Tímarit lögfræðinga - 01.11.1973, Side 10

yfirleitt nokkuð skýr ákvæði um þetta efni. f dönskum lögum („Kon-
trolloven“ nr. 278/1958) og í norskum lögum („Landskattelov“ og „By-
skattelov“ frá 1911 með síðari breytingum) er ætíð greint á milli þess,
hvort upplýsingagjafi skuli veita tilteknar upplýsingar ótilkvaddur
eða samkvæmt undanfarandi áskorun. 1 síðara tilfellinu er oft mælt
svo fyrir, að það fari eftir nánari ákvörðun fjármálaráðuneytisins,
hvort eða hversu upplýsingaskyldan verði virk eða víðtæk. Þá er greint
á milli þess, hvort áskorun eða beiðni um upplýsingar varðar nafn-
greinda aðila, eða hvort hún varðar ónafngreinda aðila. Þar sem hér
er talað um nafngreinda aðila, er átt við það, að skattyfirvald nefni
þá með nafni í skýrslubeiðni sinni. Með „ónafngreindum“ er átt við,
að beiðst sé tiltekinna upplýsinga, sem varða alla og sérhvern. Sem
dæmi má nefna áður umgetin dönsk lög (,,KontrolloVen“) 8. gr. C. 2.
mgr., en þar eru ákvæði um, að bankar og sparisjóðir, víxlarar, mál-
flutningsmenn og aðrir, sem taka á móti fé til umsýslu eða varðveislu,
skuli eftir áskorun gefa upplýsingar um slíkar eignir nafngreindra
aðila. Að því er varðar ónafngreinda aðila er upplýsingaskyldan háð
ákvörðun fjármálaráðuneytisins. Ekki eru tök á að sinni, að fara nánar
út í þessa sálma.
Samkvæmt 2. mgr. 86. gr. laga nr. 68/1971 skulu kaupgreiðendur
skýra frá því ókeypis og í umbeðnu formi, hvert kaup og hliðstæðar
greiðslur þeir greiða hverjum manni. Hér er ekki tekið fram fremur
en í 1. mgr., hvort kaupgreiðendur skuli gera þetta ótilkvaddir. Fljótt
á litið mætti álíta, að svo væri ekki, sbr. orðalagið „í umbeðnu formi“.
Á hitt er hins vegar að líta, að málsgrein þessi kom síðar í lögin
en 1. málsgrein og fjallar sjálfstætt um skyldu allra kaupgreiðenda
undantekningarlaust til að gefa skýrslur um launagi'eiðslur sínar. Er
þetta líka orðin langvarandi venja, sem ætti að vera öllum kunn.
; Af þessu verður fremur að telja, að kaupgreiðendur eigi ótilkvaddir
að senda skattstofum launaskýrslur fyrir þann tíma, sem tiltekinn
kynni að vera í reglugerð.
Reyndar má segja, að spurningin um skilaskyldu af sjálfsdáðum
eða eftir áskorun hafi ekki mikla raunhæfa þýðingu í þessu tilfelli,
því að það hefur tíðkazt um langt skeið og mun væntanlega fram
haldið að beina þeirri áskoi'un með almennri auglýsingu árlega til
kaupgreiðenda, að þeir sendi launaskýrslur til viðkomandi skattstofu
fyrir ákveðinn tíma. Þá hefur það og tíðkast mjög lengi, enda reglu-
gerðarákvæði, að senda þeim eyðublöð, sem skattstofu er vitanlegt eða
telur líklegt, að hafi greitt laun næst liðið ár. Telja verður, að sending
eyðublaða jafngildi áskorun til viðtakanda um að senda þær skýrslur,
8