Sjómannadagsblaðið - 04.06.1961, Page 63

Um notkun segulbandstækja
í skipum.
I loftskeytadeild Veðurstofu Is-
lands hefur um mörg undanfarin ár
verið notað segulband sem einn þátt-
ur við móttöku erlendra veður-
skeyta, og hefur sú tilhögun reynst
vel.
Þegar erlendu veðurskeytin voru
eingöngu send út á morse — en ekki
eins og nú er orðið, að mestu leyti
með sjálfvirkri fjarritvélasendingu
— kom það iðulega fyrir, að æski-
legt var að taka á móti veðurskeyt-
um frá fleiri sendistöðvum samtímis
heldur en hægt var að anna. Mót-
taka þessara veðurskeyta var æski-
leg og nauðsynleg, en sendingamar
það stuttar og strjálar að þær gáfu
ekki tilefni til að fjölga starfsmönn-
um. Til að geta hagnýtt þessi veður-
skeyti voru þau tekin á segulband
og síðan skrifuð af því aftur strax
og tími vanst til.
Að fenginni margra ára reynslu
álít ég að notkun segulbandsins um
borð í hinum stærri fiskiskipum og
þá sérstaklega á togurum og stærri
síldveiðiskipum mundi koma að
miklum notum til aukinnar frétta-
öflunar í sambandi við fiskveiðar.
Loftskeytamenn og aðrir, sem við
hlustun fást verða oft að sleppa gagn-
legum erlendum og innlendum fiski-
fregnum og veðurskeytum vegna
þess að þeir eru bundnir við önnur
störf, eða hlusta þarf eftir fregnum
frá mörgum stöðvum í einu. Þessar
fréttir mætti oft taka á segulband
og hlusta á síðar og vinna úr þegar
tími gæfist til.
Þá má nota segulband sem aukinn
hlustvörð og til að taka á móti orð-
sendingum á fyrirfram ákveðnum
bylgjulengdum auk margs annars.
Einnig koma þau að ómetanlegu
gagni í varðskipum og björgunar-
skipum.
Eg tel ástæðulaust að fara nánar
út í þessi mál, því segulbönd eru
það algeng að almenningi eru þau
vel kunn þótt þau séu ekki ennþá
notuð í þeim tilgangi, sem ég hefi
minnst á. Vil ég að lokum beina
því til loftskeytamanna og annarra
er kynnu að hafa áhuga á þessu máli
að kynna sér það nánar.
Geir Olafsson.
Hinir voldugu sjórœningjar
Hvað kostar sænskur sjómaður? Slík spuming kemur máske kynlega
fyrir sjónir, en þannig var það ekki um aldamótin 1700 því um það bil
ræddi sænska ríkisstjómin það í fullri alvöm við Sid Muhamed keisara í
Marokkó.
Sjóræningjar í Miðjarðarhafi voru um aldaskeið óþægilegur farartálmi
öllum sjófarendum á þessum slóðum, og þannig var það um 1700, er Svíar
byrjuðu fyrir alvöru að sigla um þessar suðlægu slóðir. Þar bar mest á
svonefndum barbaraþjóðflokkum en þeir voru frá Morokkó, Alger, Tunis
og Tripoli, en þeir héldu uppi skipulögðum sjóránum sem atvinnugrein, og
flestar siglingaþjóðir töldu þetta nokkurnveginn eðlilegt og greiddu mögl-
unarlítið og gerðu nauðungar friðarsamninga við þessa illvætti siglinganna.
Sú skipshöfn sem lenti í höndum þessara ósvífnu ræningja Norður-Afríku
átti engrar miskunar að vænta. Misþyrming og þrælahald var algengt. Sjó-
menn sem þannig voru handteknir vom fluttir til ýmissa hafnarborga
Afríku og seldir hæstbjóðanda til þrælkunarvinnu.
Svíþjóð neyddist eins og fleiri til þess að gera nauðungarsamninga við
þessa ræningjahópa og var fyrsti slíkur samningur undirritaður í Alger
1729. Aður hafði fjöldi sænskra sjómanna lent í þrælkunarvinnu. Árið
1725 voru keyptir lausir fjórir sjómenn er höfðu verið í þrælahaldi í 15 ár.
Voru það einkum kirkjufélög í Svíþjóð og Finnlandi er gengust fyrir fjár-
söfnunum til þess að greiða, lausnarfé. Við friðarsamninga sem gerðir vom
við Marokkó 1735 hafði almenningur safnað um 40,000 silfurdölum til þess
að kaupa fanga lausa. Keisarinn krafðist 2,000 piastra fyrir hvem skipstjóra,
1,000 fyrir stýrimenn og 800 piastra fyrir almenna sjómenn. Sænskur aðals-
maður, Hartwig Stenbock fannst af tilviljun ásamt tveimur sjómönnum
árið 1746 og höfðu þeir þá allir verið um 20 ár í þrælkunarvinnu. Annað
skipti voru keyptar lausar á einu ári sex sænskar skipshafnir, ásamt skip-
stjórum þeirra. En sönnur hafa fengist fyrir því, að sænskir sjómenn hafi
dvalist sem þrælar í afríkönskum löndum allt að 30 árum.
Móðirin: „Hvað er orðið af kökunni sem
lá þarna á diskinum?”
Jakob litli: „Ég tók hana, og gaf litlum
dreng, sem var svo ákaflega svangur.”
Móðirin: „Það var fallega gert af þér,
góði minn, að kenna í brjósti um hann;
— þekturðu drenginn”?
Jakob: „Já, það var ég.”
Anna litla: „Mamma, hvað er engill?”
Móðirin: „Það er lítil stúlka, sem getur
flogið.”
Anna litla: „Getur Stína vinnukona flog-
ið”? „Hann pabbi sagði við hana í dag, að
hún væri engill.”
Móðirin: „Já, barnið mitt, Stína flýgur
héðan strax í dag.”
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 47