Andvari - 01.01.1950, Side 64

60
Barði Guðmundsson
ÁNDVABI
sínum. Þegar virtist í algert óefni komið, freistaði Ólafur þess
að telja Þorgilsi hughvarf og komst þá þannig að orði: „Ég hefi
verið á tali við Hrafn og Sturlu, og ger þú bæn mína, að þú tak
nú þann kost, er vænast er, að hlýði, að forðast mætti hin stærstu
vandræði. Og minnstu á það, hve marga og mikla skömm þú átt
Gissuri að gjalda, fyrst í drápi Snorra Sturlusonar, er vér værum
allir skyldir að hefna, ef vér mættum. Er það sannast að segja, að
Gissur hefir drepið mestan hlut ættar vorrar. En þótt þú sért svo
þrár, að þú viljir einskis manns ráði hlýða, þá muntu lítið veita
Gissuri, ef þú ert hér drepinn, og hlýzt það þá af Gissuri sem
hann mundi vilja. En það eru kostaboð við þig, að þú skalt fara
í för þessa með þeirn að Gissuri og standa jafnframt þeirn að
öllu því, er til tíðinda gerist í ferð þessari."
Vel má dást að hugrekki og fórnarlund Þorgils skarða í Staf-
holti. En vert er að minnast um leið þcss skilnings á ofdirfsku
hans, sem felst í orðum Ólafs: „En þótt þú sért svo þrár, að þú
viljir einskis manns ráði hlýða.“ í Stafholti hafði þverúð Þorgils
næstum kostað hann sjálfan lífið. Tæpu ári síðar varð þrjózka
hans öðrurn nranni að fjörtjóni. Þorgilsi lék grunur á því, að
maður nokkur frá Síðumúla hefði vísað þeim Sturlu og Hrafni
Oddssyni til hans að Stafholti. Lét hann handhöggva þennan
mann í Reykholti seint í september 1253 og brá sér síðan sömu
nótt til Síðumúla. Vildi hann hafa sætt og fébætur af Þorkeli
presti þar. Bar Þórður Hítnesingur, mágur Þorgils, í fyrstu fram
erindið við Þorkel prest, en hann „svarar skjótt: „Alls engrar
sættar mun ég hér af unna, því að ég er ekki sakaður." Gekk þá
Þorgils og með honum Einar Elalldórsson inn í hæinn. Urðu
nokkur átök með þeim og heimamönnum í náttmyrkrinu. Er
ljós voru tendruð, fundu aðkomumenn Valgarð, son Þorkels
prests, „1 skálanum undir tjaldi. Tóku þeir hann og leiddu út.
Var honum þá heitið drápi . . . . Þá gekk út Ingibjörg, kona Val-
garðs, og bauð fyrir hann allt það, er hún hafði til. Þorgils kvaðst
af engunr manni hoð taka nema af föður hans. Gengu menn þá