Tímarit lögfræðinga - 01.06.1964, Síða 45

Um það mál má deila fram og aftur og færa fram rök
bæði með og á móti hvorri reglunni sem er.
Það sem mælir með heitfestingu á undan framburði
vitnis er einkum þetta:
1. Heitfesting þegar í upphafi yfirheyrslu sýnir vitni
alvarleik stundarinnar og er því til þess fallin að hafa
sálræn áhrif á vitni á þann veg að það segi sannleikann.
2. Það er í betra samræmi við munnlegt réttarfar nú-
tímans þar sem málflytjendur spyrja vitni ofl beint, að
heitfesta vitni þegar í stað — því að ávalt getur verið
hætta á því að þeim takist að fá fram hjá vitni einhverjar
mótsagnir, sem valdi því að það hiki við heitfestingu á
framburði sínum.
3. Heitfesting vitnis þegar í stað er hentug í fram-
kvæmd bæði fyrir dómara og málsaðila og reyndar einnig
fyrir vitnið sjálft og hh'dur að hraða meðferð máls.
Það sem mælir með heitfestingu eftir framburð vitnis
er einkum þetta:
1. Það er auðveldara að fá vitni til að leiðrétta skekkjur
í framburði sinum ef heitfesting hefur ekki þegar farið
fram, því að ella getur það haldið að jafnvel smávægileg
leiðrétting á framburði sé viðurkenning á því að hafa
framið meinsæri.
2. Það er ekki ósennilegt að vitni vandi betur framburð
sinn ef það á yfir höfði sér heitfestingu eftir á heldur en
ef það hefur þegar unnið heit um að segja satt og er svo
laust þegar það hefur gefið skýrslu sína.
3. Áminning fvrirfram, áminning eftir á og síðan hátíð-
leg heitfesting er vandaðri aðferð og veitir vitni meira
aðhald heldur en áminning og hátíðleg heitfesting fyrir
fi’amburð einvörðungu.
4. Heitfesting er helg athöfn. Ofnotkun hennar getur
vei’ið varhugaverð og orðið til þess að úr helgi hennar
dragi og áhrif hennar dvíni. Stundum kemur í Ijós við yf-
ii’heyrslu vitnis, að frambui’ður þess hefur litla eða enga
þýðingu í máli og því heitfesting ónauðsynleg.
Tímarit lögfræðina
101