Menntamál - 01.12.1946, Blaðsíða 26

160.
MENNTAMÁL
vonir við skólastofnun þessa, einkum þeir, sem ekki
þekktu stofnandann. En kunnugir vissu, að hér var ekki
um venjulegan bóndamann að ræða, heldur mann, sem
hlotið hafði töluverða skólamenntun og var auk þess gædd-
ur miklu andlegu atgervi.
Benedikt Björnsson, stofnandi skólans, hafði lokið gagn-
fræðaprófi með lofi við Möðruvallaskóla og orðið þar fyrir
miklum og góðum áhrifum af hinum ágæta skólamanni,
Jóni Hjaltalín, og entust þau áhrif honum lengi síðan.
Auk þess hafði Benedikt setið í 2. bekk Lærðaskólans í
Reykjavík, en varð að hætta þar námi, sumpart vegna
heilsubrests og sumpart af fjárhagslegum ástæðum. Jafn-
framt var Benedikt maður víðlesinn og hafði rækilega
hagnýtt sér allan þann bókakost, er hann átti völ á í upp-
vextinum, og fylgdist hann vel með stefnum og straum-
um í andlegu lífi þjóðarinnar á þessum árum.
Benedikt hafði byrjað búskap ásamt æskuvini sínum
vorið 1904. Hóf hann búskapinn með tvær hendur tómar
og hafði ekki annað fram að leggja en andlega og líkam-
lega orku sína og bjartsýni. Gekk hann að bústörfunum
með mikilli atorku og dugnaði. En ýmis óhöpp steðjuðu
að þeim félögum í búskapnum, t. d. kom upp skæð veiki
í fé þeirra vorið 1906, svo að þeir misstu það nálega allt.
En Benedikt vildi ekki gefast upp, þótt móti blési, og
hóf nú baráttu á nýju sviði með því að stofna unglinga-
skólann. Með því fékk hann olnbogarúm til þess að neyta
sinna andlegu krafta og láta aðra gott af hljóta.
Það var mikið færzt í fang á þeim tímum fyrir efna-
lausan mann að stofna slíkan skóla á eigin ábyrgð og
aðstoðarlaust, því að reksturinn hlaut að hafa nokkurn
kostnað í för með sér, en hins vegar urðu námsgjöld að
vera lág og miðast við almenna getu nemenda, sem yfir-
leitt voru efnalausir unglingar. Einhverja von mun hann
þó hafa haft um styrk úr landsjóði, þótt allar slíkar greiðsl-
ur væru þá mjög við nögl skornar, og því ekki mikils að