Vikan - 26.09.1957, Blaðsíða 10

HEIMILIÐ
RITSTJÓRI: ELlN PÁLMADÓTTIR
Saumavél er hverri
konu ómissandi
UM langt skeiö Inefur fengizt
leyfi fyrir miklu færri
saumavélum en húsmœöur í
þessu landi þurfa á að halda,
til aö geta saumað flíkur á fjöl-
skyldu sína og komizt þannig
hjá að kaupa alls kyns inn-
fluttan, tilbúinn fatnað.
Það er ekki undarlegt þó
hagsýnar húsmæður eigi erfitt
Eieð að skilja þetta fyrirkomu-
iag. Hjá þeim sem flytja inn
hentugar saumavélar, sem
húsmæður eru famar að þekkja
og kmrna að meta, liggja nú
iangir biðlistar með nöfnum
kvenna, sem bíða með óþreyju
eftir að fá að sauma flíkur á
sig og fjölskyldu sína, til að
3para ofurlítið heimilisútgjöld-
in.
Ég leitaði um daginn frétta
af saumavélainnflutningnum
hjá fyrirtæki því, sem senni-
iega hefur flutt inn flestar af
þessum nýtízku rafmagns-
.vaumavélum í töskum, sem nú
á tímum þröngra húsakynna
þykja einna hagkvæmastar.
Hér á ég við Elna-saumavél-
amar, en Heildverzlun Árna
Jónssonar hefur keypt um 1500
siíkar saumavélar frá Sviss.
F!nn liggur hjá fyrirtækinu
langur biðlisti yfir væntanlega
kaupendur en ekki mun þó úti-
lokað að leyfi fáist fyrir stórri
pöntun á næstunni.
Eg náði tali af frú Kristínu
Kristjánsdóttur sem kennir á
saumavélarnar áður eri þær
eru afhentar kaupendum, og
ræddi við hana um kosti Elna-
vélanna, sem sífellt er verið að
endurbæta.
Við vorum sammála um, að
aðalkostir þessara saumavéla
væru hversu fjölbreytt spor er
hægt að sauma á þær og
hversu auðvelt er að skipta um
fætur og skífur, eftir því sem
við á í hvert sinn. Til þess þarf
aldrei nema lítið handtak.
Fyrir utan öll venjuleg fata-
saumspor, er hægt að festa á
smellur í vélunum, sauma alls
kyns lek, þar af mjó lek með
sjálfvirkum fæti, stoppa í ull-
arefni, silkiefni og sokka, sem
smeygt er upp á þar til gerðan
arm, og sauma margvíslegan
ísaum, ýmist með sjálfvirkri
stillingu eða með því að færa
til undir nálinni sjálfur.
Sjálfvirki ísaumurinn er
þannig gerður, að fálmarar
fylgja brún þar til gerðrar
mynsturskífu og stjórna nál-
inni. Saumakonan þarf því að-
eins að velja sér skífu, stinga
henni í vélina og sauma svo
beint áfram. Ef hún vill hafa
tvöfalda röð af viðkomandi
mynstri, er hægt að sauma báð-
ar raðimar í einu, sína með
hvorum lit, ef vill.
Tíu mynsturskífur fylgja
nú hverri saumavél (áður
fimm), og auk þess er hægt að
fá fleiri fyrir vægt verð. Alls
munu hafa komið hingað rnn
20 mismunandi mynsturskífur.
Hægt er að ráða því hve þétt
mynstursporin eru, og séu þau
höfð mjög þétt, má að sjálf-
sögðu klippa utan með ísaumn-
um.
Fyrir utan hin sjálfvirku
skífumynstur má sauma margs-
konar skrautsaum með saum-
fótum, en til þess þarf auðvit-
að dálítið meiri æfingu. Með
þeirri aðferð er t. d. hægt að
merkja stafi, sauma flatsaum
og mislöng spor, og snúrubrod-
era eða „applikera“ eins og
sumir vilja kalla það.
