Sjómannadagsblaðið - 04.06.1961, Blaðsíða 27

að mæta óvinunum við Artemision
á Evböju, sannar þá athyglisverðu
staðreynd, að tilskipunin var gefin
út áður en hin mikla sjóorusta þar
var háð. Til þess að öðlast sem bezt-
an skilning á þessum mikilvægu
upplýsingum þarf að rekja fram-
sókn hins geysimikla hers og flota
Xerxess.
Aþeningar höfðu fyrst vakið á sér
eftirtekt Persa, þegar þeir sendu
málamyndaaðstoð yfir Egeahaf til
grískra sjóborga á vesturströnd
Litlu-Asíu, sem gert höfðu uppreisn
gegn Persum. Þáttur Aþeninga í
uppreisninni gaf Dareiosi föður Xer-
xes átyllu til að undirbúa stríð og
hernám grísku eyjanna og megin-
landsins. Arið 490 f. Kr. sendi hann
könnunarher sjóleiðis til Marabon
á austurströnd Attíku. Aþenski her-
inn réðist á Persa, þegar aðeins
helmingur liðsins var genginn á land
og vann frægan sigur.
Xerxes erfði ekki aðeins Persa-
ríkið eftir föður sinn, heldur einnig
ákveðinn vilja til að refsa Aþening-
um og leggja undir sig Grikkland.
Honum var ljóst, að hann varð að
senda stærri her en hægt var að
flytja á skipum yfir Egeahaf. Undir-
búningurinn tafðist vegna uppreisn-
ar í Egyotalandi og tók hann því
nokkur ár. Xerxes lét gera tvær
flotabrýr yfir Hellusund, sem að-
skilur Evrópu og Asíu, skipaskurð
lét hann grafa geenum Athosskaga
í Norðaustur-Grikklandi. en þar
hafði persneskum flotaleiðangri áð-
ur hlekkzt á í stormi, og mörgum
birgðastöðvum kom hann upp með-
fram leið hersins. Xerxes hélt sjálf-
ur með her sínum frá Sardis í Litlu.
Asíu í apríl árið 480 f. Kr. Hann var
heilan mánuð (maí) að komast
með herinn yfir Hellusund. Seint í
júlí var hann í Þermu í Makedoníu,
þar sem nokkur grísk borgríki ját-
uðu honum hollustu.
Kaflinn á nœstu síðu: Ur
ritum sagnaritarans Herodóts,
um Persastriðin, er inns\ot
frá þýðanda, við greinina, til
ýtarlegri sþýringar, en sjálf
greinin heldur áfram á blað-
siðu 15.
Tilskipun Þemostokless er letruð á þessa skemmdu marmaraplötu, hún fannst 1959 í
Troizen, sem er þorp á Pelopsskaga hinumegin við Saronsflóa frá Aþenu. Platan er
um tvö fet á ihæð, fimmtíu þumlunga breið og þriggja þumlunga þykk. Hún er nú á
þjóðminjasafninu í Aþenu.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 1 1