Tímarit lögfræðinga - 01.12.1980, Blaðsíða 38
kennt vill þannig verða, hvað birtist af öðru dómsmálaefni. Blaðamenn
hringja til kunningja sinna hjá dómstólunum og fá ábendingar eða
aðilar hafa samband við blöðin.
Það starfsfólk dómstóla, sem þannig gefur blöðunum upplýsingar,
er í þó nokkrum vandræðum. Þekking þeirra á öðrum málum en þeim,
sem það kemur nálægt, er takmörkuð. Dómarar verða að vera var-
færnir í frásögnum af málum sem þeir fara með sjálfir og gæta sín
að tjá sig ekki um mál sem ólokið er. Aðferðin er því oftast sú að
láta fjölmiðli í té ljósrit af greinargerðum hvors eða hvers aðila, þ.e.
ef dómarinn veitir fjölmiðli einhverja úrlausn. Að loknum dómi má
auðvitað afhenda dóminn, sé eindurritið tilbúið. Erfitt er að neita
að gefa upplýsingar, þegar virtir eru almanna hagsmunir af að fá
að fylgjast með dómsmálum og athugaðir erfiðleikar fjölmiðlanna við
upplýsingaöflunina.
Þeirri skoðun skal hér haldið fram, að dómarar eigi að vera jákvæðir
gagnvart fjölmiðlunum og virða rétt þeirra til gagnaöflunar. Dómarar
eiga að hugleiða, hvað þeir geti gert til að bæta þessi samskipti al-
mennt og varðandi hvert einstakt mál.
Það er spurning, sem dómarar þurfa að taka afstöðu til, hvort þeir
eigi að beita samtökum sínum til þess að kynna í fjölmiðlum og/eða
fjölmiðlafólki starfsemi dómstóla. Eiga dómarasamtökin að bjóða
blaðamannafélaginu til námstefnu um þessi samskipti eða fyrirlestra
um þau ?
Tækjust slíkar námsstefnur vel, ætti að skapast betri skilningur
fjölmiðlanna á dómstörfum og dómara á fjölmiðlum og samstarf að
verða betra. Samstarf, sem þó verður að teljast gott miðað við að-
stæður og fara batnandi. Dómarar ættu að athuga, að margir þeirra,
sem hjá fjölmiðlum starfa, vita miklu meira um dómstörf en aðrir
í þjóðfélaginu og töluvert meira en dómarar vilja stundum láta í veðri
vaka.
Hvernig á umfjöllun fjölmiðla um dómstóla
og dómaraverk að vera?
Þrátt fyrir námstefnur, fyrirlestrahald og aukna samvinnu hljóta
þó að koma upp ágreiningsefni fjölmiðlafólks og dómara. Þau hljóta
einfaldlega að koma upp, hljóti dómstólarnir og dómaraverk umsögn.
I okkar þjóðfélagi eiga dómstólarnir undir högg að sækja, hreinléga
vegna þess að hjá þeim er ýmislegt að. Dómarar vita það manna best
og eru fyrstu menn til að viðurkenna það í sinn hóp a.m.k. Það kemur
auðvitað ekki í veg fyrir það, að þeir séu viðkvæmir fyrir umfjöllun
232