Tímarit lögfræðinga - 01.06.1964, Side 28

fyrir atbeina sérheita. í öðru lagi vrði takmörkun vmni-
anlega heldur ekki talin almenn, ef eigi yrði ráðið bein-
linis með túlkun á réttarreglu þeirri, sem eignaskerð-
inguna ákveður, til bverra eigna hún ætti að taka, held-
ur þvrfti að koma til sérstök ákvörðun hverju sinni, t.
d. af hálfu stjórnsýsluaðila.
Þegar í hlut eiga eignaskerðingar, sem eru almennar
í þessum skilningi, er hér hefur verið rætt um, má með
nokkrum sanni segja, að ekki séu líkindi til, að ákveðið
hafi verið fyrirfram, að þær eigi að ná til ákveðinna
eigenda eða þröngs hóps þeirra og af þeim ástæðum
þurfi ekki að óttazt, að um misbeitingu valds eða mis-
munun sé að ræða.
Eigi er þó fært við nútímaaðstæður að byggja að-
greininguna milli eignarnáms og eignatakmarkana á því
eingöngu, hvort eignaskerðing er almenn í þessum skiln-
ingi eða ekki. Oft verður ekki hjá því komizt, að eigna-
takmörkun verði beint sérstaklega að ákveðinni eign og
efni takmörkunarinnar lagað eftir þörfum og aðstæðum
varðandi eign þá, er í hlut á hverju sinni. Má sem dæmi
slíks fyrst og fremst nefna ákvarðanir bj'ggingaryfir-
valda um gerð og staðsetningu bj’gginga, einnig al-
menna skipulagsuppdrætti, en þó einkum séruppdrætti
skv. ákvæðum skipulagslaga. Af ákvæðum náttúru-
verndarlaga er ennfremur ljóst, að þau lög reisa ekki
aðgreininguna milli eignarnáms og takmarkana á eign-
arrétti á því, hvorl skerðing er almenn í hérumræddum
skilningi eða ekki. Ekki verður það t. d. ráðið með túlk-
un á lögunum sjálfum, hverjar náttúrumyndir eða land-
svæði skuli friðlýsingu háðar. Fer það eftir nánari á-
kvörðun og mati náttúruverndarvfirvalda. Þrátt fvrir
það að þessi háttur sé hafður á friðlýsingu, virðist ekki
gert ráð fyrir því í lögunum, að skaðabætur þurfi alltaf
að greiða fyrir það tjón, er hlýzt af þeim umráðaskerð-
ingum, sem friðlýsingarnar hafa í för með sér fvrir eig-
endur eða aðra rétthafa þeirrar eignar, sem friðlýst er.
84
Timarit lögfr;vðinf/a