Menntamál - 01.05.1952, Blaðsíða 16

54
MENNTAMÁL
ræðuefni og störfum þessarar ráðstefnu, en mun aðeins
drepa hér á nokkur atriði, sem mér þykja sérstaklega
mikilvæg og mest áherzla var lögð á. Varða þau einkum
samband móður og barns og afleiðingar þess, ef það er ekki
með æskilegu móti. Hefur brezki geðlæknirinn dr. John
Bowlby gert á vegum Alþjóða heilbrigðismálastofnunar-
innar víðtækar rannsóknir um þetta efni og ritað um það
stórmerkilega bók, er nefnist: Móðurumhyggja og geð-
heilsa (Maternal Care and Mental Health, Geneva 1951).
Komu fram mjög eindregin tilmæli um það á ráðstefnunni,
að rit þetta yrði sem fyrst þýtt á skandinavísku málin.
Ótvírætt hefur verið sýnt fram á, að geðheilsu ungbarns,
sem nýtur ekki ástúðar og umhyggju móður eða einhvers,
sem gengur því í móður stað, er stofnað í voða. Var komið
fram með mjög óræk dæmi þess, að börn hafa hætt að taka
framförum og verið á leið með að veslast upp, ef þeim var
ekki sýnd móðurleg blíða, enda þótt þau væru í „fyrir-
myndarstofnunum." Þótt hreinlæti og líkamleg umhyggja
séu eins og bezt er á kosið, eru börnin vansæl og þrífast
stundum ekki, ef þau skortir gælur og gott atlæti. Sáum
við eftirtektarverða kvikmynd um þetta efni.
Ef barninu er ekki þegar frá fæðingu sýnd nákvæmni
og ástúð, tengist það ekki öðrum mönnum og umhverfinu
á réttan hátt. Með því myndast djúpstætt vantraust, örygg-
isleysiskennd, sem gerir það vansælt og mjög erfitt er að
uppræta síðar. Geðheilsa og allur andlegur þroski barns-
ins er mjög undir því kominn, að það treysti móður sinni,
sem sér fyrir öllum þörfum þess, meðan það er ósjálf-
bjarga og er ávallt til staðar til að sinna því fljótt og vel.
Háskasamlegur er sá ósiður, sem um skeið hefur gilt sem
góð latína hjá ýmsum læknum og sálfræðingum og al-
menningur hefur því miður tekið nokkuð upp, að láta börn
gráta tímunum saman af hungri eða vanlíðan án þess að
taka þau upp, sinna þeim, eða gefa þeim að drekka. Barn-
inu verður að sinna eftir þörfum þess, en ekki eftir því,