Æskan - 01.11.1979, Blaðsíða 12

Venus frá Milo, unaðslegust allra kvenna. Styttan er trá því á
annarri öld fyrir Krist og eitthvert dáðasta listaverk í Louvre.
og Frakkar halda fram, en styttan fór til Frakklands og
tyrkneski umdæmisstjórinn fékk alvarlega áminningu frá
Konstantínópel fyrir aö sleppa svo fágætu listaverki til
Evrópu.
Starfsmenn í Louvre voru í vanda staddir, þegar þeir
áttu að lagfæra styttuna. Það vantaði handleggina.
Reynt var að setja á hana gipshandleggi. Þeir voru
reyndir á allan mögulegan hátt — haldandi á fati, epli,
lampa eða bendandi út í bláinn. Allt var jafn óekta. Loks
varð Lúðvík 18., sem átti að skera úr um allt saman
þreyttur og ákvað, að „enginn annar myndhöggvari
fengi nokkru sinni að afmynda hina fögru Venus“.
Því er hún í dag eins og hún fannst — handleggjalaus
og fögur.
Þessi ákvörðun hafði megináhrif á meðferð allra safna
á fornum styttum. Hingað til höfðu menn reynt að fægja,
gera við og laga það, sem skemmt var eftir bestu getu —
eins og reynt er að laga beyglaða bíla í dag. Frá þeirri
stundu, sem Lúðvík 18. ákvað að láta fornmuni ífriði hafa
menn um allan heim varðveitt listaverkin í því ástandi,
sern þau fundust. Menn láta sér nægja að setja brotin
saman, ef munirnir eru mjög illa farnir.
Maður kippist við, þegar stigið er inn í hinn 275 metra
langa og 10 metra breiða Grande Galerie (stærsta mál-
verkasafn heims), en þar eru gljáfægð marmaragólf,
marmarasúlur og á öllum veggjum hanga málverk eftir
þekktustu listamenn heims. Það er sama, hvern lista-
mann menn telja bestan, því að allra augu hverfa að
miðju salarins og að hópnum, sem stendur fyrir framan
meistaraverk Leonardo da Vincis ,,la Gioconda", sem
þekktari er undir nafninu Móna Lísa.
Allt frá örófi alda hefur kvenlegur yndisþokki verið
eftirlætis viðfangsefni málara og myndhöggvara, þó að
oftast hafi verið reynt að sýna líkamlega fegurð og
þokka. Móna Lísa Leonardo da Vincis er þeim gjörólík.
Leyndardómsfullt bros hennar, hugsandi svipur og til-
finningaþrungið augnaráð hennar er svo töfrandi, að
menn eiga erfitt með að slíta sig lausa.
Leonardo da Vinci byrjaði á þessari mynd af konu
aðalsmannsins Francesco del Giocondo, áður en Frans
konungur 1. skipaði hann konunglegan hirðmálara við
höllina Amboise nálægt ánni Loire. Leonardo vildi sýna
sál maddömu La Gioconda, hugsanir hennar og eðli
fremur en andlitsdrættina. Það tókst líka. Milljónir manna
hafa staðið hrifnir fyrir framan Mónu Lisu — stúlkuna
með leyndardómsfulla brosið og gáfulegu augun —
frægasta listaverk heimsins.
Frans 1. keypti Mónu Lísu fyrir 4 þúsund gullfranka og
hafði málverkið í baðherbergi sínu á Fontainebleau.
Napóleon færði það til Tuileriene og hafði það í svefn-
herberginu sínu. Þegar Louvresafnið var opnað, var
10