Eftir að hafa fengið ofur-
litla tilsögn og æfingu, reynist
flestum auðvelt að sauma þann-
ig í með saumavélinni. Sölu-
umboðið veitir líka kaupandan-
um góða tilsögn í meðferð og
notkun saumavélarinnar, áður
en hún er afhent. Og að nokkr-
um tíma liðnum, þegar álitið er
að hann sé búinn að kynnast
gripnum betur og æfa sig ofur-
lítið, getur hann fengið þrjá
kennslutíma í viðbót, til að
læra vandasamari ísaum.
Á nokkrum stöðum úti á
landi eru konur, sem kenna á
Elna-vélarnar, og þegar marg-
ar saumavélar fara á sama
stað, hefur venjulega verið
send stúlka með þeim til leið-
beininga. 1 Reykjavík kennir
frú Kristín Kristjánsdóttir
'kaupendum meðferð saumavél-
ÆJina á sex tíma námskeiðum.
í Elna-vélarnar má nota all-
an vinstri snúinn tvinna. Auð-
velt er að fullvissa sig um
hvort tvinni er vinstrisnúinn
með því að halda honum milli
handanna fyrir framan sig.
Snúningurinn á þá að liggja
upp á við til vinstri. Flestur
silkitvinni er t. d. vinstrisnú-
inn. Annars fæst sérstakur
Elna-saumavélatvinni. Til í-
saums er að sjálfsögðu notað
misgróft garn.
Elna saumavélin er raf-
magnsvél, sem stjórnað er með
hnésveif. Hún er í kassa, sem
hægt er að breyta í vinnuborð
og vegur með kassanum 13 kg.
Henni fylgir verkfærakassi, 10
mynsturskífur, eins og áður er
sagt, 6 fætur, 5 spólur o. m. fl.
Það eru alltaf að koma fram
endurbætur á eldri gerðum, en
þó er þeim þannig hagað, að
öllu nýju má koma fyrir á eldri
gerðum.
Fyrst þegar þessar sauma-
vélar komu hingað, kostuðu
þær kr. 2050.00, með nýrri
gerð hækkuðu þær upp í kr.
3.300,00 og síðan aftur upp í
kr. 4.300,00, og nú hafa enn
lagst á þær nýir tollar, svo ekki
er vitað nákvæmlega um verðið
eins og stendur.
• Með sjálfvirkri stillingu er hægt
að sauma margskonar ísaum. AIls
hafa komið liingað um 20 mismun-
andi inynsturskífur.
• Og með ofurlitilli æfingu er hægt
að sauma alls konar skrautsaum
með saumfótum. I*á þarf konan að
færa sjálf til undir nálinni. Þetta
blómamynstur er saumað þannig með
inislöngum sporum.
Elna-saumavélarnar voru
fyrstu litlu saumavélarnar af
þessaii gerð, sem komu á mark-
aðinn eftir stríðið. Spánverj-
inn, sem átti hugmyndina, gekk
með sýnishomið milli sauma-
vélaframleiðenda, án þess að fá
nokkrar undirtektir, þangað til
skotfæraverksmiðja nokkur í
Sviss, sem var farin að hafa
lítið að gera við skotfærafram-
leiðsluna, keypti einkaréttinn á
framleiðslunni. Upphaflega var
þessi saumavél kölluð Elekt-
rina, en þegar öllum miðstöf-
unum hafði verið sleppt, fékkst
miltlu liprara nafn — Elna. Nú
eru Elna-vélarnar framleiddar
daglega í hundraðatali og send-
ar út um allan heim.
Vonandi losnar fljótlega um
hömlurnar á innflutningum
hingað til lands, svo að konur
þurfi ekki að bíða mánuðum
saman eftir að fá jafn nauð-
synleg heimilistæki, ef þær sjá
sér fært að eignast þau.
10
VIKAN