta, og Kaldal.
Rétt síðast urðu þeir að hlaupa í gegn
um svo þröngt húsasund, að aðeins
annar komst í gegn í einu. Kaldal
komst á undan Ólafi í sundið og
marði að vinna hlaupið.
Þetta varð til þess, að Kaldal fór að
Hið gagnlega fyrst en glysið á eftir
liefur verið einkunnarorð þess fólks,
sem landbúnað stundar.
Að lokum vil ég svo aðeins segja
þetta. Það heyrist oft hjá þeim, sem
lítinn skilning hafa á landbúnaði, að
ríkið styrki bændurna til allra fram-
kvæmda, jafnvel borgi allar fram-
kvæmdirnar. Þetta er hinn mesti mis-
skilningur. Ríkið styrkir aðeins þær
framkvæmdir bænda, sem geta valdið
því, að framleiðslan verði ódýrari, og
fleiri landsins börn uni við landbún-
aðarstörf.
Framlög ríkisins til aukinnar rækt-
unar og bættrar áburðarnýtingar verð-
ur bezti sparisjóður landsins. Hinir
einstöku bændur, sem styrkinn fá og
á jörðunum búa, geta sjaldan fengið
sitt eigið framlag greitt, þó að þeir
selji jarðir sínar, og einhvern veginn
er það svo, að allir, sem mest tala um
of mikla aðstoð ríkisins við landbún-
aðinn og of hátt verð landbúnaðaraf-
urða, forðast að taka þátt í lífsbaráttu
þeirra inanna, sem nú eru að byggja
grunninn að hinu nýja Islandi.
Hannes Pálsson frá Undirfelli.
Frd J'iðavangshlaupinu 1932. Þá var hlaupið nið-
ur Laugaveg, Bankastreeti og endað hjá ísafold i
Austurstræti. Þar niður frá safnaðist jafnati sam-
an mannfjöldi, svo hlaupararnir höfðu aðeins
pröngt sund i gegn. Á myndinni sést Oddgeir
Sveitisson KR, sem nú i vor hleypur i 23. sinn,
fara fram úr Bjama Bjarnasyni, Ármanni. Álitu
sumir, að Oddgeir hefði hrint Bjama, pegar
hann fór fram úr honum, en myndin afsannaði
pað. Oddgeir vann hlaupið.
æfa hlaup af krafti. Ekki er víst, að
hann hefði nokkurn tíma komið á
hlaupabraut, ef hann hefði ekki af til-
viljun farið í þetta víðavangshlaup.
Kaldal tók þátt í víðavangshlaupinu
árið eftir og varð nú langfyrstur. Var
nú sá munur á, að hann var vel æfður.
Kaldal fór svo til Danmerkur á Sum-
ardaginn fyrsta árið eftir og gat ekki
tekið þátt í því hlaupi. Þar ytra vann
hann ágæt afrek og var í fremstu röð
hlaupara.
Vegalengdin, sem hlaupin var í
þessu fyrsta víðavangshlaupi, var um
21/2 km, en næsta ár var vegalengdin
aukin í 4 km. Hin klassiska leið
hlaupsins var lengst af frá Austurvelli
og austur um Laufásveg og yfir Norð-
urmýrina. Þar var yfir 6—7 girðingar
að fara og 11 skurði. Svo var hlaupið
niður Laugaveg og Bankastræti. Vildu
menn missa fótanna þar í brekkunni,
þegar þeir voru orðnir þreyttir, en
ætluðu að fara að taka sprett niður
brekkuna. Þátttakendur voru 10 í
þrem fyrstu hlaupunum.
Allir beztu langhlauparar landsins
hafa komið við sögu víðavangshlaups-
ins. Má þar til nefna Magnús Guð-
björnsson, sem lengi kom þar við sögu
með góðum orðstý. Ekki verður svo
minnst þessa fjörutíu ára afmælis
víðavangshlaupsins, að ekki sé þar
35